De lijst met aanraders wordt regelmatig aangevuld.
Wil je elke week enkele tips in je mailbox ontvangen? Schrijf je hier in voor de nieuwsbrief 'Lockdowntips'. Heb je zelf een aanrader? Plaats een link in de commentaarsectie onderaan dit artikel.Cinema Apache vertoont deze kerstvakantie Annapolis, Giant City. Een film over de stad en de mens, beide voortdurend in beweging, ook al weten ze niet steeds in welke richting. In de documentaire kijken we van heel dichtbij naar de ontwikkeling van Linkeroever. Dit menselijk stadsportret van Maarten Bernaerts leert je met nieuwe ogen kijken naar eender welke stad of ieder stadsdeel waar je zelf deel van uitmaakt.
///
Een groot deel van het werk van Charles Darwin is gedigitaliseerd en kan je dankzij het Darwin Manuscripts Project online inkijken. Een leuk extraatje zijn de tekeningen van Darwins kinderen. Ze duiken op in het kladwerk en op de nota's van de wetenschapper en overleefden de tijd omdat de familie van Darwin ze belangrijk vonden. Je kan de 111 tekeningen en schrijfsels ontdekken op de website van Cambridge University Library.
///
De documentairereeks Slumfood Millionaire verkent zes achtergestelde buurten in Zuidoost-Azië, en zoomt in op hoe de bewoners er eten beleven. In een onverwachte uithoek van de maatschappij wordt smaak gevierd en creatief omgesprongen met soms vergeten ingrediënten. De documentaires van Channel News Asia schetsen ook een boeiend en respectvol beeld van hoe het leven is in de slums.
///
Stripgids en Apache hebben iets met elkaar. Al was het maar dat onze hoofdredacteur ook deel uitmaakt van de redactie van het oudste Vlaamse striptijdschrift. Het achtste nummer van de derde reeks is zopas verschenen. Blikvanger in het 180 pagina's tellende blad, is het dossier 'De geweigerden' waarin Steven Dupré (Bronzen Adhemar 2010) een huiveringwekkend overzicht geeft van alle projecten die hij ooit aan uitgevers voorstelde en die om economische (lees commerciële) redenen geweigerd werden. Het is zoiets als een uitgever die niet één maar een tiental manuscripten van Jeroen Olyslaeghers zou weigeren. De cover van stripmonument Chris Ware is de kers op de taart.
///
De KVS opende een streamingplatform 247.kvs.be. De afgelopen weken werd de voorstelling Onbezongen van Valentijn Dhaenens & Vincent Stuer getoond en de film Courage van Dayna Ash. Goed voor respectievelijk 1.800 en 1.000 kijkers. In januari plant het Brusselse stadstheater de digitale première van de nieuwe danscreatie van Wim Vandekeybus. Hands do not touch your precious me gaat live op zaterdag 16 januari om 20u en blijft slechts 48u beschikbaar.
///
Tijdens de lockdown grijpen veel mensen naar een boek om de tijd aangenaam en nuttig door te brengen. De Studio in Antwerpen lanceerde het leuke idee om een leesclub voor kinderen op te richten. Op de virtuele leestafel ligt de prachtige theatertekst ´1,2,3 dood’ van Myriam Boolsen.
///
Het wonderlijke theatergezelschap SKaGeN maakt van de nood een deugd en speelt zijn succesvoorstelling ’Emmi&Leo: LIVE’ via WhatsApp. Schrijf je in en volg hoe Emmi en Leo de zinderende relatie die toch misliep, nieuw leven willen inblazen.
///
Het Festival van de Gelijkheid vindt dit jaar niet plaats in de Vooruit... euh... Voo?uit in Gent. De organisatoren (Curieus) hebben echter een coronaproef-alternatief uitgewerkt. Sofababbels, bijvoorbeeld met Paula Sémer en Magaly Rodriguez of met Mohamed Barrie en Bea Cantillon. Anneleen Van Offel schreef vensterverzen voor een wandelparcours van 8 kilometer doorheen Gent. Jongeren Aan Zet/Zeg maakten een podcast over mentaal welzijn. En op 10 december wordt de Prijs van de Gelijkheid uitgereikt. Moedig voor... waarts.
