Zero tolerance is schuldig verzuim

Een van de meest populaire drugs op dergelijke festivals is MDMA. Die drug kan gevaarlijk zijn. Laat ons het daarover eens zijn. Alle mogelijke drugs kunnen gevaarlijk zijn. En laat ons alcohol en nicotine niet buiten beschouwing laten. 

Maar terwijl deze laatste drugs een trage verwoestende werking hebben, kan je bij een teveel aan MDMA plots doodvallen. Hetzelfde geldt voor heroïne. Of cocaïne. En er zullen nog wel wat drugs zijn die een instant dood kunnen betekenen.

Maar: bij een juiste, gecontroleerde dosering is dat zelden het geval. Omdat heroïne geen effect heeft op de organen kun je bijvoorbeeld 100 jaar worden als je er dagelijks een bepaalde dosis van inneemt. Cocaïne is wat dat betreft veel schadelijker, maar even goed: gedoseerd sterf je er niet meteen van. Van MDMA ook niet. 

Daarnaast kan een lichaam van heel wat smeerlapperij recupereren. Een weekendje bollen slikken in Boom hoeft niet per se te eindigen in het mortuarium. Wel integendeel. Mocht dat zo zijn, zou het aantal doden gerelateerd aan MDMA of andere drugs dat van alcohol ver overschrijden. Dat doet het niet.

MDMA is een typische recreatieve weekenddrug. Dat blijkt uit een studie van het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA), waarover Apache eerder berichtte. Dat betekent dat mensen in de week geen MDMA gebruiken en hun lichaam de tijd gunnen om te herstellen. Overigens is het ook zo dat niet elke MDMA-gebruiker elk weekend uit de bol gaat. 

Bovendien geeft MDMA een specifieke roes die gevoelens van warmte, liefde en verbondenheid versterkt. Wie al eens een dancefeestje of een al dan niet illegale rave heeft bezocht, kan dat – ook zo nuchter als een kalf – beamen.

Geef voetbalhooligans een pilletje voor ze naar een wedstrijd gaan en er zou geen geweld meer plaatsvinden. Want voetbalgeweld gaat doorgaans gepaard met overdreven alcoholverbruik. En de roes van alcohol is enigszins anders dan die van MDMA.

Hypocriet en gevaarlijk

Maar alcohol is legaal. MDMA is dat niet. Cocaïne en ketamine zijn dat ook niet.

Debby Wilmsen, woordvoerder van het dancefestival, benadrukt dat drugs en Tomorrowland níet hand in hand gaan. Dat is niet alleen hypocriet, maar ook onjuist en gevaarlijk. Hypocriet omdat het onwaarschijnlijk is dat het concept van dat festival aan een nuchter brein is ontsproten, maar meer nog omdat zo’n uitspraak blind is voor de realiteit. Tomorrowland mag nog zo hard benadrukken dat drugs er niet horen, ze zullen altijd aanwezig zijn op zulke maar ook andere festivals en evenementen. 

Het is natuurlijk niet onlogisch dat een organisatie zich distantieert van drugs. We leven nu eenmaal in een maatschappij waarin alle drugs, behalve alcohol, nicotine, en allerlei verdovende medicijnen, wettelijk verboden zijn. Als iemand dan een festival wil organiseren, kan die het zich niet veroorloven om drugs toe te laten. Dat die wetgeving compleet achterhaald en ondoeltreffend is, werd in studies en onderzoeken al overvloedig aangetoond. 

Dat neemt echter niet weg dat een organisatie een verantwoordelijkheid heeft ten opzichte van haar bezoekers. Als Tomorrowland met het zerotolerancebeleid verwijst naar wat verboden is in de maatschappij, is dat evengoed gevaarlijk. Want door het repressieve karakter van zo’n beleid, wordt niet de hulp geboden die in zulke omstandigheden noodzakelijk is. Het jongste jammerlijke overlijden even buiten beschouwing gelaten, de eerdere sterfgevallen bewijzen dat. 

Voor de hulpverlening is kennis van zaken een vereiste. Die hulpverleners moeten weten welke drugs er de ronde doen op een festival, en moeten op de hoogte zijn van de samenstelling van die middelen. Alleen op die manier kunnen ze mensen in nood helpen. 

Een zerotolerancebeleid doet dat niet. Het heeft securitymensen die niet altijd even zachtaardig omgaan met benevelde mensen, het zorgt voor politiemensen met intimiderende honden, en het zet een standje van het Rode Kruis ergens achterin een hoekje. 

