Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Nieuwe afkoopwet is nog steeds kaduuk

Walter De Smedt
justitia-2597016_1920
Foto: Pixabay

Leroy geeft geen commentaar bij het bericht omdat de raadkamer de schikking nog moet bekrachtigen. Vraag is echter of die behandeling door een rechter van de raadkamer voldoende is om de vereisten van het eerlijk proces te herstellen.

In de nieuwe versie van de afkoopwet is er nu wél een rechterlijk toezicht. Dat gebeurt door de rechter van de raadkamer. Deze alleen zetelende rechter is echter maar een tussenstap tussen het vooronderzoek en de behandeling voor de strafrechter.

De openbaarheid van de debatten, waarin iedere partij zijn zeg kan doen, is de beste waarborg voor de eerlijke behandeling en voor het behoud van het vertrouwen in justitie

Zelfs mocht in voorliggend dossier de deur van de raadkamer op een kier worden gezet, dan voldoet deze wijze van afhandeling niet aan de vereiste dat gerechtigheid zichtbaar moet worden gedaan. Dat is pas het geval bij een openbare zitting voor de strafrechter.

De openbaarheid van de debatten, waarin iedere partij zijn zeg kan doen, is de beste waarborg voor de eerlijke behandeling en voor het behoud van het vertrouwen in justitie. Het is pas door het openbaar debat dat de burger ziet welke feiten werden gepleegd, wat het openbaar ministerie er in zijn naam voor vordert, wat de verdediging en de benadeelden daarop te zeggen hebben, en wat de strafrechter er in een gemotiveerd en publiek uitgesproken vonnis over beslist.

Als de rechter van de raadkamer in dit geval zijn bekrachtiging geeft, komt de zaak niet meer voor de strafrechter en is de vervolging beëindigd.

Afgezien van de individuele elementen van voorliggende zaak, toont de door het parket aangevoerde reden voor de schikking – het laat haar toe op zoek te gaan naar een nieuwe topfunctie - dat er in vergelijking met de voorgaande, afgekeurde, versie van de afkoopwet in de geest weinig is veranderd.

Op welke elementen steunt de vervolging? Hoe groot is het onrechtmatig verkregen voordeel? Is de schikking evenredig met de feiten? Uiteraard kan het niet de bedoeling zijn een verdachte overmatig te bestraffen of de reclassering in de maatschappij te beletten. Een tussenkomst van het strafgerecht mag zich ook niet beperken tot een tik op de schouders, een voorbijgaand fait divers waarbij even langs de kassa moet worden gegaan.

Evenmin kan je ontkennen dat het hier om een dossier gaat dat de openbaarheid heeft gehaald. Dat het meerdere dagen op de voorpagina's stond en op TV kwam, toont het maatschappelijk belang. Door het nadien af te handelen in de beslotenheid van de raadkamer, blijft de burger op zijn honger zitten en krijgt hij minstens het slechte signaal dat het binnenskamers werd geschikt.

Waarom blijft het strafrechtelijk beleid van de justitieminister hardleers nieuwe wijzen van afhandeling zoeken waarbij de openbare en tegensprekelijke behandeling voor de strafrechter wordt vermeden? Wat is er mis aan het eerlijk proces dat er steeds weer handigheden worden bedacht om, zelfs na tussenkomst van het Grondwettelijk Hof, de openbare behandeling te vermijden?

Iedere insider weet dat de raadkamer overbelast is, er weinig tijd is om daar een grondig debat te houden, er zelfs met de deur op een kier er geen echte openbaarheid is, en het rechterlijk toezicht daardoor in de praktijk eerder een formalisme wordt.

Het strafrechtelijk beleid van deze justitieminster is een aanhoudende krachtmeting tussen zijn eigen persoonlijke opvatting over wat gerechtigheid is en wat de magistraten en de advocaten daarover denken. Wat het voor de burger tot gevolg heeft, is voor deze zakelijke benadering van menselijke problemen zelfs niet relevant.

Bovendien wordt dat beleid met dubbele tong verantwoord. Als de justitieminister erop aangesproken wordt komt er ofwel een ontwijkend ofwel een onjuist antwoord. De ministeriële arrogantie is dermate groot dat er zelfs misbruik wordt gemaakt van de miserie van de coronacrisis om nog snel enkele hervormingen door te voeren die er niets mee te maken hebben. Hoe kan je tot een eerlijk proces komen indien bij de hervorming ervan oneerlijke handigheden worden aangewend?

LEES OOK
Walter De Smedt / 13-04-2023

Justitieminister maakt afkoopwet transparant

Het principe van de verruimde minnelijke schikking wordt verstrengd en transparanter gemaakt.
justitia-2597016_1920
Walter De Smedt / 14-10-2016

Het kapitaal achter de schorsing van een fraudejager

De schorsing van fraudejager Peter Van Calster etaleert de echte problematiek van justitie. Walter De Smet over hoe ons rechtssysteem steeds nadrukkelijker het belang van kapitaal…
Open oorlog in het Antwerps justitiepaleis