Op 23 februari vond de eerste editie van Café Apache plaats. Maandelijks organiseren we in het Reuzenhuis – de thuisbasis van Apache – een debat over een actueel thema. Ditmaal ging het over ‘chilling’ in de journalistiek, of hoe er gepoogd wordt kritische media uit te schakelen.
Wie het debat gemist heeft, kan het hieronder – integraal – herbekijken of dit korte verslagje lezen dat Apache-stagiaire Charlotte Deprez schreef.
Chilling in de journalistiek
Apache bracht Rik van Cauwelaert (columnist bij De Tijd), Bert Bultinck (hoofdredacteur van Knack), professor Sarah Van Leuven (directeur van de onderzoeksgroep Center for Journalism Studies aan de UGent) en Karl van den Broeck (hoofdredacteur van Apache) samen rond de tafel voor een gesprek rond ‘chilling’ in de journalistiek. Moderator Luc De Cleir leidde het gesprek in goede banen.
Chilling is iets dat volgens professor Sarah Van Leuven in veel verschillende vormen kan voorkomen. De meest bekende vorm is die waar Apache mee te maken kreeg: het dreigen met rechtszaken en eisen van schadevergoedingen omwille van laster en eerroof. Maar het intimideren van journalisten gebeurt ook subtieler. Meer en meer politici benoemen nieuwsmedia als ‘onbetrouwbaar’ of ‘fake’. Trump zegt bijvoorbeeld vaker dat CNN fake news is en Bart De Wever noemde Apache ‘een lasterlijk medium’.
Opkomend fenomeen
De opkomende tendens van ‘chilling’ gaat niet onopgemerkt voorbij. Volgens Bert Bultinck krijgen de nieuwsmedia daar dagelijks mee te maken. “Rechtszaken gebeuren niet zo vaak, maar er wordt wel naar de Raad voor de Journalistiek gestapt. Dan heb je ook de zachtere vormen. Dat gaat van tweets van politici tot telefoontjes of andere vormen die ons het werk bemoeilijken.”
Het panel is er wel over eens dat de persvrijheid goed beschermd is in België. “Maar een wet moet ook altijd geïnterpreteerd worden en de media en journalistiek evolueren. De rechter moet die wet dus kunnen toepassen op nieuwe evoluties in het medialandschap,” aldus Van Leuven.
Volgens Rik van Cauwelaert is het Belgisch gerecht eigenlijk zeer omzichtig inzake persvrijheid en mogen we ons vandaag gelukkig prijzen dat we in België werk. Toch is hij waakzaam. “Dat wil niet zeggen dat we niet attent moeten blijven voor wat er aan het gebeuren is. Want men gebruikt die nieuwe techniek en die dwangsommen steeds meer.”
Klokkenluiders
Niet enkel journalisten, maar ook klokkenluiders komen meer onder druk te staan. Ook dat is een negatieve evolutie voor de journalistiek volgens Van Leuven. “Als mensen niet meer naar journalisten durven stappen met belangrijke, maatschappelijk relevante informatie, komt ook dat de journalistiek niet ten goede.” Van Cauwelaert meent dat klokkenluiders harder aangepakt worden dan journalisten. “De overheid zegt wel dat ze een statuut voor de klokkenluider gaan uitwerken. Ik zie het alleen niet komen.”
Chilling is dus een fenomeen dat we steeds meer ervaren. Politici vallen media inderdaad aan. “Want het ligt goed bij het grote publiek”, aldus van Cauwelaert. Bultinck kan dit beamen. “Je kan geweldig gaan scoren door op de media te gaan hakken.”
Volgens van Cauwelaert is dit een fenomeen dat je overal ziet. “Trump heeft de hele Amerikaanse pers ongeloofwaardig gemaakt en zichzelf als enige bron van echte informatie naar voor geschoven. Macron doet dit ook, op een minder agressieve manier weliswaar, in Frankrijk.
En dat zie je ook bij ons.” Maar het ergste staat ons nog te wachten. “Chilling is niet toevallig een Engelse term,” meent Van Cauwelaert “want in de Angelsaksische wereld is het nog erger. Er staat ons nog erger te wachten dan wat we tot nu toe hebben meegemaakt.”
Charlotte is freelance journalist. Ze volgde de bachelor print- en onlinejournalistiek aan Howest en de master radio- en televisiejournalistiek aan de VUB.
Word jij lid van Apache? Lees direct verder en steun onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. Nu al vanaf 6,25 euro per maand.
Ja, ik word lid
met Rik Van Cauwelaert???? De man van Knack die de NVA heeft groot gemaakt! Neen, bedankt!
Of met Jan Tollenaere, of zijn neefje Geert Bourgeois? Waarom niet? Allen uit dat Roeselare-Izegem VlaemSSche SS-nest!!! Die schoften zijn hier nu toch aan de macht, dus met die kerls moet Apache “praten”!
Wanneer APACHE voor de rechtbank zo juridisch scoort – zeg maar objectief domineert met de werkelijke waarheid – op een compleet onafhankelijke en onpartijdige wijze tegenover de allerrijkste politieke BELGISCHE partij (= te intussen hautaine N-VA) die superrijker is dan bv. alle Hollandse politieke partijen bijeen dan heeft APACHE dankzij volgehouden integriteit ontegensprekelijk een democratische mijlpaal voor altijd verankerd in naam van de meer dan overgrote Belgische zorgzame en vooral werkzame populatie die redeneert en vasthoudt op basis van een gezond solidariteitsprincipe dat fosforesceert in ieders belang op lange termijn. Zo een menselijk solidariteitsprincipe verdraagt niet langer de te pijnlijke top-down taal van de (te) zeer hardvochtige taal die o.a. VLD_politica Gwendolyn Rutten voortdurend uitspreekt. Jazeker en gelukkig profileert, bestrijdt APACHE zich met vastberaandendheid in ons aller belang het fake news op succesvolle wijze. APACHE opent ons de ogen zodat we niet blind blijven voor de te eenzijdig bewustzijnsvernauwende hypnose = het verblindend fake news waarmee egoïstische enkelingen helemaal bovenaan de top voor hun eigen profijt zich trachten te profiteren ten koste van de meer dan overgrote meerderheid van de (almaar meer) overbelaste belastingplichtige burgers. Welnu, wat men zegt, kan belangrijk zijn of niet, maar wat men daadwerkelijk beslist en uiteindelijk wetmatig oplegt daarmee verloochent men of respecteert men zijn eigen volk of afkomst, nietwaar?
oei, ik wou de video van het eerste Café Apache bekijken maar dit kan blijkbaar alleen via facebook? En ach, ik weiger op gelijk welke van die zgn. sociale media te gaan. Beetje raar van Apache of heb ik iets over het hoofd gezien?
U kan gewoon de video bekijken onderaan het artikel.
Facebook weiger ik ook. Maar om de video te bekijken moet je de “niet-volgen” bescherming uitschakelen (onder Firefox toch) en zit je weer ongewild bij Facebook. Nee dank je.