Recycling Netwerk gaf Eunomia de opdracht om de haalbaarheid van het digitaal statiegeld te onderzoeken. De conclusies van dit gerenommeerde onderzoeksbureau zijn duidelijk: het systeem sluit veel mensen uit en het zal in 2025 nog lang niet klaar zijn om succesvol te worden ingevoerd.
Allereerst zijn er de technische problemen. Fabrikanten zijn momenteel niet in staat om unieke codes op blikjes te plaatsen met de snelheid waarmee ze worden geproduceerd. Bovendien ontbreekt een effectieve oplossing om fraude met valse QR-codes te voorkomen. Je kunt de code namelijk ook scannen zonder de verpakking in de vuilnisbak te gooien.
Een nog zorgwekkender punt is dat het digitale systeem bepaalde groepen uitsluit. Niet iedereen bezit een smartphone of kan die gebruiken om statiegeld terug te krijgen. Daarnaast zijn er ook mensen die om redenen van privacy niet willen meewerken. Alternatieve oplossingen zoals thuisscanners blijven nog steeds groepen zoals toeristen en daklozen uitsluiten.
Onzekere impact
Zelfs als het zou lukken om alle verpakkingen te bedrukken met een unieke code en alle groepen van de samenleving mee te krijgen, blijft de positieve impact op het milieu onzeker.
Het is niet gegarandeerd dat het zwerfvuil zal afnemen met deze digitale oplossing. Een eenvoudig systeem met retour naar de winkels zorgt in andere Europese landen al voor een daling van 85%. De werking is bewezen en België hoeft het alleen maar te kopiëren.
De pilots met digitaal statiegeld worden door Recycling Netwerk gezien als een zoveelste vertragingsmanoeuvre van producenten en supermarkten. Er worden veel ongefundeerde beloftes gedaan over digitaal statiegeld, maar het systeem werkt helemaal niet en zal voorlopig ook niet werken.
De Vlaamse Regering mag zich niet laten misleiden door deze zoveelste poging van de industrie om de invoering van klassiek statiegeld tegen te houden.
