Claim van Land Invest en ex-kabinetschef De Wever: hier gaat het over

Tom Cochez
Ontwerp van de Lins tower aan de Tunnelplaats
Ontwerp van de Lins tower aan de Tunnelplaats
Dossier Land Invest

Joeri Dillen, de voormalige Antwerpse kabinetschef van Bart De Wever (N-VA), eiste 100.000 euro schadevergoeding van twee journalisten en van de verantwoordelijke uitgever van Apache. Bouwpromotor Land Invest eiste van dezelfde mensen en van de hoofdredacteur 250.000 euro, plus de verwijdering van al onze artikelen over het dossier rond de Tunnelplaats.

In het dossier rond de verkoop en de latere (hoog)bouwvergunning voor de Lins Tower aan de Tunnelplaats zou Apache zich hebben bezondigd aan lichtvaardige aantijgingen en onbedachtzame beschuldigingen aan het adres van De Wevers kabinetschef. Volgens Land Invest hebben we onwaarheden verspreid. Op die manier zouden we hen voor respectievelijk 100.000 euro en 250.000 euro schade hebben berokkend.

In onderstaand artikel maken we u, aan de hand van een aantal vragen en antwoorden, wegwijs in het complexe dossier en vertellen we alle belangrijke details over de 'zaak-Tunnelplaats'. Het is een dossier waarin Apache zich intussen bijna vier jaar lang vastbijt. De implosie van het Optima-imperium en nieuwe onthullingen over de betrokkenheid van een aantal spelers die opduiken in het dossier rond de Tunnelplaats, hebben het verhaal een nieuwe dimensie gegeven.

Reguliere media pikten het onderzoeksdossier intussen op en de druk op burgemeester Bart De Wever werd ook door de oppositie in de Antwerpse gemeenteraad opgevoerd. De Antwerpse burgemeester noemde Apache naar aanleiding van de vragen die we stelden "een lasterlijk medium". Nu zijn er dus de dagvaardingen door zijn voormalige kabinetschef, Joeri Dillen, en door Land Invest Group, de bouwpromotor die van het college van Bart De Wever een vergunning kreeg voor de bouw van de Lins Tower.

tunnelplaats
Artist impression Tunnelplaats (Foto: CES)

Gaat 'dossier Tunnelplaats' over Joeri Dillen?

Neen. De dagvaarding mag het dan al zo doen lijken, in het verhaal over de Antwerpse Tunnelplaats speelt Joeri Dillen slechts een bijrol. Zijn draaideurcarrière tussen de politieke wereld en de vastgoedontwikkelaar achter de Lins Tower maakt de zaak natuurlijk wel politiek gevoelig. Voor de perceptie en het onkreukbare imago van burgemeester De Wever is het geen goede zaak dat in zijn stad, onder meer via zijn eigen (ex)-kabinetschef, de lijnen tussen politieke wereld en vastgoedontwikkelaars zoals Land Invest Group opnieuw heel nauw zijn geworden.

Hoe zag die draaideurcarrière van Joeri Dillen er dan uit?

Tot aan de zomer van 2012 werkte Joeri Dillen als adviseur ruimtelijke ordening op het kabinet van toenmalig bevoegd schepen Ludo Van Campenhout (N-VA). Daarna ging hij aan de slag bij vastgoedontwikkelaar Land Invest Group. Hij werd uitvoerend directeur van Land Invest Group en algemeen directeur bij dochtervennootschap Kattendijkdok.

Kattendijkdok. Dat is de naam van de torens aan de Antwerpse Eilandje waarvan Bart De Wever de maquette cadeau zou hebben gedaan aan Jeroen Piqueur?

Inderdaad. Apache stelde daarover vragen aan Bart De Wever maar kreeg geen antwoord. Enkel het verwijt dat we een lasterlijk medium zijn.

Wat deed Joeri Dillen na zijn doortocht bij Land Invest Group?

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2012 werd hij, samen met Bart De Wever en Liesbeth Homans, toponderhandelaar voor N-VA tijdens de coalitiegesprekken voor de vorming van het nieuwe Antwerpse college. Toen Bart De Wever burgemeester werd, koos hij Joeri Dillen als kabinetschef.

En dat is hij nog steeds?

Neen. In de zomer van 2014 vertrok Joeri Dillen als kabinetschef. Een maand later keurde het Antwerps college onder leiding van burgemeester Bart De Wever een opvallende bouwaanvraag goed: NV Tunnelplaats, een dochter van Land Invest Group, mag aan de Tunnelplaats een toren bouwen van 44,34 meter hoog met naast een ondergrondse parking voor 167 wagens ook 288 studentenkamers, 74 appartementen en enkele handelsruimtes.

