Het verhaal van Partnoy en Eisinger gaat in de eerste plaats over het aanhoudende gebrek aan transparantie in de bankensector. In mei 2012 verloor JPMorgan 6 miljard dollar terwijl de bank daarvoor beweerde dat de afdeling die verantwoordelijk was voor deze miscalculatie hooguit 67 miljoen dollar per dag kon kwijtraken.
Here was a bank generally considered to have the best risk-management operation in the business, and it had badly managed its risk. As the bank was coming clean, it revealed that it had fiddled with the way it measured its value at risk, without providing a clear reason. Moreover, in acknowledging the losses, JPMorgan had to admit that its reported numbers were false. A major source of its supposedly reliable profits had in fact come from high-risk, poorly disclosed speculation.
Er wordt momenteel onderzocht of JPMorgan heeft gelogen over haar activiteiten. Aandeelhouders van de bank hebben ondertussen een proces aangespannen, net zoals de bank zelf één van haar ex-werknemers probeert aan te klagen. Het is slechts een illustratie van een veel breder probleem:
The JPMorgan scandal isn’t the only one in recent months to call into question whether the big banks are safe and trustworthy. Many of the biggest banks now stand accused of manipulating the world’s most popular benchmark interest rate, the London Interbank Offered Rate (LIBOR), which is used as a baseline to set interest rates for trillions of dollars of loans and investments. Barclays paid a large fine in June to avoid civil and criminal charges that could have been brought by U.S. and U.K. authorities. The Swiss giant UBS was reportedly close to a similar settlement as of this writing. Other major banks, including JPMorgan, Bank of America, and Deutsche Bank, are under civil or criminal investigation (or both), though no charges have yet been filed.
Het vertrouwen in bankiers bevindt zich, ook onder investeerders, op een dieptepunt. Volgens Partnoy en Eisinger is één van de meest fundamentele verklaringen daarvoor dat niemand gelooft wat banken beweren. En dat de jaarverslagen en andere rapporten die ze produceren onleesbaar of in ieder geval onbegrijpelijk zijn. Zij bestudeerden het jaarverslag van Wells Fargo – een eeuwenoude bank die als één van de meest betrouwbare wordt gezien – over 2011, maar ook die laat het na de risico’s die ze neemt helder te schetsen.
Wells Fargo’s annual report is filled with similarly cryptic declarations, but not the crucial information that investors actually need. It doesn’t describe worst-case scenarios for customer-accommodation trades [wat de auteurs risicovol inschatten, pc] , or even include any examples of what such trades might involve. When we asked straightforward questions—such as How much money would Wells Fargo lose from these trades under various scenarios?—the bank’s representatives declined to answer.
De twee auteurs vergelijken de situatie met de jaren na de crash van 1929 wanneer het bankensysteem veel begrijpelijker was voor buitenstaanders. Niet omdat er toen minder ingewikkelde producten werden verkocht, maar omdat regulatoren helderheid afdwongen. Net zoals de bankenwetgeving veel simpeler was. De na de bankencrisis herontdekte Glass-Steagall wet telde 37 pagina’s, terwijl de door Barack Obama goedgekeurde Dodd-Frank wet werd uitgeschreven over 848 pagina’s. En als die wet helemaal is uitgewerkt, zou het over meer dan 30 000 pagina’s kunnen gaan.
Een reden daarvoor is misschien dat bankiers in de jaren dertig minder lobbywerk konden verrichten omdat – een punt dat The Atlantic aanstipt – heel wat van hen in de gevangenis zaten. Enkel al dat dreigement werkte een gezondere bankensector in de hand. “Going to jail for financial fraud was a real risk back then, and bank executives worried that their reputations would be destroyed if a judge criticized what they had done”, schrijven Partnoy en Eisinger.
Ze concluderen:
The starting point for any solution to the recurring problems with banks is to rebuild the twin pillars of regulation that Congress built in 1933 and 1934, in the aftermath of the 1929 crash. First, there must be a straightforward standard of disclosure for Wells Fargo and its banking brethren to follow: describe risks in commonsense terms that an investor can understand. Second, there must be a real risk of punishment for bank executives who mislead investors, or otherwise perpetrate fraud and abuse.
Onlangs publiceerde The New York Times een artikel over de bank HSBC waaruit blijkt dat van een normale rechtsprocedure voor bankiers geen sprake kan zijn:
It is a dark day for the rule of law. Federal and state authorities have chose not to indict HSBC, the London-based bank, on charges of vast and prolonged money laundering, for fear that criminal prosecution would topple the bank and, in the process, endanger the financial system. They also have not charged any top HSBC banker in the case, though it boggles the mind that a bank could launder money as HSBC did without anyone in a position of authority making culpable decisions.
“Too big to fail is too big to jail”, vatte de krant het zelf samen.
Vandaag laat Johan Van Overtveldt (Trends) zijn licht schijnen over Basel III, dat voor wereldwijde regulering van banken moet zorgen. Binnen dat orgaan werd dit weekend beslist om de eisen voor kapitaalbuffers fors af te zwakken. Van Overtveldt probeert niet aan de conclusies daarvan te ontsnappen:
Er kan niet ontsnapt worden aan de conclusie dat de bankenlobby een stevige slag heeft thuis gehaald. De afzwakking van de liquiditeitsbuffer als nieuwigheid in Basel III maakt dat er weer een stap terug achteruit gezet wordt in de regulering van het bankwezen. Een nieuw en ernstig incident binnen het bankwezen is terug een stuk dichterbij gekomen. Wat is er nodig om het tot iedereen diep te laten doordringen dat banken vandaag echt te groot zijn en dat schaduwbankieren het Fukushima van de financiële sector was, is en blijft.
Het (indrukwekkende) artikel van The Atlantic vindt u hier. Wat The New York Times vorige maand schreef, staat hier. Het blogbericht van Van Overtveldt is dan weer hier te lezen.
