In mijn artikel gaat het onder meer over islam en vluchtelingen en, heel even, over criminaliteit. Bij Stephen Bouquin heet het dan dat “islam, vluchtelingen en criminaliteit in één adem worden genoemd.” Een retorisch trucje om te suggeren dat islam en vluchtelingen inherent worden geassocieerd met criminaliteit. Bouquin verwijt me zelfs “de constructie van de gevaarlijke vluchteling.” Terwijl ik schrijf dat de vluchtelingenstroom weleens tot verhoogde criminaliteit zou kunnen leiden omdat het gaat om overwegend alleenstaande jonge mannen, die zonder veel middelen, ontheemd, in moeilijke omstandgheden en in een vreemde omgeving terechtkomen. Dat is niet de constructie van de gevaarlijke vluchteling, dat is expliciet stellen dat de omstandigheden waarin vele vluchtelingen zich bevinden precies die omstandigheden zijn die bij iedereen de kans op crimineel gedrag vehogen. Het is mogelijk dat Stephen Bouquin niet akkoord gaat met die stelling, dat hij van oordeel is dat armoede het risico op criminaliteit verlaagt in plaats van verhoogt. Laat hem dat dan schrijven, duidelijk zijn, in de plaats van een verdachtmaking te spinnen.
Hij suggereert ook dat ik van oordeel ben dat we “overspoeld” worden door vreemdelingen. Dat wordt nergens in mijn artikel gesuggereerd en in mijn verdediging van het zogeheten plan-Samsom heb ik er van bij het begin voor gepleit dat Europa op heel korte termijn een 200.000 à 300.000 vluchtelingen uit Turkije laat overkomen. De bedoeling van Stephen Bouquin is duidelijk niet in debat treden, maar moreel verdacht te maken. Zijn tegenstander ook - als het kan - voor te stellen als een mentaal gehandicapte die het verschil tussen perceptie en werkelijkheid niet kan maken. Stephen Bouquin probeert dat, aandoenlijk verwijzend naar een paar grote sociologen.
Waar het in feite over gaat is de vraag of men rekening dient te houden met hoe de inwoners van Europa reageren op de manier waarop hun regeringen en Europa de vluchtelingenstroom opvangen. Ik denk dat men in een democratie daarmee rekening dient te houden. Stephen Bouquin duidelijk niet. Dat is ook een eerbaar standpunt, waarom moet het worden ingenomen door te stellen dat mensen die een ander standpunt innemen zo dom zijn dat ze het verschil tussen perceptie en het gepercipieerde niet kunnen maken? Leugens, halve waarheden, verdraaiingen… waarom is het zo moeilijk voor sommige mensen om in een redelijk en eerlijk debat te treden?
Ik signaleer drie punten uit de tekst van Stephen Bouquin waarop ik het met hem oneens ben en dus graag in debat wil treden.
Hij stelt dat men geen uitspraken kan doen over de islam omdat dé islam niet bestaat, er veel variatie is binnen de islam, onder moslims. Dat laatste is evident juist. Al bijna evenveel variatie als onder mannen, onder vrouwen, onder arbeiders, onder rijken, onder gezonden. Dat betekent toch niet dat het onmogelijk is te spreken over verschillen tussen mannen en vrouwen, tussen rijken en armen, gezonden en zieken, arbeiders en kapitaalhouders... Waarom maakt variatie binnen de categorie moslim het onmogelijk en in de ogen van Stephen Bouquin duidelijk ook ongepast, politiek heel incorrect, te spreken van verschillen tussen moslims en niet-moslims?
Waarom acht Stephen Bouquin integratie geen probleem? Als men naar de Belgische moslims kijkt, ziet men dat zij, in vergelijking met de niet-moslims, het stelselmatig slechter doen in het onderwijs, dat hun werkzaamheid veel lager is, hun werkloosheid hoger, hun inkomen lager, hun gezondheid slechter, dat een grotere proportie van hen geïncarcereerd is. Dergelijke systematische en grote verschillen tussen een groep die op basis van levensbeschouwelijke identiteit kan worden onderscheiden, wijst toch op een probleem van integratie. Waarom vindt Stephen Bouquin dat geen probleem?
Enerzijds vraagt hij zich af waarom een gebrek aan integratie een probleem zou zijn, anderijds tilt hij zwaar aan de zwakkere sociaal-economische positie van de moslims. Dat laatste, zo lijkt hij te suggeren, is het gevolg van racisme. Ik betwijfel echt of racisme daar een belangrijke rol in speelt. Er is, dat weten we zeker, discriminatie op de arbeidsmarkt, maar ook daar stelt zich toch de vraag hoeveel van het verschil in werkzaamheid, werkloosheid, inkomen en baanvastheid door discriminatie kan worden verklaard, hoeveel door andere factoren en welke dat dan zijn. We kennen het antwoord op die vraag naar het relatieve belang van die verschillende factoren niet. Maar suggereren dat een deel van het antwoord misschien ligt in houdingen, opvattingen, motivaties, kortom culturele factoren, is voor Stephen Bouquin meteen reden om een banvloek uit te spreken. Het is duidelijk dat de rol van inquisiteur hem beter ligt dan die van gesprekspartner.