Waarom is die goedkeuring opvallend?

Omdat ze volledig indruist tegen het advies van de eigen stedenbouwkundig ambtenaar. Een toren van meer dan 44 meter hoog die bovendien heel 'dens' gebouwd wordt, past simpelweg niet op die plek in de stad. De bevoegde stedenbouwkundig ambtenaar raadpleegde alle denkbare partijen inclusief de Gecoro en kwam tot een duidelijk negatief advies:

Gelet op het thans van toepassing zijnde RUP Binnenstad, hetgeen de harmonieregel en het referentiebeeld als uitgangspunten voorop stelt, is het juridisch-technisch niet mogelijk om binnen de voorschriften het project te vergunnen (…) Aan het college wordt voorgesteld om de stedenbouwkundige vergunning te weigeren.

Mag het college zo'n advies negeren?

Dat mag. Het blijft immers een advies waar de politiek mag van afwijken. Het gebeurt echter zelden, zeker in een dossier van deze grootorde, waar alle denkbare instanties vooraf hun bezwaren tegen hebben geuit. Voor de gelegenheid won de stedenbouwkundig ambtenaar zelfs (zeer uitzonderlijk) juridisch advies in dat het negatief advies aan het college volledig onderbouwt.

Hangt het vertrek van Joeri Dillen als kabinetschef, kort daarvoor, samen met die omstreden goedkeuring?

Officieel niet, al was het politiek natuurlijk wel bijzonder onhandig geweest voor Bart De Wever om achter te blijven met een kabinetschef die eerder aan de slag was bij de vastgoedontwikkelaar die net een zeer lucratieve (hoog)bouwvergunning kreeg van zijn college, tegen het advies van de eigen administratie in.

Ontwerp van de Lins tower aan de Tunnelplaats
Ontwerp van de Lins tower aan de Tunnelplaats

Maar de Tunnelplaats was, nog voor de omstreden (hoog)bouwvergunning door het college werd verleend, al een beladen dossier. Waarom?

Omdat de site twee keer op dezelfde dag werd verkocht. Op 21 december 2012 verkocht de oorspronkelijke eigenaar Renault Retail Group Belgium de site aan een vennootschap van Maurice De Velder voor 5,82 miljoen euro. Die verkocht de site dezelfde dag nog door aan Land Invest Group voor 9,09 miljoen euro. De Velder kon enkele miljoenen bijschrijven, maar volgens insiders zat hij met zijn bod van 5,82 miljoen euro ook al een heel eind boven de andere biedingen onder gesloten omslag. Apache vroeg de officiële notariële akten van die dubbelverkoop op. Hoewel dat een recht is voor iedereen, botsten we bij een nieuwe aanvraag tot inzage in verkoopsakten rond andere bouwplannen in Antwerpen op een 'njet'.

Was Land Invest Group bereid zo'n hoog bedrag aan De Velder te betalen in de wetenschap dat het college later, desnoods tegen de geldende voorschriften in, een (hoog)bouwvergunning zou toelaten die de investering wel (meer dan) rendabel zou maken?

Voorkennis zou de te hoge prijs verklaren, maar daar is geen bewijs voor. Dat bewijs leveren is ook niet de eerste opdracht van journalistiek. Wel opvallende feiten op tafel leggen en aan de hand daarvan vragen stellen.

Zoals de vaststelling dat de bevoegde stedenbouwkundig ambtenaar kort daarna uitgerangeerd werd?

Bijvoorbeeld. Een maand nadat het college van Bart De Wever het licht op groen zette voor de negatief geadviseerde bouwvergunning aan de Tunnelplaats, besliste datzelfde college om drie extra stedenbouwkundig ambtenaren aan te stellen en de man die het negatief advies rond de Tunnelplaats gaf, op een zijspoor te zetten.

Het was niet de eerste omstreden beslissing van de bevoegde schepen voor stadsontwikkeling, Rob Van de Velde (N-VA)?

Eerder al doekte Rob Van de Velde het autonome agentschap voor stadsontwikkeling STAN op. Dat (internationaal gelauwerd) agentschap werd door voormalig burgemeester Patrick Janssen (sp.a) in het leven geroepen, onder meer om als buffer te fungeren tussen politiek en vastgoedwereld. Later vertrok ook stadsbouwmeester Kristiaan Borret uit onvrede met de nieuwe manier van werken. De dunne lijnen tussen politiek en vastgoedontwikkelaars manifesteerden zich met Joeri Dillen niet enkel in het kabinet van de burgemeester, vandaag wordt er voor grote bouwdossiers vaak opnieuw één-op-één onderhandeld tussen (het kabinet van) schepen Van de Velde en de vastgoedwereld.

