Wanneer we straks ontwaken in het bos ten midden van hun wijngaarden ligt alles open. Dan zien we waar de weg ons brengt. Gie, den otto en ik. Ultieme vrijheid. Reizen zoals reizen hoort te zijn.
Vertragingen horen er onvermijdelijk bij. Files horen bij wegenwerken. En wegen moeten hersteld worden. Files horen bij ongevallen. En ongevallen vallen voor. Files horen bij pech. En banden lekken. Files horen ook bij grenscontroles. Maar grenscontroles horen niet bij het Europa van vandaag.
De eerste CD is nog lang niet afgespeeld en we staan al stil. Op de E17, een aantal km voor Rekkem. Stapvoets verkeer. Tot aan de grens.
Daar sta je dan. Aan te schuiven. Van bumper tot bumper. Veel te dicht bij huis. Wachtend om een grens over te steken. Omdat grenscontroles een antwoord zouden bieden op de terreurdreiging.
Niemand gelooft echter dat dit terroristen zal tegenhouden; het laten vertragen van wagens aan grenzen, zodat er hier en daar eens kan binnen gekeken worden doorheen de ruit naar de achterbank en er bij wantrouwen (waarbij het maar de vraag is hoe dit opgewekt kan worden door een voorbijrijdende wagen) gevraagd kan worden de koffer en bagage open te maken.
Grenscontroles kunnen alleen maar effectief zijn als antwoord op de terreurdreiging als iedere wagen systematisch gecontroleerd en binnenste buiten gekeerd wordt. Anders rijden terroristen straks gewoon de grenzen over in monovolumes met fietsen op het dak. En dan moet je eigenlijk niet alleen de snelwegen, maar elke grensovergang controleren. Uiteraard is dit onhaalbaar en daarenboven onwenselijk. Maar het is even vanzelfsprekend dat het alternatief waarvoor vandaag gekozen wordt geen enkele terreuraanval zal verijdelen. Ze is er gewoon voor de galerij. Omdat het stoer klinkt. En men er vanuit gaat dat dit zich zal vertalen in stemmen.
Het staat buiten kijf dat er maatregelen genomen moeten worden ten aanzien van de terreurdreiging die vandaag reëel is. Elk leven dat een terroristische aanval kost is er meer dan één teveel. Vandaag heeft al een onwezenlijk aantal onschuldige mensen het leven moeten laten door terroristische aanslagen. Nog meer levens van hun dierbaren die achterblijven zijn verwoest. Niets doen is geen optie.
We hebben er niets aan dat politici door middel van louter symbolische grenscontroles met spierballen rollen die ze niet hebben
Het is een goede zaak dat prepaid-telefoonkaarten straks niet meer anoniem gekocht zullen kunnen worden, dat inlichtingendiensten over de grenzen heen beter gaan samenwerken en dat men ervoor zorgt dat grenzen snel gesloten kunnen worden wanneer men op zoek is naar verdachten die op de vlucht geslagen zijn.
Maar we hebben er niets aan dat politici door middel van louter symbolische grenscontroles met spierballen rollen die ze niet hebben. Geeft het mensen een (vals) gevoel van veiligheid? Of versterkt het juist het angstklimaat waardoor mensen geen grenzen meer durven oversteken?
In ieder geval zorgt het voor ergernis en verontwaardiging bij reizigers die zo snel mogelijk grenzen willen oversteken. Bij jongeren die grenzen in Europa enkel gekend hebben als strepen in een wegdek. Voor zij waarvoor Europa betekent om vandaag te kunnen beslissen om morgen op reis te gaan. Om geen geld te hoeven wisselen. Om geen identiteitskaart te hoeven bovenhalen. Om gewoon de wagen in te kunnen stappen en weg te zijn. Grenzen voorbij. Europa als de ultieme manifestatie van vrijheid in haar meest pure vorm.
Iedereen was het er over eens, na Parijs (bis), Brussel en Nice. Vandaag moeten we meer dan ooit vechten voor onze vrijheid. Die is in gevaar. Die willen ze aantasten. Daar mogen we niet aan toegeven. Cynisch genoeg lijken we vandaag net in ons antwoord op de terreurdreiging onze bedreigende vrijheid zelf in te perken.
Ondertussen zijn wij de grens over. De bestemming is onbekend, maar ze ligt alleszins ver weg van hetgeen waarmee we vertrouwd zijn langs een weg waarop alles ons vreemd is. Onze reis, dat is ons antwoord op de terreurdreiging.
