Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Universiteiten mogen geen schoothondjes van de regering zijn

Onno Vandewalle
POLITICS CHAMBER PLENARY SESSION
Voormalig staatssecretaris Theo Francken (N-VA) (Foto: Belga (c) Thierry Roge)
De bewuste tweet van staatssecrataris Theo Francken
De bewuste tweet van staatssecretaris Theo Francken.

De tweet in kwestie was natuurlijk een reactie op het gezamenlijk standpunt dat de elf universiteitsrectoren van ons land middels een open brief innamen. De tragische dood van Mawda was volgens hen een symptoom van afnemend respect voor mensen en de verminderende aandacht voor de bescherming van de meest kwetsbaren in de samenleving.

Medemenselijkheid

“Niets kan Mawda teruggeven, maar het zou een gebaar zijn dat kan bijdragen aan een klimaat dat meer aansluit bij de basiswaarden van onze samenleving, met name de Verlichting en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens”, besloten ze. “Een oproep voor medemenselijkheid”, zo noemde de voorzitter van de Vlaamse Interuniversitaire Raad Herman Van Goethem de brief.

Door te impliceren dat de kritiek niet academisch maar politiek is, ontwijkt Francken de scherpe kritiek die eerder geuit werd op de uitspraken van De Wever

Met zijn tweet zegt Theo Francken meerdere dingen tegelijk. Volgens Francken spelen de rectoren 'politieke spelletjes'. Door te impliceren dat de kritiek niet academisch maar politiek is, ontwijkt Francken de scherpe kritiek die eerder geuit werd op de uitspraken van Bart De Wever. Hij heeft zelfs de hybris om te insinueren dat de gehele academische wereld inhoudelijk niets te vertellen heeft over migratiedossiers.

Maar wat het meest in het oog springt, en ook dit schrijven motiveert, is het nogal cryptische dreigement met de boemerang: de rectoren zullen het zich beklagen. Dat een lid van de regering de universiteitsrectoren met nogal intimiderende taal zegt wat ze wel en niet mogen schrijven, is een democratie onwaardig.

Halt

Als studentenvertegenwoordigers steunen wij een universiteit die in de samenleving is ingebed en zich kritisch durft uitlaten. Net zoals wij ons kritisch mogen uitlaten over wat er aan onze universiteit en in de rest van de wereld gebeurt.

Het baart ons bijvoorbeeld ook zorgen dat de uithaal naar de universiteiten geen alleenstaand geval is. Na de saga’s van de 'wereldvreemde rechters' en 'Wie is Unia?', het ontslag van Alyona Lyubayeva, de gratuite huiszoeking bij Globe Aroma, de beschuldigingen aan het adres van Artsen Zonder Grenzen en Vluchtelingenwerk Vlaanderen, het constant bashen van de vakbonden tot zelfs uitspraken als 'het crapuul van de Lidl', wordt het meer dan tijd om halt te roepen.

In een democratie moeten er tegenmachten bestaan om de machthebbers in balans te houden

In een democratie moeten er tegenmachten bestaan om de machthebbers in balans te houden. Een kritisch middenveld dat constant waakzaam is tegenover de overheid, dat burgers informeert, mobiliseert en indien nodig de overheid onder druk zet als ze haar verplichtingen niet nakomt, is onontbeerlijk om onze democratie te waarborgen.

Verdomde plicht

Wanneer de rectoren gezamenlijk oproepen tot menselijkheid in het migratiebeleid en het discours daarover, doen zij bezwaarlijk aan politiek. Maar zelfs als ze dat deden, was daar niets mis mee. Universiteiten zijn er om de wetenschap ten dienste te stellen van de samenleving.

Wanneer zij van mening zijn dat het met het beleid en de samenleving de verkeerde kant opgaat, dan is het niet enkel hun recht, maar hun verdomde plicht om hun stem te laten weerklinken in het publieke debat. De academische wereld is geen schoothondje waartegen je als regeringslid kan zeggen: ‘zitten en zwijgen’.

Getekend:

Eline Vandewalle (Raad van Bestuur UGent)

Louise De Cooman (Raad van Bestuur UGent)

Onno Vandewalle (Sociale Raad UGent)

Gertjan Decock (Sociale Raad UGent)

Jasper Desmedt (Sociale Raad UGent)

Bakou Mertens (Sociale Raad UGent)

Sofie Meneve (Studentenraad Letteren & Wijsbegeerte UGent)

Zoë Van Cauwenberg (Studentenraad Letteren & Wijsbegeerte UGent)

Matilde De Cooman (Studentenraad Letteren & Wijsbegeerte UGent)

Lynn De Palmenaer (Studentenraad Letteren & Wijsbegeerte UGent)

Julie Landuyt (Studentenraad Letteren & Wijsbegeerte UGent)

Gilles Van Loocke (Studentenraad Politieke & Sociale Wetenschappen UGent)

Heide Vercruysse (Studentenraad Politieke & Sociale Wetenschappen UGent)

Sven Berckmoes (Studentenraad Wetenschappen UGent)

Matthis Provoost (Studentenraad Letteren & Wijsbegeerte UGent)

Luna Steyaert (Studentenraad Psychologie en Pedagogische Wetenschappen UGent)

Jana Goyvaerts (Studentenraad VUB)

Yannis Skalli-Housseini (Studentenraad VUB)

Emma De Backer (Studentenraad VUB)

Charlotte Verheyden (Studentenraad VUB)

Lise Vermeersch (Studentenraad VUB)

LEES OOK
Wim De Jonge / 02-01-2024

De eeuwige strijd om vrede in 2024

Wie durft er, na het vreselijke oorlogsjaar 2023, nog dromen over het breed gekoesterde vredesideaal in 2024?
Vredesactie bij Kleine Brogel
Paul Gebruers / 11-05-2021

Verkiezing van rector reikt verder dan KU Leuven

Het landschap van Nederlandstalige universiteiten is in volle beweging. De KU Leuven moet een deel van de tanende invloed proberen te heroveren.
bibliotheek5
Paul Gebruers / 31-12-2020

Antwerpen rekent af met oorlogstrauma

Een gepland herdenkingsmonument en struikelstenen voor de Joodse slachtoffers moeten de onkiese periode helpen uitwissen.
KazerneDossin-ChristopheKetels_3