Alle info: https://www.festivalgelijkheid.be/
///
De Van Eyck-expo in Gent (de mooiste van het jaar) moest vroegtijdig de deuren sluiten. In BOZAR is sinds deze week Facing Van Eyck te zien, een digitale expo waarin wordt getoond hoe het Koninklijk Instituut voor Kunstpatrimonium het werk van de weergaloze schilder minutieus onder de loep nam. Nothing better than the real thing, maar dit is toch ook verbluffend.
///
Deze film van Terrence Malick zal ongetwijfeld in heel veel eindejaarslijstjes opduiken. En terecht. A Hidden Life vertelt het hartverscheurende, waargebeurde verhaal van de Oostenrijkse boer Franz Jägerstätter die weigert trouw te zweren aan Adolf Hitler. Nochtans staat daar de doodsstraf op. De prachtige beelden verzachten enigszins de pijn.
Te huur op verschillende streamingplatformen, waaronder Apple TV.
///
(Don) Vitalski besteedt zijn tijd tijdens de lockdown erg nuttig. Hij schrijft en tekent boeken aan de lopende band en hij voert in de Radio Rix Podcast gesprekken met Antwerpse stadsgenoten die terugblikken op Antwerpen in de jaren 90. Hij was toen de ontbetwiste nachtburgemeester van 't Stad. In aflevering 7 komen Nigel Williams en Tom Naegels aan bod. In de vorige afleveringen was er ook veel schoon volk: Klaas Janszoons, Axl Peleman, Chris Van Camp, Ernest Löw en veel meer.
///
Ok, op de VRT kun je naar korte Toots Sessies kijken, maar voor de echte theaterliefhebber zijn er gelukkig de websites van een paar grote Europese huizen. De Schaubühne in Berlijn speelt Orlando van Virginia Woolf. Bij Internationaal Theater Amsterdam kun je klassiekers als Opening night van John Cassavetes, Het temmen van de feeks van Shakespeare en La Voix humaine van Jean Cocteau (her)bekijken. En natuurlijk spelen ze in The Old Vic dezer dagen A Christmas Carol van Charles Dickens. Vaak kun je gratis kijken, anders kan de hele familie met één goedkoop ticket meekijken.
///
De volgens velen beste voetballer aller tijden is niet meer. (De hand van) God, Pluisje of gewoon Maradona werd 60 jaar. Hij leidde een ontzettend woelig leven, quasi permanent in de spotlights. Over zijn periode bij Napoli verscheen vorig jaar een indrukwekkende documentaire van Oscarwinnaar Asif Kapadia.
De film is digitaal te huur via Apple TV, via Lumière Series of op dvd uit te lenen in meer dan 70 Vlaamse bibliotheken.
///
Welk geschenk leg je onder de kerstboom? Een boek natuurlijk. Gelukkig zijn de boekhandels nog open. Het lijkt wel alsof de Vlaamse topauteurs gewacht hebben op de winter van 2020 om hun nieuwste boeken te publiceren: Stefan Hermans kwam met De opgang en deze week verschenen Wildevrouw van Jeroen Olyslaeghers en Revolusi van David Van Reybrouck. Die lockdown mag nog even duren.
///
Ooit had iemand het idee om een gloednieuwe stad te bouwen in de Zuid-Californische woestijn. Vandaag woont haast niemand in California City. Sofie Benoot, Liesbeth De Ceulaer, Isabelle Tollenaere volgen in de documentaire Victoria inwoner Lashay T. Warren, die zijn dagen vult met inhaalonderwijs, het onderhoud van de stoffige, ongebruikte wegen, en achteloze zwerftochten door de woestijn.
De documentaire Victoria is online te huur via Lumiere Series.
///
Een bejaarde boer die al jaren teruggetrokken leeft op zijn erf in de buurt van Moeskroen wordt op een nacht overvallen en later vermoord door een jongerenbende. Zijn huis steken ze in de fik. Chris de Stoop schrijft met een enorm empathisch vermogen over de roofmoord op zijn oom Daniël. Een eerbetoon aan zijn oom en het leven dat hij koos, en een zoektocht naar wat de daders bezielde.
///
Bpost worstelt met de toevloed aan pakjes tijdens de lockdown. In 1936 vereeuwigde de Britse posterijen in een documentaire hoe het per nachttrein brieven en pakjes verdeelde tussen Londen en Schotland. De klassieker Night Mail is een eerbetoon aan de complexiteit van het postbedrijf, maar ook aan de veerkracht van de postmannen die net uit de Great Depression kwamen.
