Europa, Europa!

Peter Casteels
Bij de toespraak van de Tsjechische president Vaclav Klaus, liet ook Bart De Wever zich van zijn eurosceptische kant zien: 'De Europese Unie is geen Unie van de mensen meer, maar van de elite' (Foto European Parliament)
Bij de toespraak van de Tsjechische president Vaclav Klaus, liet ook Bart De Wever zich van zijn eurosceptische kant zien: 'De Europese Unie is geen Unie van de mensen meer, maar van de elite' (Foto European Parliament)
Bij de toespraak van de Tsjechische president Vaclav Klaus, liet ook Bart De Wever zich van zijn eurosceptische kant zien: 'De Europese Unie is geen Unie van de mensen meer, maar van de elite' (Foto European Parliament)
Bij de toespraak van de Tsjechische president Vaclav Klaus, liet ook Bart De Wever zich van zijn eurosceptische kant zien: 'De Europese Unie is geen Unie van de mensen meer, maar van de elite' (Foto European Parliament)

Een bizarre verdedigingslijn, maar je hoefde niet tot de politiek correcte goegemeente te behoren om te beseffen dat enige afstand van Klaus – in het opstel dat Yves Desmet over hem schreef, leek hij meer op een kluchtzanger dan een staatsman – niet onverstandig is. De woordvoerder wilde verder benadrukken dat N-VA nog steeds een pro-Europese koers volgt, wat ook Frieda Brepoels elders in dezelfde editie van De Morgen probeerde hard te maken. Ivo Belet moest het daar – dat zal even schrikken zijn geweest – als “populistische kruisvaarder” ontgelden - hij had N-VA eerder anti-Europese standpunten verweten.

Die partij stuurde de afgelopen tijd verwarrende signalen uit over het Europese project, maar daar kwam deze week een einde aan. De voorbeschouwingen van Brepoels en de woordvoerder van de partij waren schattige aanzetten, maar nu Bart De Wever himself zich over het onderwerp heeft uitgelaten, is zijn boodschap uiteraard de enige die u hoeft te onthouden. In de inleiding op Klaus noemde De Wever zichzelf een eurorealist, en daarmee zal N-VA eurorealistisch of niet zijn. “De Europese Unie is geen Unie van de mensen meer, maar van de elite, met een bureaucratisch en technocratisch jargon dat niemand meer begrijpt”, stelde hij in die hoedanigheid meteen vast.

Grands messieurs et mesdames

Nogal vreemd voor iemand die op zijn verkiezingsfeest vorig jaar een Europese vlag achter zijn rug liet projecteren, maar hij komt er beter laat achter dan nooit. Tenzij het één van de vele Europese instellingen is die maandelijks het loon uitkeert, is het ook moeilijk om het oneens te zijn met zijn vaststelling. De Wever laat na de fenomenale verwezenlijkingen van de Unie te vermelden en verliest daardoor een historisch perspectief, maar zijn analyse over de huidige toestand waar de Unie zich in bevindt, klinkt overbekend.

Ze herinnert het zich waarschijnlijk niet meer, maar zelfs Caroline Gennez publiceerde in 2004 als ondervoorzitster van sp.a (de voorzitter deed enkel in kookboeken) een boekje dat kritische vragen stelde bij de Europese Unie. Zo eloquent als de teksten van De Wever zal het waarschijnlijk niet geschreven zijn – ik heb het nooit gelezen, want daar was het ook niet voor bedoeld – maar de kans zit erin dat het diepzinniger was.

Naast zijn observatie dat de Unie een elitair project is, riep De Wever vooral op tot een debat. “Om de mening van Klaus te bestrijden en te vermijden dat het Europees project zou terugvallen tot een veredelde vrijhandelszone, hebben we eurorealistische antwoorden nodig. En grands messieurs et mesdames om die opnieuw aan de man te brengen”, sloot hij dinsdag zijn column in De Standaard af, die verder niets meer voorstelde dan een geschiedenislesje over de Amerikaanse eenmaking. Blijkbaar vindt hij zichzelf geen grote meneer.

Een grote Europese, meertalige democratie

Een soundbite en een oproep tot debat. Voor de populairste politicus van België, vind ik dat nogal mager. Zeker als u de urgentie waarmee hij deze week zijn boodschap verkondigde – als idealistische utopie vergeleek hij Europa met het communisme en fascisme – in rekening brengt. Ook in het verleden liet De Wever zich er zelden over horen. Ik doorbladerde (met veel plezier) zijn enige boek Het kostbare weefsel uit 2008 (de rampzalige referenda over de Europese grondwet lagen al even achter ons) maar daarin komt het onderwerp amper aan bod. Enkel in een stuk dat in hetzelfde jaar verscheen als het pamflet van Gennez komt Europa in een weinig verrassende context langs: “Het Vlaanderen van de toekomst zal ingebed liggen in een grote Europese, meertalige democratie”. Brepoels zit in het Europarlement voor N-VA, maar volgens de krantenrapporten houdt ze zich vooral met dierenrechten bezig. Op federaal niveau trok enkel de afwijzing van Europese belastingen door N-VA aandacht.

Europa kampt met een gigantisch democratisch deficit, maar is meer dan ooit nodig om grote maatschappelijke problemen aan te pakken. Dat kan elke (Belgische) opiniemaker boeren. Waar het werk van politici begint en zij geacht worden een oplossing of visie te formuleren, schieten N-VA en Bart De Wever hopeloos tekort. Als je zijn parcours volgt, lijkt het hem zelfs maar matig te interesseren. Europa mag enkel dienen om ingebeelde tegenstanders uit te dagen, eurosceptische aanhangers te plezieren, en als geruststelling voor bange Vlamingen zonder land. Dan nog liever de dromen van Guy Verhofstadt.

LEES OOK
Peter Casteels / 03-12-2012

Het linksere profiel van Bruno Tobback

“Sp.a moet weer uitgesproken links durven zijn”, zei Bruno Tobback zaterdag op het ideologisch congres Visie 2012. Dat vat wel zo een beetje samen wat er met die partij aan de…
Bruno Tobback
Peter Casteels / 16-05-2011

Een stoet staatsmannen

De twee verkiezingsoverwinnaars hebben een geheel andere kijk op hoe het verder moet met de regeringsonderhandelingen. De PS wil verder aanmodderen, de N-VA wil doorpakken. Peter…
Zwaait Koning Albert II binnenkort ook zijn koninkrijk uit? (Foto Eric Herchaft - Reporters)
Peter Casteels / 28-02-2011

Met geen stokken buiten te krijgen

Net als GroenLinks in Nederland is Groen! machtszoekend. GroenLinks kwam van een kale reis terug en ook Groen! is waarschijnlijk hetzelfde lot beschoren. Columnist Peter Casteels…
Van Groen! ontstaat steeds nadrukkelijker het beeld van een partij die zich vastgelijmd heeft aan de onderhandelingstafel. (Foto Jan Van de Vel - Reporters)