300 mensen zonder papieren op straat, middenveld eist noodopvang *

Steven Vanden Bussche
BRUSSELS IMMIGRATION OFFICE CLOSED
De Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel (Foto: © Thierry Roge (Belga))

Accurate en heldere informatie is noodzakelijk om de verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Daarom lees je dit artikel uitzonderlijk gratis. Dat kan alleen dankzij de financiële steun van onze lezers. Wil jij ook de andere artikels kunnen lezen en onze kritische en diepgravende journalistiek mee mogelijk maken? Word dan nu lid van Apache.

Ja, ik word lid

Ben je al lid? Deel dit artikel gerust met je vrienden en familie, zodat ook zij breed geïnformeerd worden.

“Eigenlijk ontbreekt de rechtsgrond om mensen verder vast te houden in gesloten centra, omdat mensen zicht moeten hebben op een uitzetting”, zegt Hilde Geraets, stafmedewerker migratie en asiel bij Orbit vzw. Dat is niet langer het geval, want door de coronacrisis worden mensen voorlopig niet meer uitgewezen. "Het grote probleem is dat er geen flankerende maatregelen genomen worden", stelt Geraets.

De afgelopen dagen liet de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) bijna 300 mensen zonder wettig verblijf vrij uit de vijf gesloten centra in ons land. Er was niet alleen het probleem van wettelijkheid, ook de regels rond ‘social distancing’ konden niet langer gerespecteerd worden.

Hilde Geraets: 'De rechtsgrond ontbreekt om mensen verder vast te houden in gesloten centra, omdat mensen zicht moeten hebben op een uitzetting'

“In eerste instantie hebben wij de meest risicovolle groepen vrijgelaten”, zegt woordvoerder Geert De Vulder van de Dienst Vreemdelingenzaken. “Het gaat om mensen met chronische ziektes, Dublintransfers (mensen die in het land van aankomst asiel moeten aanvragen) omdat alle lidstaten transfers hebben opgeschort, mensen zonder feiten tegen openbare orde (geen pv of veroordeling), en tot slot mensen die aan de grens werden tegengehouden, maar niet onmiddellijk teruggestuurd kunnen worden.”

Onder de mensen zonder wettig verblijf die nu nog opgesloten zitten, zijn onder meer een kleinere groep personen die feiten tegen de openbare orde pleegden. “Als ze de wettelijkheid volgen, dan moeten ook die mensen ook vrijkomen", merkt Hilde Geraets op. Dat bevestigt ook advocaat Luc Denys: "Wanneer geen vlucht voorzien is naar het land van herkomst, wanneer mensen dus niet verwijderd kunnen worden, moet men ze vrijlaten."

BRUSSELS IMMIGRATION OFFICE CLOSED
De Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel (Foto: © Thierry Roge (Belga))

Grondgebied verlaten

De bijna 300 mensen die uit de verschillende gesloten centra werden vrijgelaten, kregen het bevel om binnen de 30 dagen het grondgebied te verlaten. “Mensen komen op straat terecht. Sommige mensen kunnen misschien naar een woning die ze ergens huurden, maar een groot deel van de mensen weet niet waar naartoe, en zakt af naar steden dichtbij de centra, of plekken waar ze nog een netwerk hebben,” zegt Geraets.

Orbit: Stedelijke overheden moeten zich echt wel afvragen of ze akkoord kunnen gaan met dit beleid dat zo laks omgaat met volksgezondheid.

Stedelijke overheden moeten zich volgens haar afvragen of ze akkoord kunnen gaan met dit beleid "dat zo laks omgaat met volksgezondheid". "Deze mensen gaan op zoek naar voedsel of een toilet. Ik geloof dus niet dat die groep geïsoleerd blijft van de rest van de bevolking. Als zij ziek worden, worden ze een wandelende besmettingshaard", stelt Geraets.

“Ik wist van niets en ook onze korpschef wist van niets”, reageert de Brugse burgemeester Dirk De Fauw (CD&V). “Toen we navraag deden bij het gesloten centrum De Refuge, bleek dat er veertien mensen werden vrijgelaten, zonder iemand te verwittigen. Eigenlijk is dat wel een probleem. Die mensen hebben het bevel om het grondgebied te verlaten. De normale richtlijn voor de politie is hen bij aantreffen terugbrengen naar DVZ. Maar nu zitten we dus in een vicieuze cirkel.”

