Vorig jaar werden de uitgeverijen Concentra en Corelio samengebracht in het Mediahuis. Die synergie van De Standaard, Het Nieuwsblad, de Gazet van Antwerpen en het Belang van Limburg, zorgde niet enkel voor het verdwijnen van 138 arbeidsplaatsen, maar noopte de directie ook tot het uittekenen van een nieuw contract voor alle freelancers. Hen werd meegedeeld dat ze die in de loop van juli moeten komen ondertekenen, maar de VVJ vraagt alle medewerkers daar niet op in te gaan.
“Het gaat, zonder overdrijving, om bijzonder slechte en ronduit gevaarlijke overeenkomsten voor de freelancejournalist”, stuurde de VVJ naar haar leden. In bijlage zat een document waarin zij punt voor punt haar kritiek op de nieuwe contracten uiteen zet. De grootste aanstoot neemt de VVJ aan de bepaling dat freelancers voor honderd procent in auteursrechten zullen worden uitbetaald. Uitgeverijen mogen hun medewerkers van de fiscus voor 25 procent op die manier, daarmee aan een fiscaal gunsttarief, uitbetalen. Zo moeten er maar 7,5 procent belastingen en geen bijdragen aan de sociale zekerheid worden betaald.
“Dit zal nooit langs de fiscus passeren”, reageert Pol Deltour van de VVJ. “Die zal nooit aanvaarden dat mensen voor de volle honderd procent worden uitbetaald in auteursrechten. Wat al een fiscale optimalisatie was, is nu gewoon onwettig.” Deltour vreest dat veel freelancers achteraf belastingen en bijdragen zullen moeten betalen, terwijl het lage belastingtarief een reden is voor uitgeverijen om minder te vergoeden. “Er zijn al voorbeelden bekend van journalisten die duizenden euro’s hebben moeten terugbetalen aan de fiscus. Dat zijn persoonlijke drama’s.” De FOD Financiën bevestigt dat zij inderdaad niet akkoord zijn met een uitbetaling van 100 procent in auteursrechten, en laat weten dat daarvoor reeds meer dan 60 dossiers zijn geopend. Ook de VVJ documenteerde hier eerder al zaken over.
Deltour: In de nieuwe contracten worden de tarieven niet geïndexeerd, en onkosten expliciet uitgesloten. De bedragen worden dus verlaagd
Absurd
Een terugkerende kritiek zijn de lage tarieven die worden aangerekend voor freelancers. Voor een kort nieuwsbericht gaat het om 4 euro, tot 75 euro voor een weekendinterview op de provinciale pagina's. Hoewel er medewerkers zijn die hogere prijzen weten af te spreken met hun opdrachtgevers, heeft Deltour het over ‘afschuwelijk lage bedragen’. “Het professionalisme wordt uitgedreven”, gaat hij verder. “De journalistiek wordt overgelaten aan amateurs. Meestal gaat het om mensen die een ander hoofdberoep hebben en als hobby voor een krant schrijven. Professionele journalisten kunnen hier niet van leven. In de nieuwe contracten worden de bedragen niet geïndexeerd, en onkosten expliciet uitgesloten. De bedragen worden dus verlaagd.”
Een derde punt waar Pol Deltour op wijst gaat over de aansprakelijkheid van de freelancers. “Enerzijds moeten freelancers toestaan dat hun teksten door de eindredactie worden aangepast zonder dat er overleg wordt gepleegd”, zegt hij. “Maar als er achteraf problemen zijn, is enkel en alleen de freelancer aansprakelijk. De freelancer moet het Mediahuis altijd vrijwaren. Dat is helemaal absurd.”
De VVJ hoopt samen met de auteursverenigingen JAM en SOFAM de contracten te kunnen heronderhandelen met het Mediahuis. Daarvoor hebben ze freelancers nodig die hen daartoe de toestemming geven. Ze roepen hen dan ook op de contracten niet te tekenen en hun naam door te geven. Ondertussen zouden meer dan vijftig mensen dat hebben gedaan.
Over de lopende discussie over het uitbetalen van journalisten in auteursrechten, schreef Apache.be hier al eerder.