Het kan anders

En toch blijven er dealers rondlopen, en blijven mensen gebruiken. 

Hoe anders gaat het er in landen als Nederland en Zwitserland aan toe. Daar zijn xtc, speed, ketamine of cocaïne even illegaal als ze dat hier zijn. Alleen zijn ze in die landen tot de conclusie gekomen dat een repressief beleid niet gericht is op gezondheid en welzijn, maar een veruitwendiging is van een door ideologie geïnspireerde moraliteit die geen zoden aan de dijk brengt. 

Niet alleen hebben hulpverleners er kennis van verschillende drugs en hun samenstelling, gebruikers kunnen er ook hun drugs laten testen op verschillende plaatsen in het land. Bij de uitslag van zo’n test krijgen gebruikers de informatie die nodig is om verantwoord om te gaan met de desbetreffende drug.

Wordt er in een testcentrum vastgesteld dat er bijvoorbeeld een heel straffe xtc-pil in omloop is, worden overheid en hulpdiensten op de hoogte gesteld. Als er dan iemand slecht reageert op zo’n pil weten die hulpverleners precies wat te doen. En nee, drugstests sluiten geen ongevallen uit, maar ze verminderen de mogelijkheid ertoe wel drastisch. 

Zowel Nederland als Zwitserland hebben websites die alle mogelijke informatie over alle soorten illegale drugs aanbieden om het feesten zo aangenaam en veilig mogelijk te houden. Op deze sites vind je ook de adressen van de testpunten. Nederland heeft daar zelfs een aparte site voor. Gelukkig heeft België het Vlaams Expertisecentrum voor Alcohol en andere Drugs (VAD) en de Druglijn nog. Maar drugs laten testen gaat hier niet.

Informatie verstrekken

Tomorrowland heeft als bedoeling de festivalganger een unieke ervaring te bezorgen in een unieke omgeving, waar iedereen voor twee dagen kan ontsnappen aan de realiteit. 

Er zijn mensen die daar geen drugs voor nodig hebben, maar die zich gaarne te pletter zuipen. Naar verluidt is er dit jaar op Tomorrowland een fitnessruimte waar mensen de alcohol uit hun lijf kunnen pompen. Er zijn ook mensen die geen alcohol of drugs nodig hebben, en in een roes geraken enkel door de beats en de ritmes.

En er zijn mensen die zich willen wentelen in de warme gloed van xtc of wat dan ook, en daar heel blij van worden. Dat is een gegeven. Een feit waar geen enkel beleid iets aan zal veranderen. 

Maar om ongevallen te vermijden kun je mensen maar beter informeren. Zoals buitenlandse feestvierders die xtc-pilletjes gewoon zijn die veel minder MDMA bevatten dan hier. Nemen die hier eenzelfde aantal pillen als thuis, dan vallen ze dood. 

Waarom zouden die van steroïden stijf staande securitymensen en opgefokte politiehonden niet vervangen kunnen worden door mensen die zulke informatie delen met de festivalgangers? Waarom geen standjes waar je een pilletje kunt laten testen?

Waarom geen stille ruimtes voorzien, waar hulpverleners mensen die te veel gedronken hebben, te veel gerookt hebben, te veel wat dan ook gedaan hebben, kunnen helpen met tot hun positieven te komen. En die eventueel alarm kunnen slaan als ze zelf de nodige hulp niet kunnen bieden? 

Want waar gaat het eigenlijk over? Over de cijfers die het openbaar ministerie bekendmaakt met hoeveel mensen er gearresteerd zijn wegens drugsgebruik, dan wel voor het dealen van drugs? Over hoe goed de politie haar werk doet? Over het blind en star vasthouden aan een beleid waaraan niemand, niet de organisatie, noch de politie, enig geloof hecht dat het enig resultaat oplevert? 

Of hebben we het over het welzijn en de gezondheid van festivalgangers? En over het aanvaarden van een realiteit in een context die aan de realiteit wil ontsnappen.

Mensen kunnen zotte dingen doen. Wie veel geld heeft, wil vaak nog meer geld. Wie knetter stoned is, wil vaak nog knetterder stoned worden. Als je dat doet met (een combinatie van) middelen waarvan niemand de samenstelling precies kent, is dat letterlijk levensgevaarlijk. Hulp die zulke situaties vereist niet leveren, wegens het zerotolerancebeleid, heeft een naam: schuldig verzuim.