De documentaire Night Mail (1936) van Escuela de Cine de Chile is gratis te bekijken op Vimeo.
///
Een van de meest interessante bands van de laatste jaren heeft een nieuwe plaat uit. Dat is niet zo uitzonderlijk: in 2017 bracht King Gizzard & The Lizard Wizard nog vijf albums uit. Dit jaar zitten de Australiërs al aan drie stuks. Hun nieuwste is om van te smullen: psychedelisch als vanouds, gekruid met heerlijke oosterse invloeden.
///
De sensatie van het Internationale Documentaire Festival van Amsterdam is White Cube, een overrompelende film van de Nederlandse kunstenaar Renzo Martens. Door Congolese boeren beelden te laten maken en die te verkopen in kunstgaleries, laat Martens hen een veelvoud verdienen van wat Unilever normaal aan hen betaalt.
///
De Donderdagen van de Poëzie zijn verhuisd naar YouTube en dat is meteen de gelegenheid om een publiek aan te boren dat anders onwetend zou blijven over talentvolle nieuwkomers aan het poëziefirmament zoals Jens Meijen. Hij won de C. Buddingh-prijs voor zijn debuut Xenomorf. (Wie anders dan) Piet Piryns stelt de vragen.
///
De Gentse band de portables bestaat volgend jaar 25 jaar en haalt in de aanloop naar die kwarteeuwviering de zolder leeg. Een jaar lang brengen ze elke maand een mini-album uit met een verzameling heel oude en minder oude opnames. De eerste twee zijn al te koop op cassette of gratis te beluisteren via Bandcamp.
///
Journalist Ian Urbina beschrijft de wetteloosheid op zee in zijn boek De jungle op zee. Maar naast een boek heeft Urbina ook een website waarop je talrijke van zijn onderzoeken vindt over oceanen, visserij, piraterij en andere vormen van criminaliteit op zee. Zijn Facebookpagina gunt jou een blik achter de schermen.
///
Harold Polis is back. Hij publiceert op de dag van de filosofie de essaybundel Autonomie. Voor het filosofiehuis Het Zoekend Hert maakte hij een aparte publicatie. De kroon op het werk van een straffe reeks interviews onder de titel ‘De toekomst herdenken’ die op hun site worden aangeboden.
De reeks 'Onze toekomst herdenken' is gratis te bekijken op Vimeo.
///
Frans-Libanees jazz-trompettist en componist Ibrahim Maalouf bracht een nieuw album uit genaamd 40 Melodies met, jawel, welgeteld 40 (waaronder herwerkte) singles. Ook hier laat de jazzartiest harmonieus Arabische invloeden versmelten met die uit pop, soul en electro.
///
Volgens politiek filosoof Chantal Mouffe streeft een radicale democratie niet naar consensus of vijandschap, maar laat tegenstellingen toe waarvoor geen rationele oplossingen bestaan, de zogenaamde ‘agonismen’. Ze pleit voor een succesvol links populisme. Guy Gypens interviewt haar voor de Digitale Trefweek Sociaal-Cultureel werk.
///
Het Huis van de Europese Geschiedenis flankeert de expo Fake For Real - A History of forgery and falsification met films. Woensdag tonen ze The Great Communist Bank Robbery van Alexandru Solomon. In 1959 werd de Nationale Bank van Roemenië gekraakt. Zes onschuldigen werden gedwongen de rol van de inbrekers te spelen in een propagandafilm.
///
In Nederland gaan de musea opnieuw open, maar in België blijft het behelpen met virtuele expo's. Het BELvue-museum maakte een prikkelende reportage over Comès, een van de belangrijkste Belgische stripkunstenaars, een meester in het zwart-wit. De reportage geeft zin om 's mans albums te (her)lezen. De bibliotheek en de stripwinkels zijn nog open zijn, zodus.
///
Kunst en cultuur werden ook in Nederland het slachtoffer van de coronamaatregelen van de overheid. Daardoor dreigt er van de samenleving na het virus alleen "een zielloos karkas" te resteren, klinkt het in een opiniestuk op NRC. Met een wekelijkse brief aan premier Rutte willen Neerlandici telkens een boek aanbevelen dat kan dienen als een alternatief "kompas". Ook te lezen op neerlandistiek.nl.