Ook in andere dossiers?

Oppositiepartij Groen vraagt een audit naar onder meer ook het Tolhuis en de Handelsbeurs.

Maar de meest in het oog springende nieuwe speler in de Antwerpse vastgoedwereld is Land Invest Group. Wat maakt die groep zo speciaal?

Haar directe lijnen naar de politieke wereld. Naast de draaideurcarrière van Joeri Dillen zijn er de politieke bestuurders, het politiek gekleurde pensioenfonds dat de projecten van Land Invest Group financiert en de stille vennoot achter Land Invest.

Politieke bestuurders?

Met Geert Versnick en Luc Van den Bossche had Land Invest tot voor kort twee (ex)-zwaargewichten uit de (Gentse) politieke wereld in haar raad van bestuur. Versnick en Van den Bossche bekleedden overigens ook uitvoerende en bestuursmandaten bij Optima, maar daarover verder meer.

En een politiek gekleurd pensioenfonds?

Het Luikse pensioenfonds Ogeo staat onder controle van Luikse PS'ers zoals Stéphane Moreau en Alain Mathot. Tegen beide mannen lopen gerechtelijke onderzoeken naar fraude. Ogeo Fund is de 'financiële partner' van Land Invest Group: ze treden op als financier van grote projecten zoals de torens aan Kattendijkdok en de Lins Tower.

Alain Mathot, dat is de man waarvan de Luikse onderzoeksrechter afgelopen voorjaar nog de opheffing van de parlementaire onschendbaarheid vroeg op verdenking van het aanvaarden van 722.000 euro smeergeld?

Inderdaad. De Kamer stemde toen niet in met dat verzoek tot opheffing van de onschendbaarheid. Dat gebeurde met de zeer opvallende steun van N-VA (en de al even opvallende onthouding van Vlaams Belang). Dat beide Vlaams-nationalistische partijen hun gezworen ideologische tegenstander PS op die manier een dienst van formaat bewezen, deed ook in de Franstalige pers de vraag klinken of die steun er kwam in ruil voor iets anders.

In ruil voor wat zou dat kunnen zijn?

Naast Van den Bossche, Versnick en Ogeo zit er ook een 'stille vennoot' in Land Invest Group. Die persoon is Erik Van der Paal en zijn relatie met Bart De Wever is voor de N-VA-voorzitter potentieel veel schadelijker dan de draaideurcarrière van zijn ex-kabinetschef Joeri Dillen. Erik Van der Paal is de zoon van voormalig vastgoedman (via Amber en Merckx Holding) Rudi Van der Paal. Wijlen Rudi Van der Paal was ook stichter en 'moneyman' van de Volksunie. Hij financierde de Volksunie en later ook het Vlaams Blok / Vlaams Belang en N-VA. Zijn Vlaamse Debatclub was een ontmoetingsplek voor Vlaams-nationalisten over partijgrenzen heen.

Hoe kennen De Wever en Van der Paal elkaar?

Via vader De Wever en de Vlaamse Debatclub. Bart De Wever en Rudi Van der Paal raakten goed bevriend in het kader van het proefschrift dat de latere burgemeester van Antwerpen als prille academicus schreef over het ontstaan van de Volksunie. Bart De Wever raakte ook goed bevriend met zoon Erik Van der Paal. Naast Koen Dillen, Marc Grammens en Erik Van der Paal verzorgde De Wever enkele jaren terug de grafrede bij het overlijden van Rudi Van der Paal.

Erik Van der Paal heeft een stevige reputatie in het Antwerpse nachtleven en geldt als een belangrijk lobbyist die op zijn beurt goede banden onderhoudt met onder meer zakenman Maurice De Velder en 'superlobbyist' Koen Blijweert, de man die N-VA en MR letterlijk samen aan tafel bracht. Blijweert en Van der Paal financieren samen onder meer de extreemrechtse faxkrant 't Scheldt'. De vrouw van Gerolf Annemans werkt dan weer al geruime tijd als secretaresse voor Erik Van der Paal. Binnen Vlaams Belang valt te horen dat Annemans zijn partijleden de opdracht gaf zich te onthouden of tegen de opheffing van de onschendbaarheid van Alain Mathot te stemmen.

Waren er ook geen Nederlanders in het spel?

