Dat de Leuvense studentenraad binnen de 24 uur reageerde bevestigt vooral dat ze het probleem kent. Of erkent ze dat privileges niet de beste toekomst verzekeren? Privileges? Als je eindeloos onvoldoendes uit het eerste jaar kan meeslepen zodat die verhinderen dat je de eindstreep overschrijdt, dan lijkt het eerder op een erg vergiftigd geschenk.
Een officiële waarheid is dat iedereen met een diploma secundair onderwijs mag voortstuderen. Wanneer volgt de eerlijkheid om erbij te vertellen dat niet alle richtingen voldoende achtergrond bieden om dat inderdaad te doen? Of mag men bij die rechten eveneens vermelden wat de reële slaagkansen zijn na een bepaalde richting in het secundair? Of gaat men eindelijk de inhouden vanaf het lager onderwijs ernstig onder de loep nemen?
Taal
Neem even dat niveau Frans. Is taal commmunicatie? Dan is juist en nauwkeurig formuleren wellicht minstens zo belangrijk als een portie goede bedoelingen en durf. Zeker wanneer er tussen bedrijven over grenzen heen contracten en afspraken moeten volgen. Dan zal men in ons onderwijs met iets meer tevreden moeten zijn dan met spreekdurf en wat kopiërend zinnen herhalen zonder zelfs maar een begin van grammaticale uitleg. Zo staat het toch in de eindtermen die men in voldoende mate moet beheersen om in het lager onderwijs te slagen?
Het steeds meer afvoeren van taalexamens in het middelbaar onderwijs lijkt de garantie op achtergrond en kennis evenmin te bevorderen. De snelste weg naar de afgrond is grammatica en spelling wegwauwelen. Niet alleen voor het niveau van het Frans. Hetzelfde geldt voor de eisen voor het Nederlands. En met een beetje gevoel voor zelfspot zou men in Aalst volgend jaar het gehanteerde niveau Engels als inspiratiebron voor een carnavalsact kunnen gebruiken.
Wiskunde en wetenschappen
Wiskunde en wetenschappen zijn in hetzelfde bedje ziek. Heel voorzichtig beseft het lager onderwijs dat een louter contextuele aanpak, verplicht gebaseerd op leerlinggestuurde vragen, voor de reusachtige meerderheid van leerlingen leidt tot kennis met gaatjes, of kennisgaten met slechts een randje goede wil, en niet tot inzichtelijke kennis of vaardigheden. Krijgen instructies terug hun noodzakelijke rechten?
Zonder de systematische aanbreng van procedures, methodes, kennis heeft men een chaos gecreëerd waarin koppige leerkrachten nog de zwalpende leerlingen uit het contextmoeras proberen te redden. Die dwarsliggers die niet zomaar alles overboord willen werpen wat degelijkheid heeft bewezen, krijgen daarvoor als dank nogal eens tegenwind van koepels en inspectie.
Wat mag je verwachten van een pedagogische begeleiding die enkel mag verkondigen wat hun koepel heeft bereid, zonder persoonlijke inbreng en daardoor vaak de indruk wekt niet meer dan een spreekbuis te zijn zonder werkelijke achtergrond? Hoeveel pedagogische studiedagen worden daardoor vlugger vergeten dan ondergaan?
Of wat zou een doorlichting, een inspectie, kunnen zijn? Hoop je op een dialoog om kansen te zoeken, te detecteren wat goed is of hoe het onvolmaakte nog beter kan? Dan moet je wel het geluk hebben een inspecteur te treffen die wil spreken en niet eentje die met het excuus enkel te moeten controleren ieder inhoudelijk gesprek uit de weg gaat. Maar, toegegeven: je kan geluk hebben.
Wetenschappen? Officieel bestaat natuurkennis, aardrijkskunde, geschiedenis niet in het lager onderwijs. Thematische WO heet de afgodendienst. Er zijn mooie thema’s. Maar niet alles kan te allen prijze in een zinvol geheel gegoten worden. Bovendien wordt een thema pas werkelijk sterk als er daarnaast, of nog liever vooraf, voldoende systematische en cursorische kennis is opgebouwd. Wat betekent iets zonder een referentiekader?
Bezint eer ge begint
Helaas lijkt de ommekeer nog niet ingezet. Integendeel: het virus van ondefinieerbare gemixte gerechten dreigt men in de hervorming van het secundair onderwijs verder te willen doorvoeren. Laat ons daar niet nog eens twintig jaar afbraak organiseren. Laat alle instellingen uit het hoger onderwijs zo snel mogelijk een halt toeroepen aan dat soort hervormingscharlatans. 'Bezint eer ge begint'.
Omdat in vergelijking met heel wat andere landen ons onderwijs zo goedkoop is, is het een foute reactie om een studiekeuze als een kansspel te organiseren. Als een richting niet lukt, niet dat is wat men verwacht, dan probeer je het jaar nadien toch gewoon even wat anders?
Als het niet anders kan: laat rector Sels en zijn collega’s vanuit een bittere realiteit verantwoordelijken voor lager en middelbaar onderwijs ter verantwoording roepen. Als een basis herleid wordt tot een ondefinieerbare inhoud dan is wat volgt een luchtkasteel. Dat kan niet anders dan naar beneden donderen. De voornaamste slachtoffers zijn de leerlingen met hun ouders en hun toekomst.
Uitgelichte foto: Pixabay