///
Afzondering en isolement. Tijdens de lockdown kunnen sommigen er niet mee om, terwijl anderen er niet genoeg van krijgen. In de minidocumentaire Ode to Desolation volgen we iemand uit de tweede categorie. ‘Vuurwachter’ Jim Henterly speurt al jaren vanuit een afgelegen hut in het Noord-Westen van de VS naar bosbranden. Een klein eerbetoon aan afzondering en aan de natuur.
De documentaire 'Ode to Desolation' is gratis te bekijken op Vimeo.
///
De persvrijheid staat onder druk in de Filipijnen. Een van de slachtoffers is het mediabedrijf Rappler. A Thousand Cuts volgt journalist en mede-oprichtster Maria Ressa in haar strijd voor het behoud van de nieuwssite. Maar de documentaire gaat breder. Regisseur Ramona S. Diaz koppelt Ressa's strijd met de giftige kiesstrijd voor de Senaat, de verspreiding van desinformatie en het strongman leiderschap van president Duterte.
De documentaire is gratis te bekijken op Thought Maybe.
///
Ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van de Roemeens-Joodse dichter Paul Celan zet het Poëziecentrum met enkele partners de auteur digitaal in de kijker. Er komt ook een herziene vertaling uit van Celans werk in het Nederlands
Hier hoor je Celan met ijzige stem zijn bekendste gedicht Todesfuge lezen. De bezwerende toon van de verzen die de Shoah of Holocaust oproepen snijdt door merg en been.
///
Hoeveel fauna en flora kunnen er verloren gaan in één mensenleven? In A Life on Our Planet brengt de 93-jarige bioloog David Attenborough zijn getuigenis over onze bijzondere, maar begrensde planeet. De documentaire bevat een simpele maar krachtige boodschap voor de toekomstige generaties en onthult welke oplossingen onze planeet van een ramp kunnen redden.
///
Na de dood van George Floyd door politiegeweld barsten de Black Lives Matter-protesten ook in Portland los. In Portlands Brandend Hart volgen we de lokale fotojournalist Beth Nakamura die al sinds eind mei de protesten verslaat. De 'gewone' fotojournalist ziet er tegenwoordig uit alsof ze naar het oorlogsfront trekt. En dat zegt veel over de reactie van de lokale en federale ordediensten.
De documentaire 'Portlands Brandend Hart' (Portland's Burning Heart) is gratis te bekijken op Vimeo.
///
A Sunday in Hell schetst de wielerklassieker Parijs-Roubaix in 1976. De koers hoort waarschijnlijk niet tot het rijtje heroïsche wedstrijden dat in Noord-Frankrijk is gestreden, maar de Deense maker Jørgen Leth maakt er wel een boeiend tijdsdocument van. Hij heeft immers evenveel oog voor de renners als voor de toeschouwers, de logistiek en alle andere acteurs van het Parijs-Roubaix circus. De documentaire kan je in het Engels (zonder ondertitels) op YouTube bekijken.
///
Op een moment dat het televisienieuws in de Verenigde Staten (VS) als het meest betrouwbare medium wordt beschouwd, zet ABC News twee mannen met compleet tegengestelde politieke visies tegenover elkaar voor tien debatten over de twee grote partijconventies in 1968. De documentaire Best of Enemies toont dat de verbale strijd tussen William F. Buckley en Gore Vidal niet enkel veel kijkers lokte, maar ook het medialandschap en de politiek in de VS voorgoed zou veranderen.
///
Het Collège de France is een van de oudste en meest prestigieuze onderwijsinstellingen van Frankrijk, gesticht in 1530. Maar hoe oud het college ook is, het is zeker mee met zijn tijd. Op de website worden sinds kort 10.000 lessen gratis aangeboden: literatuur, geschiedenis, biologie, antropologie, wiskunde en meer. U heeft nu echt geen reden meer om deze lockdown niet te gebruiken om uw algemene kennis bij te spijkeren.