De initiatiefnemers achter Land Invest Group zijn de Nederlanders Marc en Paul Schaling. Vader en zoon Schaling genieten in Nederland geen al te beste reputatie en verlegden een deel van hun activiteiten naar België waar er, in tegenstelling tot in eigen land, wel met politici kan gepraat worden. Na een onderzoek door een auditbureau werd Paul Schaling bij voormalige ING-dochter NMB-Heller op staande voet ontslagen wegens belangenvermenging en creatief boekhouden.

Hoe kwam Erik Van der Paal aan boord?

De stille vennoot binnen Land Invest Group werkte eerder al samen met Marc Schaling. Die laatste nam eind jaren '90 de Belgische vestiging van Verkerk Keukens over, samen met Van der Paal. De samenwerking draaide uit op een fiasco. Eerst werden de winkels in Wallonië gesloten, daarna gingen de Vlaamse winkels failliet in een walm van vermoedens van sterfhuisconstructies en fraude.

Samenvattend?

Binnen Land Invest Group, de plek waar Joeri Dillen tussen zijn adviseurschap ruimtelijke ordening bij Ludo Van Campenhout (N-VA) en zijn rol als toponderhandelaar voor N-VA en later kabinetschef van Bart De Wever voor werkte, vinden mensen van divers pluimage elkaar. Een Luiks pensioenfonds in handen van PS'ers die van fraude worden verdacht, Nederlanders met een flink aangebrande reputatie in eigen land, een superlobbyist en (zoon van) een belangrijk financier van onder meer N-VA en twee politici - Luc Van den Bossche en Geert Versnick - die in de zaak Optima pal in de wind komen.

Toont die op het eerste zicht bizarre combinatie van mensen en belangen zich ook op andere manieren?

De buitenwereld krijgt daar weinig of geen zicht op. Enkel via publicaties in het Belgisch Staatsblad, jaarrekeningen en een zoektocht in notariële akten en op de griffie van de handelsrechtbank komen alle puzzelstukjes bij elkaar. Die achtergrond geeft een andere kijk op bijvoorbeeld de sponsoring van een concert in het Knokse casino van de Franse chansonnier Charles Aznavour of de sponsoring van voetbalclub Beerschot door Land Invest Group en Optima.

Uitnodiging galaconcert Charles Aznavour
Uitnodiging galaconcert Charles Aznavour door Erik Van der Paal en Land Invest.

Zo komen we bij de zaak Optima. Hoe past de gevallen vermogensbeheerder in het verhaal?

Vastgoedpoot Optima Global Estate zorgt voor de verkoop van de appartementen en studio's die Land Invest Group aan het Kattendijkdok en de Tunnelplaats bouwt of bouwde met het geld van Ogeo Fund. De klanten van Optima Global Estate kwamen in belangrijke mate via de failliete Optima Bank. Het systeem werkte feilloos: het Luikse pensioenfonds stopt geld in Land Invest Group dat op zijn  beurt lucratieve projecten neerpoot en verkoopt via Optima Global Estate. Op elk niveau werden forse marges genomen. Lucratief dus voor alle partijen zonder dat er noemenswaardige risico's werden genomen.

En toen zorgde het faillissement van Optima Bank voor een kink in de kabel?

Inderdaad. Afgelopen voorjaar ging Optima Bank failliet. Optima Group is intussen in vereffening gegaan (met een door de commissaris afgekeurde boekhouding)  en vastgoedpoot Optima Global Estate heeft tot 15 november bescherming tegen schuldeisers gekregen van de handelsrechtbank. Op de werf aan de Tunnelplaats werden de bordjes Optima en Land Invest Group intussen een beetje knullig verwijderd.

Apache onthulde ook dat - toevallig of niet -  de verschillende spelers betrokken bij de opmerkelijke deal rond de Tunnelplaats - Land Invest Group en Maurice De Velder - nog forse openstaande kredieten hebben bij de failliete Optima Bank.

Conclusie: Apache stelt te veel lastige vragen?

Het begon met Bart De Wever die Apache "een lasterlijk medium" noemde. Daarna volgden dagvaardingen, eerst door zijn kabinetschef Joeri Dillen, later ook door Land Invest Group. Ze vragen daarbij schadevergoedingen van respectievelijk 100.000 euro en 250.000 euro. Dat houdt een fundamentele aanval in op een klein medium dat met bescheiden financiële middelen grote belangen tracht te onderzoeken en de juiste vragen probeert te stellen.

Lees hier het opiniestuk van hoofdredacteur Karl Van den Broeck.

Maak onafhankelijke (onderzoeks)journalistiek mee mogelijk: word aandeelhouder of neem een abonnement.

