De stad van de toekomst zal slim zijn, of niet zijn. De smart city is de nieuwe heilige graal voor technologiebedrijven, dus ook voor Google. Blijft in die slimme stad ook onze privacy gewaarborgd? En voor wie wordt die slimme stad dan slimmer?
In de Canadese stad Toronto krijgt Sidewalk Labs, een zusterbedrijf van techgigant Google, de kans om zijn ideeën over de smart city in de praktijk te brengen. Met sensoren en andere meetinstrumenten zal een enorme hoeveelheid aan uiteenlopende informatie en data verzameld worden, waar vervolgens algoritmes mee aan de slag gaan die op basis van die data bepalen hoe de slimme stad eruit moet zien. Toronto moet de eerste plek worden waar het online business model van Google in de fysieke wereld wordt toegepast.
In deze aflevering praten we met Guy Baeten, stadsplanner aan het Institute for Urban Research, Universiteit Malmö en dit jaar gastonderzoeker aan het Antwerpse Urban Studies Institute, over de plannen van Sidewalk Labs. Baeten is nieuwsgierig naar de stad van de toekomst, maar waarschuwt voor het gebrek aan democratische inspraak, en vreest voor de privacy van burgers. Hij is niet de enige. Terwijl Google zijn plannen nog op punt stelt, groeit het verzet. Burgers verenigen zich, en privacyspecialisten uiten hun groeiende ongerustheid bij het experiment.
Onderzoeksjournalist Jan Walraven schrijft sinds 2015 voor Apache. Zijn eerste boek, ‘De diefstal van de eeuw’, over privacy en de tentakels van technologie, verscheen in 2018 bij Van Halewyck.
Word jij lid van Apache? Lees direct verder en steun onafhankelijke onderzoeksjournalistiek. Nu al vanaf 6,25 euro per maand.
Ja, ik word lid
Is die Smart city misschien al realiteit? Verleden jaar wou ik me een nieuwe fiets kopen. Ik had een nieuwe fiets nodig, ik ga namelijk met mijn fiets naar het werk en de oude was versleten. Nu had een van mijn fietsende collega’s een model dat me wel aanstond. Ik dat model gegoogled en zo naar de website van de fabrikant om wat prijzen te vergelijken. Nu fietste ik enkele dagen later van het werk naar huis en zag ik op een bepaalde plaats langs het traject een vlag in een betonnen voet op het trottoir staan. Een vlag van het fietsmerk dat ik had gegoogled stond voor de deur van een fietsenwinkel die mij nooit eerder was opgevallen. Ik kon en kan me niet van het vermoeden ontdoen, temeer daar dit vermoeden wordt versterkt door andere ervaringen, dat mijn zoekopdracht en die vlag aan elkaar gelieerd waren.
Maar als dat zo zou zijn dan zijn mijn verplaatsingen of toch minstens een deel van mijn verplaatsingen langs mijn huis-werk traject ergens opgeslagen en moet iemand die data verbonden hebben met de data van mijn surfgedrag. Of er ergens sensoren opgesteld staan langs het traject weet ik niet maar omdat ik door de stad fiets passeer ik langs verschillende camera’s en ik heb altijd mijn gsm (let wel een simpele ouderwetse gsm, geen smartphone) bij. Tijdens de voorbije Ronde van Vlaanderen was er een item in het journaal over een gsm operator die op basis van de gsm/smartphone signalen een heatmap maakte van het parcour die aangaf hoeveel volk er waar overal stond. Om maar te zeggen, technologisch is het verzamelen van verplaatsing data mogelijk (zij het geanonimiseerd) en blijkbaar past men die technologie al toe. Volgens mij behoren mijn verplaatsing tot mijn privacy. Maar zoals ik al zei, het is maar een vermoeden maar toch…