///
De zee is diep, zéér diep. Sommige delen van de oceanen liggen dieper dan de Everest, en de Everest heeft toch een hoogte van ruim 8.800 meter, 8,8 kilometer. Met de website The Deep Sea ervaar je op speelse wijze hoe diep de oceaan kan zijn. Het vergt veel scrollen, maar je ontmoet wezens die diep in de zee leven. En je ontdekt ook hoe diep de mens ooit in de oceaan is afgedaald.
///
Populistische partijen scoren, traditionele partijen krijgen overal klappen. "De mensen" zijn boos, maar wie zijn ze? Voor De Onfatsoenlijken laat Humo-journalist Jan Anthonissen mensen aan de hand van hun levensverhaal uitleggen waarom ze zich afkeren van de traditionele politiek. In de eerste aflevering komt een Londense brandweerman aan bod die de Grenfelltoren bluste, een Brusselse Deliveroo-koerier en een Parijs 'gilet jaune'.
///
De geplande biopic over Bob Dylan van James Mangold (zie het magistrale Walk the Line over het leven van Johnny Cash) is geannuleerd door corona. In afwachting serveren wij u een recente song in de postsfeer van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Take your time, net als de grootmeester (net geen 17 minuten).
///
Netflix-miniserie The Queen’s Gambit vertelt het verhaal van de introverte Beth Harmon die op 9-jarige leeftijd in een weeshuis belandt waar ze haar schaaktalent ontdekt maar ook een verslaving opbouwt. Terwijl ze haar traumatisch verleden probeert de verwerken, baant ze zich een weg in de mannelijke schaakwereld. Overigens is het kleurenpalet van de serie een streling voor het oog.
///
Met een hervertelling van het eeuwenoude 1001 nacht reist de Perzisch-Nederlandse schrijver Kader Abdolah naar vervlogen tijden waarin zowel de slimme Sheherazade koning Sjahriar, als Kader Abdolah de lezer om de vinger kan winden en je de tijd (heel) even uit het oog verliest.
///
Wie op zoek is naar de absurdistische schoonheid van volgehouden regelmaat kan terecht op het YouTube-kanaal van regisseur David Lynch. Sinds de maand mei beschrijft hij in zijn dagelijks Weather Report het weer in LA. Na het optrekken van de ochtendnevel, desnoods boven de wolken, ziet Lynch dagelijks “blue skies and golden sunshine, all along the way”. Sinds augustus is er ook Today’s number is. Uit een glazen bokaal haalt Lynch dagelijks een pingpongbal met daarop het nummer van de dag, inclusief de cliffhanger: what will tomorrow’s number be?
///
Nu de theaters gesloten zijn, blijft het wachten op de telecom-operatoren of de tv-omroepen om het streaming-aanbod van de verschillende huizen te bundelen. In het buitenland gebeurt dat al wat vaker. Zoals op de Britse site WhatsOnStage. Daar vind je een overzicht van gratis voorstellingen. Uit het archief of live.
///
Peperfabriek organiseert gratis online lezingen tot het einde van het jaar. De eerstvolgende lezing vindt plaats op 17 november en behandelt begrippen zoals creationisme, Intelligent Design en evolutionaire biologie. Verder staan nog onder andere op de planning: de Iraanse filosofie door de eeuwen heen en de belangrijkste misvattingen over religie.
///
Gie Goris nam afscheid van MO* maar de voormalige hoofdredacteur kreeg een geweldig cadeau van zijn redactie. Hij mocht vijf gesprekken voeren met “denkers, luisteraars en doeners” over “mens, woord, beeld en nieuws”. Op de website van het mondiale magazine kunt u ze allemaal bekijken en beluisteren. Passeren de revue: Warda El-Kaddouri en Brigitte Herremans, Alma De Walsche en Leo Van Broeck, Lisette Ma Neza en Piet Piryns, Rudi Vranckx en Mashid Mohadjerin, Majd Khalifeh en Jago Kosolosky.
///
James Suzman is een antropoloog die alles weet over de bosjesmannen. Hij stelt vast dat de mens voor 99% van zijn bestaan een voedselverzamelaar was. Onze voorouders werkten 15 uur per week en leden geen honger. In het ogenopenende en door Yuval Noah Harari bejubelde Werk onderzoekt hij waarom wij vandaag leven om te werken, in plaats van omgekeerd.