Dirk De Fauw (burgemeester Brugge): 'We zitten in een vicieuze cirkel'

De Fauw heeft geen vraag tot opvang gekregen, maar vreest wel voor gezondheidsproblemen. “Stel dat er een aantal mensen besmet zijn, en zich onder de groep transmigranten in de haven van Zeebrugge begeven, dan kunnen ze die hele groep besmetten.”

In Brussel is het Maximiliaanpark ontruimd en de politie stuurt mensen op de vlucht weg. Burgerinitiatieven en middenveldorganisaties zorgen voor een oplossing. In Haren probeert men nachtopvang om te bouwen tot 24-uursverblijf, in de hoop mensen van straat te houden. Mehdi Kassou van het Burgerplatform voor Steun aan Vluchtelingen legde in Terzake uit hoe bedden op anderhalve meter worden geplaatst en er ook afzonderlijke ruimtes zijn voor mensen met symptomen.

Noodopvang

DVZ voorziet geen alternatieve opvang en wil een ander probleem prioritair oplossen. "We kijken in eerste instantie hoe we de registratie van asielaanvragen op relatief korte termijn terug kunnen opstarten”, zegt De Vulder. Het aanmeldcentrum in het Klein Kasteeltje werd begin deze week gesloten, om te vermijden dat mensen elkaar daar zouden besmetten. Er wordt ook voor die asielzoekers geen noodopvang voorzien. “Zonder registratie, is er ook geen opvang mogelijk", zegt De Vulder.

Orbit: 'We pleiten we niet alleen voor noodopvang voor mensen die vrijgelaten werden uit gesloten centra, maar voor alle dakloze mensen. Niemand mag in deze tijden op straat zitten'

Orbit pleit voor noodopvang, georganiseerd door de overheid. “Er staan vakantieparken, hotels en sporthallen leeg. Er is ook nog zoiets als de civiele bescherming die kan worden ingezet. De overheid heeft middelen, maar moet het alleen nog willen doen. Bovendien pleiten we niet alleen voor noodopvang voor mensen die vrijgelaten werden uit gesloten centra, maar noodopvang voor alle dakloze mensen. Niemand mag in deze tijden op straat zitten.”

Dezelfde boodschap werd eerder deze week uitgestuurd door elf organisaties die werken met vluchtelingen of rond armoede actief zijn. “Hoe kunnen mensen zichzelf en hun omgeving zo veel mogelijk afzonderen, als velen onder hen aangewezen zijn op de straat? We pleiten in deze crisissituatie om de meest kwetsbare mensen, op de vlucht voor oorlog, vervolging en geweld, maar ook daklozen, niet los te laten, maar op te vangen en te screenen met voldoende aandacht voor hygiëne, volksgezondheid en hun basisrechten.”

Daarnaast pleit Orbit ervoor om mensen zonder wettig verblijf een tijdelijk verblijf voor drie maanden te geven, op basis van de niet-repatrieerbaarheid of andere humanitaire redenen.

“De situatie is allesbehalve ideaal, er wordt met man en macht naar oplossingen gezocht”, zegt Jelle Boone, woordvoerder van minister van Asiel en Migratie Maggie De Block (Open VLD). Hoe die eruit (kunnen) zien, wordt voorlopig niet gecommuniceerd.

LEES OOK
Steven Vanden Bussche / 24-01-2023

Dure coronaconsultants (al langer) in oog van de storm

Maakt de (te) dure coronaconsultant plaats voor een versterkt ambtenarenapparaat?
Deloitte consultants
Simon Van Dorpe / 04-11-2022

Financiering van het Europese coronaherstelfonds wankelt

De onderhandelingen over de financiering zitten twee jaar na het akkoord muurvast.
geld eu euro
Steven Vanden Bussche / 01-08-2022

Vaccinbeheerder Medista: van ideale bruid naar verguisde partner

Medista is al sinds het begin van de coronacrisis een belangrijke overheidspartner.
Medista