Een blanke blik op zwarte scholen

Tom Cochez
Samen met Mieke Van Hecke kijken de media door een witte bril naar de scholenproblematiek (Foto Jan Van de Vel - Reporters)
Samen met Mieke Van Hecke kijken de media door een witte bril naar de scholenproblematiek (Foto Jan Van de Vel - Reporters)
Samen met Mieke Van Hecke kijken de media door een witte bril naar de scholenproblematiek (Foto Jan Van de Vel - Reporters)
Samen met Mieke Van Hecke kijken de media door een witte bril naar de scholenproblematiek (Foto Jan Van de Vel - Reporters)

Drie weken terug bond het hoofd van het Katholiek Onderwijs de kat de bel aan. Mieke Van Hecke verklaarde dat het inschrijvingsbeleid als instrument om concentratiescholen tegen te gaan volledig heeft  gefaald.  Hoewel Van Hecke zich profileert als voorvechtster van een multiculturele samenleving en streeft naar een ‘goede mix’, past haar uitspraak in een tijdsgeest.

Europese leiders vielen de voorbije maanden zowat over elkaar om te verklaren dat de multiculturele samenleving is mislukt. Veel duiding bij wat er precies is mislukt, was er niet. Het is gewoon zo en wie dat niet ziet, is ziende blind. Net zoals iemand die vroeger, toen dat nog politiek incorrect was, een kritische opmerking bij een samenlevingsprobleem durfde te maken meteen ook een racist was.

Meerstemmig

De problematiek van ‘concentratiescholen’ zou die totale mislukking aanschouwelijk maken. Alleen is het maar de vraag wat er precies aanschouwelijk wordt gemaakt. Veel eenstemmigheid in de berichtgeving was er de voorbije dagen alleszins niet, zo leert onderstaand (niet-exhaustieve) overzicht.

Woensdag 23 februari “School gaat dicht wegens te weinig blanke kinderen” (Het Nieuwsblad) “Te zwarte school sluit de poort” (Het Nieuwsblad) “Te zwarte school sluit de deuren” (De Standaard) “Hersenen hebben geen kleur” (Gazet van Antwerpen en Belang van Limburg) “Zwarte scholen worden witter, maar witte niet echt zwarter” (De Standaard) Dinsdag 22 februari “Zwarte scholen zijn beter  voor zelfbeeld van witte kinderen” (De Morgen) “Helft Genkse zwarte scholen scoort beter dan witte” (Het Belang van Limburg) Maandag 21 februari “Veel zwarte scholen krijgen uitstekend rapport” (De Standaard) Segregatie in lagere scholen is een feit (De Standaard)

Op de artikels zelf is nauwelijks wat aan te merken. Alleen wordt duidelijk dat er op drie dagen tijd heel wat totaal tegenovergestelde en vaak inconsequent ogende verhalen werden neergeschreven. Wat het standpunt ook is, voor elk ervan lijkt er wel een wetenschappelijk onderzoek of een voorbeeldschool te vinden.

Zowat het enige echt gemeenschappelijke aan de artikels is dat ze zo goed als allemaal volledig vanuit een ‘wit’ standpunt zijn geschreven. In de naweeën van de uitspraak van Mieke Van Hecke verschenen er, onder meer in De Tijd en in De Morgen, mooie en vaak aangrijpende portretten en reportages over zwarte scholen en gekleurde succesverhalen, maar het standpunt van waaruit werd geschreven bleef onverkort ‘wit’. Het draait allemaal om de (onderwijs)kansen van ‘onze’ (lees: witte) kinderen in ‘zwarte scholen’. Ook de allochtone getuigenissen van mensen die het hebben gemaakt, kaderen in wezen in dat plaatje. Zelfs de term ‘concentratieschool’ past erin. De logica zou immers willen dat voor witte scholen in overwegend gekleurde buurten de term ‘concentratieschool’ zou worden gebruikt. Het tegenovergestelde is waar en illustratief voor de eenzijdig witte kijk in de reguliere pers.