Bekijk hier de tijdslijn met de meest relevante gebeurtenissen

Recht van antwoord Koen Blijweert en vzw ’t Scheldt

Hiermede ben ik zo vrij mezelf voor te stelen als raadsman van de vzw ’t Scheldt, Helenalei 53 te 2018 Antwerpen, uitgeefster van de fax- en e-postkrant ’t Scheldt, en van de heer Koen Blijweert.

Namens mijn cliënten wens ik U een recht van antwoord toe te zenden naar aanleiding van uw artikel dd 18.10.2016, gepubliceerd op de blog Apache.be onder de titel: “Ex-kabinetschef De Wever en Land Invest eisen 350.000 euro van Apache”.

In dit artikel wordt, onder de titel: “Hoe kennen De Wever en Van der Paal elkaar” verwezen naar mijn beide cliënten.

U stelt letterlijk: ” … ‘superlobbyist’ Koen Blijweert, de man die N-VA en MR letterlijk samen aan tafel bracht. Blijweert en Van der Paal financieren samen onder meer de extreemrechtse faxkrant ’t Scheldt”.

Voor deze beweringen brengt U geen enkel bewijs.

U valt trouwens in herhaling aangezien dit ook reeds gebeurd is in een vroeger artikel gepubliceerd door de heer Georges Timmerman op 10.02.2016.

Daar waar toen mijn cliënten de onjuistheid van dit artikel bedekt hebben met de mantel van de terechte onverschilligheid, wordt de herhaling nu wel ietwat overdreven.

Waar U de faxkrant ’t Scheldt extreem rechts noemt, zal er natuurlijk moeten rekening gehouden worden met de “positie” van de auteur. Voor een extreem linkse kan het centrum reeds extreem rechts zijn!

In het artikel van 10.02.2016 wordt nog gesteld dat ’t Scheldt “een extreem rechts Antwerps roddelblad van laag allooi” zou zijn, er is dus enige vooruitgang vermits blijkbaar het allooi reeds verbeterd is.

U tracht echter door telkens mijn cliënten in de zogenaamde extreem rechtse hoek te drukken, een negatief beeld van de vzw ’t Scheldt en haar publicatie te creëren, zonder dat U daarvoor ook maar één bewijs aanbrengt.

Hetzelfde geldt  voor de zogenaamde “financiers” van de vzw ’t Scheldt, ook hier vernoemt U de heer Koen Blijweert, los van het feit dat U hem nog eens de vorming van de regering toedicht, zonder enig bewijs. 

Ik neem aan dat U met mij akkoord gaat dat het zogenaamde bewijs van uw artikel van 10.02.2016 geen verder betoog vereist.

Naar aanleiding van een procedure die blijkbaar omwille van dezelfde artikelen reeds is ingeleid door de heer Joeri Dillen schreeuwt U moord en brand en brengt U zelfs het argument dat de persvrijheid in het gedrang zou komen.

Aangezien mijn cliënten precies deze persvrijheid bijzonder hoog in het vaandel dragen beperk ik mij voorlopig tot het vorderen van een recht van antwoord.

U gelieve dan ook huidig schrijven als recht van antwoord, “een aanvulling en een correctief op de grondwettelijk gewaarborgde persvrijheid” te willen publiceren (zie E. Brewaeys, Recht van Antwoord, Algemene praktische rechtsverzameling, Storyscientia 2005, p.9).

U gelieve mij deze publicatie van het antwoord te bevestigen, mijn cliënten maken voorbehoud voor het vorderen van een eventuele schadevergoeding.

Met voorname achting,

Hugo Coveliers

Meer info? 'Supperlobyist Blijweert dreigt met schadeclaim tegen Apache'

LEES OOK
Tom Cochez / 07-07-2017

Het rijk van zakenman Maurice De Velder wankelt

Benadeelden leggen via juridische procedures een bommentapijt rond het imperium van de omstreden zakenman die volop bezig is zijn vennootschappen leeg te maken.
Maurice De Velder Think Media
Tom Cochez / 03-07-2017

PS gebruikt pensioenfonds Ogeo Fund als partijbank

Onderzoek licht deksel van beerput Ogeo Fund, het pensioenfonds van de in opspraak gekomen intercommunale Publifin. De walmen reiken tot in Antwerpen.
reporters_19495218-2
Karl van den Broeck / 07-06-2017

Open brief aan Geert Bourgeois: ‘Hoe lang gaat u nog zwijgen?’

In het Vlaams parlement worden morgen vragen gesteld over de ingreep van minister Homans op het dossier van Apache. Hoofdredacteur Karl van den Broeck schreef een open brief.
14717584076_6fa33465ec_z