Elio Di Rupo wil formateur worden op voorwaarde dat alle negen partijen aan tafel mogen blijven zitten. Hij wil een akkoord uitwerken over zowel communautaire als sociaaleconomische thema’s, op basis waarvan iedereen uiteindelijk kan kiezen of hij deelneemt aan de regering of niet. Dat vinden ze bij de PS bijzonder constructief van zichzelf.
Het is een waanzinnig plan. Na de verkiezingen was Elio Di Rupo er in geslaagd aan Vlaamse kant enige sympathie te verwerven – de verhalen over zijn bedremmelde komaf hielpen daar aardig bij – maar wanneer hij na elf maanden onderhandelingen nog met zulke ideeën durft aankomen, is die sympathie het eerste wat in dit landsgedeelte waarschijnlijk verdampt. Met negenen kom je nooit tot een akkoord.
Het is uiteraard denkbeeldig dat men tijdens zo’n periode van mening verandert, maar met dit voorstel spreekt Di Rupo zichzelf ook tegen. Enkele seizoenen geleden kreeg Bart De Wever het prerogatief om de regeringspartijen aan Vlaamse kant uit te kiezen. Nu mag hij enkel meelopen in een stoet van staatsmannen die allen hun verantwoordelijkheden willen opnemen.
Luis in de pels
Sinds de liberalen de onderhandelaars hebben vervoegd – toen ik Alexander De Croo in Ter zake vrijdag zijn lesje zag opzeggen, vroeg ik me af waarom die man in hemelsnaam wilde inhaken – zijn de groenen volledig overbodig geworden. Hun stemmen zijn niet langer nodig voor een staatshervorming, en als ze al een ministerspost hadden gekregen, zouden ze nooit werkelijk op het regeringsbeleid hebben gewogen. Aan Vlaamse kant is het een vanzelfsprekendheid dat Groen! zal afvallen. Aan Waalse kant heeft Ecolo betere referenties, maar de constellatie daar dat alle partijen momenteel mee onderhandelen, is ook niet ideaal.
Bart De Wever heeft er geen enkele moeite mee toe te geven dat er partijen moeten opkrassen – hij wil de keuze over het Waalse smaldeel aan Di Rupo laten – dus zijn draaiboek klinkt veel realistischer. Dan is het eindelijk gedaan met die luizen in de pels, om Stefaan Van Hecke (Groen!) te citeren. N-VA wil echter doorpakken en ook Caroline Gennez, met wiens partij ze sinds even op ramkoers ligt, aan de deur zetten. Zo kan zij de voorzittersverkiezingen misschien in alle rust voorbereiden, maar die keuze ligt eigenlijk niet voor de hand.
Vlaams front
Ten eerste verandert de exit van sp.a alle verhoudingen op het federale niveau. PS kan niet meer claimen de grootste politieke familie te zijn, zodat er geen enkel argument meer overblijft om hen het premierschap van N-VA te laten overnemen. Op de suggestie dat hij eerste minister wordt, wilde Bart De Wever vrijdag in De Ochtend enkel betekenisloos mompelen, maar die kans is nihil. Buiten Patrick Janssens en eventueel die nieuw aangeworven achterban van N-VA wil niemand dat.
Bart De Wever premier? Die kans is nihil. Buiten Patrick Janssens en eventueel de nieuw aangeworven achterban van N-VA wil niemand dat.
Het is ook merkwaardig dat De Wever er zo gebrand op is een partij uit de federale onderhandelingen te werken waarmee hij samen in de Vlaamse regering zit. Als hij daarmee het baanbrekend vakmanschap van Kris Peeters wil ondergraven, zou die zich wel eens kunnen roeren. Er wordt al maanden verondersteld dat de socialisten met een vingerknip van eender wie kunnen worden vervangen door de liberalen, maar Peeters wil daar niet aan, en het klinkt sowieso veel makkelijker dan het is.
Zover kijkt N-VA misschien niet. Het lijkt erop dat zij de federale onderhandelingen willen herschikken zodat er een Vlaams front ontstaat. Zolang Groen! en sp.a aan tafel zitten is dat onmogelijk, maar in de oppositie van onderhandelingen klinkt hun tegengeluid marginaal. Ook de toegeving van De Wever om sociaaleconomische onderwerpen aan te snijden, kan daar in passen. Als hij erin slaagt N-VA, CD&V en Open vld (drie op de een of andere manier confederale partijen) op één lijn te krijgen, is het wat N-VA betreft klaar. Als de Waalse partijen, die op een interplanetaire afstand schijnen te verblijven, met zo’n akkoord instemmen, zal dat even schrikken zijn. Als ze hun hakken in het zand zetten, zijn de verschillen duidelijker dan ooit, en moeten we maar eens aan andere middelen beginnen denken. Een splitsing, bijvoorbeeld.
