Het begon met een parenthese bij de groeivoorspellingen (pdf) die het IMF in de herfst van 2012 publiceerde. Mogelijks had zij het effect van besparingen in crisistijden onderschat. Uit studies bleek dat de multiplier – het positieve effect van overheidsuitgaven op de economie – hoger uitviel dan eerder was verrekend. Dat kon een verklaring zijn voor de tegenvallende groeicijfers van landen die, vaak op aanwijzen van het IMF, zware besparingen hadden doorgevoerd. In januari volgde een uitgebreider onderzoek. Als steeds werd vermeld dat de conclusies niet het standpunt van het IMF waren, maar hun hoofdeconoom, Olivier Blanchard, was één van de co-auteurs. De uitkomst was dezelfde als in oktober: het IMF had verkeerdelijk aangenomen dat de impact van besparingen op de economie wel zou meevallen.
Deze week volgde een al even kritische evaluatie (pdf) over de aanpak van de Griekse crisis. Het IMF was niet in staat gebleken de gevolgen voor de economische groei en de werkloosheid van de drastische bezuinigingen en lastenverhogingen correct in te schatten. Het land had ook veel eerder dan 2012 een grondige schuldherschikking moeten krijgen. Het IMF geeft zelfs toe dat Griekenland niet voldeed aan de eisen om steun te krijgen van Washington, maar argumenteert dat de risico’s voor de eurozone zo groot waren dat hulp wel degelijk was gerechtvaardigd.
Loopgravenoorlog
Er wordt beweerd dat het rapport over Griekenland is gelekt omdat het IMF druk wil zetten op Europese leiders, maar al de berichten van de afgelopen maanden lezen als eerlijke pogingen om het uitblijvende succes van de besparingspolitiek te verklaren en op zijn minst onder ogen te zien. Vorige week werd zelfs van een mea culpa gesproken. In een debat waar bij mijn weten de afgelopen jaren niemand van mening is veranderd en iedereen zich enkel dieper in de loopgraven begroef, dwingt dat respect af. Wat zegt Bruno Tobback zaterdag in De Standaard over het Griekse herstelplan? “Het IMF verontschuldigt zich daar nu voor. Frappant dat het daarmee wegkomt. Ze zouden ze achter de tralies moeten steken.” Dat was ook de kop boven het interview.
Tobback is geen schertsfiguur, maar voorzitter van sp.a. Toevallig verdedigde ik zijn partij vorige week tegen wat ik in een erg vindingrijke bui de hersenspinsels van Yves Desmet noemde. Desmet beweerde dat o. a. het afvoeren van het hoofddoekenverbod van electoraal opportunisme getuigde. Hij vond het waarschijnlijk frappant dat de partij daarmee wegkwam. Bruno Tobback gunt zichzelf daarentegen een kans om (net zoals Gwendolyn Rutten met het confederalisme) fouten uit het verleden goed te maken. Het zou hem sieren als hij andere die ook gunt.
Als Bruno Tobback het IMF ‘achter de tralies’ wil, moet Olli Rehn van hem vast de vergeetput in
Op zijn kop
De stoere cafépraat van Tobback is om een andere reden deerniswekkend. Het IMF voerde de besparingen in Griekenland niet alleen door, maar in samenspraak met de Europese Commissie en de Centrale Bank. Zij vormen de Troika, maar de Commissie en de ECB waren vorige week allerminst van plan fouten toe te geven. Ze reageerden slechts geïrriteerd op de evaluatie van het IMF. Als Bruno Tobback het IMF ‘achter de tralies’ wil, moet Olli Rehn van hem vast de vergeetput in. Helaas was het enige wat Tobback over hem te zeggen had dat hij ‘op zijn kop’ mocht gaan staan. Het ging ondertussen over de Europese aanbevelingen voor België.
Die kinderachtige en onschuldige woordkeuze is onnozel maar begrijpelijk. Vorig jaar kreeg Paul Magnette hevige kritiek toen hij de simpele vraag stelde wie Olli Rehn eigenlijk is. Als de kop boven het interview met Tobback ‘Ze zouden die hele Europese Commissie achter de tralies moeten steken’ was geweest, had hij waarschijnlijk dezelfde meute over zich heen gekregen. Zij hoort daar nochtans, in zijn redenering, eerder (of toch langer) thuis dan de IMF’ers. Maar Tobback schiet liever op anonieme technocraten uit Washington. Niemand die het hem kwalijk neemt en in het kermiskraam leveren ze evenveel punten op als de besparingsideologen van de Commissie. Tobback publiceert tegenwoordig allerlei aardige ideetjes over Europa, maar zo’n goedkope uithaal bewijst dat zijn boosheid over de aanpak van de crisis louter voor interviews is bedoeld. Hem is voor minder electoraal opportunisme verweten.
