Vraag is echter of deze commissie daar wel de tijd en de kans voor zal krijgen. Want er is alvast één politieke partij (CD&V, nvdr) die bij monde van haar justitieminister net het tegendeel in een hervormingsplan heeft staan.
Het hervormingsplan van Koen Geens is immers zoveel als de institutionalisering van de te bestrijden kwaal.
Zakenadvocaat
De wijze waarop zakenadvocaten werken vertoont alle kenmerken van lobbywerk:
Het gebeurt tussen partijen, in de beslotenheid van een kantoor. Het maatschappelijk belang is er ondergeschikt aan het belang van de partijen, publiek en onafhankelijk toezicht door de rechter. Een afdwingbare uitspraak over schuld en straf wordt er door vermeden.
Koen Geens mag dan de formele banden met het door hem opgerichte en groot gemaakte zakenkantoor Eubelius hebben verbroken, in hart en nieren is hij nog steeds dezelfde zakenadvocaat. Dat is duidelijk zichtbaar in zijn groots hervormingsplan voor het strafgerecht: de uitgebreide minnelijke schikking, én de ontwijking van de strafrechter is er de kern van.
Het is dan ook geen toeval dat de naaste medewerkers van de minister, de voormalige Antwerpse procureur-generaal Liégeois, en de vroegere Eubelius-vennoot Vanderstraeten, zoals door de Kazachcommissie aangetoond, de voornaamste actoren waren in het lobbywerk rond de afkoopwet, en zij bovendien ook door de justitieminister zijn aangesteld om de hervorming van de strafprocedure voor te bereiden.
Justitieminister
In hart en nieren is Koen Geens nog steeds dezelfde zakenadvocaat
Van de justitieminister kan ook worden verwacht dat hij de uitspraak van het hoogste rechtscollege, die gemotiveerd werd op de zowel grondwettelijke als supranationale verplichtingen van het eerlijk proces, zou eerbiedigen. Daar is tot nu toe weinig van te merken.
Dat Koen Geens deze verantwoordelijkheid door schuift naar het college van procureurs-generaal is evenmin aanvaardbaar. Dit college heeft enkel een advies functie: het strafrechtelijk beleid is de bevoegdheid én de verantwoordelijkheid van de minister.
Dat de justitieminister geplaagd wordt door de jarenlange verwaarlozing van justitie is evenmin een reden om er de essentie van om te buigen: zoals Jean-Louis Levet, een Frans economist en hoge ambtenaar, het omschreef “ de kunst om het algemeen belang te plooien naar privé-belangen, economische belangen of de belangen van een vereniging”, aan te wenden.
Arco
Voor de politieke partij waarvan Koen Geens een boegbeeld is, is er nog een ander belangrijk gegeven om het afgeschermd en maatschappelijk rampzalig lobbywerk voor te zetten: Arco.
Het belang van dit dossier voor de CD&V volgt uit de cijfers: er zijn ongeveer 800.000 gedupeerde 'coöperanten' en dat is meer dan wat de partij vorige verkiezingen aan stemmen haalde. Vraag is dan of deze partij zijn eigen kiezers er twee maal moet voor bedriegen: de eerste maal door te doen geloven dat het om risicoloos spaargeld ging, nu de tweede maal door voor te wenden dat er een geldige en aanvaardbare oplossing voor is.
Zoals het Grondwettelijk Hof de afkoopwet afkeurde zo schoot het Europees Hof van Justitie de waarborgregeling voor de Arco-coöperanten af: het gaat niet om spaargeld maar om beleggingen door aandeelhouders en staatssteun is daarvoor in Europa verboden.
Dat onze ministerraad een taskforce oprichtte om naar een alternatief te zoeken toont wat wij in het vorig artikel schreven: de kwaal zit diep en er aan verhelpen vergt een ernstige ommekeer.
Parlementair onderzoek
Om voorgaande reden overstijgt het parlementair onderzoek over de afkoopwet om het even welk ander parlementair onderzoek.
Omdat de disfuncties er duidelijk werden door aangetoond, komt de vraag naar het bestaan én de doelmatigheid van een parlementair onderzoek op zich naar voor: wordt het alweer enkel een omschrijving van wat mis ging, of gaat er ditmaal ook wat aan worden gedaan? Moet het belang van één politieke partij, de verdere afkalving van de CD&V voor gaan op het belang van alle burgers? En voor welk belang moet een federale justitieminister zorgen: voor dat van zijn partij of voor dat van alle Belgen?
Voor wie lobbyt Koen Geens?
