Het was drukkend warm in de fabriekshal. Ik had die dag meer dan drie liter water gedronken. Vooraan de productielijn was er plots geen antwoord gekomen van de andere kant. De boxen werden doorgeschoven en mijn collega lag bewusteloos tussen twee paletten. Toen ze een half uur later, nog steeds buiten bewustzijn, werd afgevoerd, vulde het vertrouwde geroep van de productieverantwoordelijke opnieuw de ruimte. We hadden een achterstand opgelopen die kost wat kost moest ingehaald worden.
In de afgelopen twee weken is het werkritme opgevoerd ad absurdum. Dat mijn collega flauwviel, is daar een rechtstreeks gevolg van. Iedereen loopt op eieren, de sfeer daalt naar het absolute nulpunt. Er zijn fysieke klachten, een aantal arbeidsters slaapt slecht door de toegenomen stress. De productieverantwoordelijke schreeuwt zich schor om het ritme verder op te drijven. Dat resulteert. Op donderdagochtend, na acht dagen onafgebroken razen, hebben we een dag achterstand omgebogen in een dag voorsprong. Twee collega’s zijn nu gehospitaliseerd, de objectieven bereikt.
Dromen van kommetjes
Er kwamen felicitaties aan te pas, afgelopen donderdag. Afijn, op een droge toon werd botweg gemeld dat we goed gewerkt hadden, dat onze zieke collega’s aan de beterhand waren en dat we dringend aan het werk moesten. Ik ging voor de vierde dag op rij kommen uitpakken, kerstslingers en tafelversiering in de boxen plaatsen. Een poste de merde, zoals mijn collega’s het zo mooi noemen. De vrouw die naast me stond te werken, verklapte dat ze soms ’s nachts in haar dromen kommetjes staat uit te pakken en te tellen. Ik droom enkel van de bergen en een koersfiets.
Het cynisme is onontkoombaar: ik ben werkloos omdat ik te hard gewerkt heb
Om een uur of vier kwam de verantwoordelijke langs. Ze deelde mee dat de interimairs, waaronder ik, morgen niet zouden werken. Aangezien we het productieschema uit de wielen gefietst hebben, staan de aanleverdiensten niet meer op punt. De vaste werknemers zouden vrijdag deze diensten opnieuw op punt stellen zodat er maandag weer volle bak gewerkt kan worden. Het cynisme is onontkoombaar: ik ben werkloos omdat ik te hard gewerkt heb. En waarom eigenlijk? We hebben onszelf in het rood gewerkt voor hetzelfde gebrek aan respect, hetzelfde geschreeuw en hetzelfde loon – in feite zelfs minder.
geen middenveld
Dit is de bodem uit de pan. Urenlange discussies voerde ik reeds over de samenleving en hoe zij zou kunnen zijn wanneer mensen die spreken over profitariaat, over werkloosheid en gemeenschapsdienst, over indexsprongen en langer werken, over goesting om te werken ook – hoe de samenleving zou kunnen zijn als mensen die het hoge woord voeren, wisten waarover ze spreken. Als ze het zelf zouden meemaken, een arbeidscontract dat eenzijdig wordt opgezegd en geen middenveld om in de bres te springen.
Om drie voor vijf, het verlengde weekend staat klaar om te bel te luiden, de productieverantwoordelijke. Dat het een schande is. Een computerfout, een foutief codenummer, is zojuist onopgemerkt de halve productielijn gepasseerd. Dat we beschaamd moesten zijn. We keken niet eens schuldbewust. Daarvoor waren we te afgepeigerd.
Herman Loos is auteur van Menselijke grondstof: over leven op de bodem van de Europese arbeidsmarkt (EPO). Hij is docent filosofie en ethiek aan hogeschool Odisee (Brussel) en docent sociologie aan AP Hogeschool (Antwerpen). Hij schreef columns voor Apache en publiceert ongeregeld opiniestukken en gastbijdragen bij uiteenlopende media.
Word jij lid van Apache? Lees direct verder en steun onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. Nu al vanaf 6,25 euro per maand.
Ja, ik word lid
Hoe de ware inhoud van wat een beetje (een beetje!) betere democratie zou kunnen zijn, vermoord is door de partijapparaten cd&v, n-va, openVLD, doet de prof uit de doeken:
http://deredactie.be/permalink/2.36067?video=1.2115539
Vanaf de derde minuut ongeveer.
Weinig animo!
Wie onder de Apache lezers heeft nog voeling met een zover doorgevoerd arbeidsritme?
Als ik voor mezelf spreek moet ik erkennen dat ik hiervan wel getuigenissen uit eerste hand heb gehoord, maar zo een waanzin structureel nooit zelf beleefd heb.
Ofte Herman als modern sociologisch antropoloog?
Ik probeer ook maar gewoon mijn kost te verdienen in een werkgelegenheidsarme regio … In ieder geval weet ik zeker dat de zelfverklaarde hardwerkende Vlaamse middenklasse geen boodschap heeft aan deze verhalen, dat was me al langer duidelijk.
Na een ontslag en een periode werkloosheid heb ik eens een week de nacht gedaan als – eufemistisch – ‘machineoperator’. Voorwerp in de machine steken, druk op de knop, voorwerp uit de machine nemen. Een nacht lang niks anders doen.
Bijna heel die week lag er dan ’s avonds een briefje: “nr. zoveel, harder werken, onvoldoende productie.”
Er was zelfs niet de minimale beleefdheid om mijn naam op het briefje te schrijven.
Zoals Herman ergens schreef: dat zijn dan de mensen die oordelen en instrueren (flexibel zijn, hard werken, discipline, …) maar voor die enkele euro’s het bed nog niet uitkomen.
Of zelfs mentaal en fysiek het werk niet aankunnen. En als ze het aankunnen, gegarandeerd in een existentiële crisis verzeilen.
Het is zelfs de vraag of dat soort wel zelfkennis heeft.
In de Kamer was er het debat over de regering. Heb er een stukje van gezien. Onder meer de vraag van een N-VA’er aan Hedebouw (PVDA): “wat hij tegen flexibiliteit had?”
Er zijn de cijfers, de studies, theoretische concepten, maar vooral de praktijk en de ervaring met zo’n werksysteem.
Als dat dan toch onproblematisch is, dat hij dan het voorbeeld geeft. Zo niet, mond dicht!
animo verwachten bij ‘ -peuten en – logen’
da’s geen desillusie ,
maar eerder een blasfemie ?
als goede raad
geef ik iedereen het advies van eens voor eigen deur te moeten vegen,
‘in hitte en bittere kou’
niemand zal me dit beletten
omdat ik dit doe, en ervan
én van je hou..
moeder