///
Naar aanleiding van een nieuwe live-plaat en een speciale editie voor de vijftigste verjaardag van After the Gold Rush, rangschikt The Guardian alle 45 platen van Neil Young. Sowieso laakbaar dat On The Beach niet op nummer 1 staat, maar verder mengen we ons niet in de discussie. Gewoon luisteren en de luchtgitaar afstoffen.
///
De Amerikaanse journalist Paul Salopek vertrok in 2013 voor een wandeltocht van ruim 33.000 km. Hij volgt de paden waarlangs de mens de wereld heeft ingepalmd. Voor National Geographic schrijft hij zijn impressies neer en deelt hij zijn ervaringen in woord en beeld. Grote en kleine verhalen, meestal tijdloos, en vaak met een streepje hoop.
///
De Duits-Britse componist en muzikant Max Richter stak De Vier Jaargetijden van Antonio Vivaldi (1723) in een nieuw jasje. Een vernieuwd klassiek meesterwerk dat je een weg biedt om even te onthaasten.
///
In the Absence reconstrueert het drama met de Zuid-Koreaanse ferry Sewol. De ferry kapseisde op 16 april 2014. 304 passagiers lieten het leven, waaronder 250 studenten. De documentaire geeft weer hoe de reddingsoperatie in het honderd liep, en hoe na de ramp iedereen zijn verantwoordelijkheid probeert te ontlopen.
///
De Netflix-miniserie Stateless confronteert de kijker met de Australische oplossing voor illegale migratie: detentiecentra in het midden van de Outback. De fictiereeks haalt inspiratie uit echte dossiers en portretteert het leven van de diverse actoren in en rond de detentiecentra (vluchtelingen, bewakers, activisten en ambtenaren). De serie wordt gedragen door een verwarde blanke vrouw die in het centrum terechtkomt.
///
In het boek A Good Provider Is One Who Leaves volgt de Amerikaanse journalist Jason DeParle dertig jaar lang een Filipijnse familie. Hij vertelt aan de hand van hun ervaringen de impact van globalisering en migratie. Migratie is goed voor de wereld, maar komt met veel uitdagingen, schrijft hij. Het boek laat ook de familie zelf vertellen waarom zij bewust kiezen voor arbeidsmigratie als realisatie van hun dromen.
///
In de documentaire Have Fun in Pyongyang schetsen Patrick Maurus, Pierre-Olivier Francois en Claude Clorennec een impressie van het dagelijks leven in Noord-Korea. Geen politiek, maar een zoektocht naar vragen als: 'Mogen Noord-Koreanen lachen?', 'Wat eten ze?' en 'Hoe verloopt een huwelijk?'.
///
De documentaire Searching for the Wrong-Eyed Jezus dateert van 2003. Ze gaat volstrekt niet over Donald Trump, en toch toont ze, beter dan de duizenden doctoraten en reportages die er over zijn gemaakt, het onvermijdelijke van Trumps succes in het zuiden van de Verenigde Staten. Jim White vat met muziek, beeld en weinig woorden de ziel van de Deep South, de plek waar hij zelf opgroeide. Gestoord religieus, verpauperd, fanatiek, bezopen, gedetermineerd. Of zoals White het zelf samenvat: "The blood rules them, they don’t rule the blood."
///
Klimaatverandering leidt ook binnen Europa tot migratie. De afgelopen tien jaar moesten verschillende inwoners have en goed verlaten na overstromingen, landverschuivingen of bosbranden. Journalisten van Euronews bezochten Europese klimaatmigranten in Frankrijk, Duitsland, Spanje, Bosnië, Herzegovina en Moldavië. In een reeks video's en multimediale artikelen tonen ze de gezichten achter de cijfers: op dit continent zijn al bijna 700.000 mensen rechtstreeks slachtoffer van klimaatverandering.
///
For Sama is meer dan gewoon een documentaire over de Syrische burgeroorlog. Het is een aanklacht, een memoire en een schreeuw om aandacht. Als studente begon Waad al-Kateab de protesten tegen Bashar Al-Assad te filmen en ze bleef doorgaan toen de barrel bombs dagelijks op Aleppo neerdaalden. For Sama toont een intussen zowat vergeten oorlog en doet je die nooit meer vergeten.
///
Op de vlucht voor coronamuizenissen? Dit heerlijk stukje woestijnblues van Tinariwen uit Mali reikt een helpende hand aan.
///
