Cursisten Nederlands NT2 in het volwassenenonderwijs die door de pandemie voor de derde keer niet geslaagd waren voor een module, kregen in de periode maart-augustus een compensatie. Dat was naar analogie met de studenten in het hoger onderwijs en na een petitie op initiatief van een groep leerkrachten. Nu krijgen studenten in het hoger onderwijs die compensatie voor de tweede keer, maar cursisten in de CVO’s blijven in de kou staan.
Leerkrediet
Zowel in het hoger onderwijs (universiteiten en hogescholen), als in het volwassenenonderwijs (Centra voor Volwassenenonderwijs [CVO] en Centra voor Basiseducatie [CBE] ) krijgen studenten en cursisten drie kansen om een bepaalde studierichting of module te volgen. Studenten in het hoger onderwijs raken hun leerkrediet kwijt als ze drie keer niet slagen voor een jaar. Zonder dat krediet kan een school de student weigeren. In het volwassenonderwijs kan een cursist zich blijven inschrijven voor dezelfde module, maar na drie pogingen moet die persoon wel beduidend meer inschrijvingsgeld betalen.
Afstandsonderwijs, zelfstudie, zwakke ICT-vaardigheden, gebrek aan technische middelen zoals een goede computer en internetverbinding: het maakt leren voor velen te zwaar
De Covid-19-crisis gooit voor veel mensen echter roet in het eten. Niet iedereen kan even gemakkelijk overschakelen en we moeten mensen die het in deze periode moeilijk hebben, extra ondersteunen. Afstandsonderwijs, zelfstudie, zwakke ICT-vaardigheden, gebrek aan technische middelen zoals een goede computer en internetverbinding: het maakt leren voor velen te zwaar. Veel studenten en cursisten slagen ondanks al hun inspanningen niet voor hun studie of cursus in deze moeilijke periode.
Bovendien leidt de Covid-19-crisis tot veel psychologische problemen. Cursisten zijn immers volop Nederlands aan het leren en staan in de beginfase van het integratietraject, kampen ondertussen met de stress om in deze omstandigheden zo snel mogelijk werk te vinden en leven bovendien met de bezorgdheid over familie in landen waar de pandemie nog harder toeslaat. Vorig schooljaar schoot de Vlaamse Regering hen gelukkig te hulp. Studenten verloren geen leerkrediet en cursisten werden gecompenseerd als ze niet slaagden door de crisis. Iedereen kon zich opnieuw inschrijven voor hetzelfde inschrijvingsgeld.
Onrechtvaardig, ongelijk en onlogisch
In september ging het nieuwe schooljaar echter van start in code geel. Later werd dat oranje en nu staat het stil op rood. De bijhorende maatregelen waren aanvankelijk zelfs voor het lesgevend personeel onduidelijk. De situatie is er in ieder geval allesbehalve gemakkelijker op geworden. Ondanks steunmaatregelen zoals gratis laptops of contactlessen voor zwakkere studenten en cursisten, zijn de leer- en leefomstandigheden nog steeds verre van ideaal.
Nieuwkomers missen het netwerk, de kennis en de taal (letterlijk) om voor zichzelf op te komen
Na de semesterexamens in januari besliste de regering om voor een tweede keer in de bres te springen voor gebuisde studenten in het hoger onderwijs. Ze kregen hun leerkrediet terug en kunnen zich opnieuw inschrijven aan een tarief dat een fractie bedraagt van de reële onderwijskost.
Cursisten in het volwassenenonderwijs vallen dit keer echter uit de boot. Zij moeten bij een vierde inschrijving voor een module de volle pot betalen van om en bij de 200 euro. Wat meer context: cursisten raken hun 'leerkrediet' niet alleen kwijt als ze niet slagen voor een module (om welke reden dan ook), maar ook als ze een module niet kunnen afmaken omwille van een verandering van job, problemen met kinderopvang, stress, gezondheidsproblemen.
Voor u en ons is 200 euro misschien niet veel, maar voor de meeste nieuwkomers wel. Het kan een verschil maken tussen verder doen of stoppen. Eerst eten, dan studeren. Vrijwillige cursisten haken af. Cursisten die verplicht zijn om les te volgen, wegen financieel zwaarder op de lokale besturen, maar maken door de extra mentale druk paradoxaal nog minder kans om te slagen.
Willen we niet dat deze mensen zich (verder) integreren en kans maken op een (goede) job? Hoger inschrijvingsgeld voor cursussen Nederlands NT2 werpt obstakels op om te studeren en te integreren. En niet onbelangrijk: deze compensatie kost ons slechts een fractie van dezelfde subsidie in het hoger onderwijs.
Een stem geven
Begrijp ons niet verkeerd: veel studenten in het hoger onderwijs hebben het moeilijk. Ze moeten zelf in hun inkomen voorzien, moeten een beroep doen op studietoelages of hebben steun nodig van het OCMW. Hetzelfde geldt voor veel cursisten Nederlands NT2. Een belangrijk verschil is dat de eerste groep politiek goed vertegenwoordigd is. Hun stem wordt in het parlement vertolkt door hoger opgeleide middenklassers die goed hun weg vinden in onze samenleving en democratie. Nieuwkomers missen het netwerk, de kennis en de taal (letterlijk) om voor zichzelf op te komen. Zij kunnen geen mailtjes sturen naar hun volksvertegenwoordigers of een petitie starten om voor hun rechten op te komen.
Het is gemakkelijk om deze zwakke groep in de samenleving over het hoofd te zien.
Wij zien het als onze plicht om hen een stem te geven en voor hen op te komen. Zwakken beschermen en ondersteunen moet een plicht zijn van elke rechtgeaarde burger in onze samenleving. Daarom roepen we de minister van Onderwijs op om werk te maken van een deftige compensatie voor alle mensen in het onderwijs. Denk ook aan de mensen die u niet overstelpen met mailtjes en klachten. Sleur de nieuwkomers, die de taal willen blijven leren om zich in onze samenleving te integreren, door deze ongeziene crisis. Ze hebben uw steun nodig.
Dit opiniestuk is ondertekend door 81 lesgevers, coördinatoren, trajectbegeleiders, medewerkers en directieleden uit vijftien centra voor volwassenonderwijs en centra voor basiseducatie in Vlaanderen.