Out of the box

Tom Naegels werd door weldenkend Vlaanderen zowat van kindermishandeling beschuldigd omdat hij het aandurfde om zijn zoon naar een gekleurde school te sturen.

De verklaring ligt voor de hand. De auteurs van de stukken zijn doorgaans zelf wit. Ze hebben vaak zelf witte kinderen en liggen ’s nachts van het probleem wakker. Bovendien schrijven ze voor een wit publiek. Je zou het commerciële zelfmoord kunnen noemen, maar op voorzichtige pogingen van Gazet van Antwerpen na, hebben onze kranten en bij uitbreiding de rest van onze media een bijzonder gesegregeerde kijk op hun leespubliek.

Misschien zijn er nog wel uitzonderingen op de regel, maar de enige die trachtte om even op het ‘gekleurde’ standpunt te gaan staan - Tom Naegels in Reyers Laat en in Humo – werd de voorbije weken door weldenkend Vlaanderen zowat van kindermishandeling beschuldigd omdat hij het aandurfde om zijn zoon naar een gekleurde school in zijn buurt te sturen. Tom Naegels zei iets over ‘wijken met 80 procent allochtonen en 20 procent autochtonen die niet naar de buurtschool gaan waardoor die buurtschool 100 procent allochtoon wordt’, maar dat bleek voor de rest van de tafelgenoten en bij uitbreiding heel Vlaanderen, hoewel volstrekt logisch, toch teveel ‘out of the box’ gedacht. Mieke Van Hecke bleef het, overigens vol goede bedoelingen maar halsstarrig hebben over hoe ‘wij’ andere culturen kunnen uitnodigen in ‘onze’ organisaties.

Scholentekort

Ook vorig jaar, toen het scholentekort in de grootsteden de media haalde, speelde een vergelijkbaar achterliggend verhaal. Plots stelde de media vast dat er een tekort aan  scholen was in grote steden zoals Antwerpen en Brussel. Vanzelfsprekend was dat tekort er niet ‘plots’. Het werd alleen ‘plots’ ontdekt.

De verklaring daarvoor ligt bij het door Mieke Van Hecke afgeserveerde gewijzigde inschrijvingsbeleid in Antwerpen. Door nieuwe criteria in te voegen bleken ‘plots’ witte kinderen geen  plek op school te hebben. Dat was, terecht overigens, een redelijke schande voor een ontwikkeld land als het onze. De ouders van die witte kinderen vonden meteen hun weg naar de media en het probleem kwam op tafel.

Het jaar daarvoor, voordat er sprake was van gewijzigde inschrijvingscriteria en nog in volle schoolpoortkampeertijd, was er ook al  geen plaats voor heel wat kinderen. Alleen waren het toen nog geen ‘witte’ kinderen, maar gekleurde kinderen waarvan de ouders de weg naar de media niet kenden. Het doet vermoeden dat de segregatie in de media nog groter dan in ons onderwijs.

LEES OOK
Tom Cochez / 29-09-2011

Fouten maken voor en na Christus

Dat de BBC een richtlijn zou hebben uitgevaardigd om 'voor en na christus' te vervangen door het neutrale 'common era' is, hoewel u het in alle kranten kon lezen, niet waar…
Wie is verantwoordelijk voor de kwakkel over de vermeende afschaffing van de termen voor en na christus? (Foto More Good Foundation)
Tom Cochez / 28-09-2011

Mediawijsheid. Het is waar want het staat in de krant?

Op vrijdag 7 oktober organiseert Apache samen met LUCON, het Leuvens Universitair Centrum voor Onderwijsgerichte Nascholing de studiedag ‘Mediawijsheid. Het is waar want het staat…
studiedag
Tom Cochez / 07-09-2011

Als de ombudsman aan een dogma raakt

De ombudsman van De Standaard morrelt in zijn bijdrage vandaag indirect aan een dogma in medialand: alleen marketing en vorm kunnen nog een verschil maken op de lezersmarkt. Ook…
DS-Weekblad