Het dreigende monopolie van een marketeer

Tom Cochez
De Standaard
De Standaard krijgt het monopolie op de perceptie van kwaliteit.
De Standaard
De Standaard krijgt het monopolie op de perceptie van kwaliteit.

Omdat

Door Tom Cochez

Het is vandaag, bij uitstek in linkse kringen, bon ton om een boompje op te zetten over de teloorgang van De Morgen. Dat gezeur is begrijpelijk. De afgelopen twee jaar werd de ziel vakkundig uit die krant geknepen. Een pijnlijke ontslagronde, de bijbehorende exodus en de interne strafkampen maken van De Morgen stilaan een hol merk. Een krant die je leest omdat een uitdunnend kransje journalisten er nog altijd oerdegelijke en zeer lezenswaardige stukken in schrijft. Jammer genoeg verliest het leesplezier het steeds vaker van de ergernis over de bergen commercieel gestuurde leegheid waarmee die artikels omgeven zijn.

Minder begrijpelijk dan het gezeur over De Morgen is de vaak impliciete stelling dat De Standaard plots zo’n geweldige krant is geworden. Het ene volgt niet noodzakelijk uit het andere. Als één van de twee vlaggenschepen van de kwalitatieve dagbladjournalistiek zinkt, dan drijft het andere automatisch alleen boven. Niet omdat het plots een zoveel beter schip is geworden, gewoon omdat het andere weg is.

Goed bewaard geheim

Toch gaat de terechte kritiek op De Morgen vaak hand in hand met een lofzang op De Standaard. Iedereen hanteert daarbij vanzelfsprekend een eigen waardeschaal, maar waar die kwaliteitsverhoging bij De Standaard het afgelopen jaar precies vorm heeft gekregen, moet een goed bewaard geheim zijn.

Ook in De Standaard staan er naast zeer gedegen stukken veel dwaze of kritiekloze artikels. De website van De Standaard bulkt, net zoals die van De Morgen, van het boulevardnieuws. Afgelopen zomer opende de krant om de haverklap met wetenswaardigheden over ontsnapte boeven, waar ze precies verbleven en of hun lief nu al was opgepakt of niet. Niet zo gek lang geleden, kort na de moordpartij van Kim De Gelder, presteerde De Standaard het zowaar om op de voorpagina te koppen ‘jonge psychopaten in elke school’. Dan zwijgen we nog even over de recente BAM-berichtgeving en het moeilijk verkoopbare huwelijk tussen journalistiek en een soort onafhankelijk adviseurschap van Yves Leterme.

Klungelende marketeer

Om maar te zeggen: De Standaard is door het verglijden van De Morgen niet plots het summum van kwaliteitsjournalistiek geworden. Het marketingdenken lijkt er enkel op een meer geslepen, minder domme en opzichtige manier dan bij De Morgen de bovenhand te halen. Zeg maar het verschil in aanpak tussen een klungelende marketeer en een Marketeer van het Jaar.

Zijn er redenen om aan te nemen dat De Standaard de komende maanden beter zal worden? Ja, maar vooral ook neen. Ja, omdat de bestaande redactie versterking kreeg van een handvol uitstekende journalisten. Alleen is de komst van enkele journalisten, hun bronnen en de opiniemakers die ze meevoeren enkel waardevol in die mate dat de krant ook echt iets aanvangt met hun kritische en daardoor vaak ook lastige stemmen. En net daar wringt het schoentje. Want waarom zou een beetje marketeer dat doen? Waarom zou die werk maken van moeilijke en dure kwaliteitsjournalistiek als het monopolie op de perceptie ervan hem zomaar in de schoot wordt geworpen?

Advertenties en centen

In onze doorgeslagen mediamarkt is het blijkbaar een niet te contesteren wet dat je onder druk van de leescijfers zo ver als mogelijk doorschuift naar de middelmaat en lezers en adverteerders vooral niet bruuskeert. Als de concurrentie verder wegglijdt, dan glijd je zover als je kunt mee. Gewoon omdat er in het centrum meer lezers, advertenties en centen te rapen vallen. Het enige waar je zorg voor moet dragen, is kwalitatief net boven de concurrentie blijven. De roetsjbaan waarop De Morgen zich momenteel bevindt, is in die zin weinig hoopgevend. Niet voor de kwaliteit van De Morgen maar ook niet voor de kwaliteit van De Standaard.

Te vrezen valt dat Peter Vandermeersch van de malaise bij De Morgen vooral gebruik heeft gemaakt om de beste pionnen binnen te halen en zo zijn monopolie te versterken. Hopelijk mogen de nieuwe spitsen van De Standaard hun ding doen. Dan volgen er zonder twijfel nog spectaculaire goals, maar de kans dat Vandermeersch een blinde muur rond hun speeltuin heeft gebouwd waarvan de contouren pas later zichtbaar zullen worden, is reëel. Het businessmodel, weet u wel.

Conservatiever

Voor links is het verglijden van De Morgen sowieso een spijtige zaak. Vandaag worden journalisten en opiniemakers met een eerder links profiel op zoek naar kwaliteit recht in de armen van De Standaard gedreven. Vraag is of ze daar zullen kunnen doen wat vroeger bij De Morgen kon. De Standaard blijft immers De Standaard, een krant met een profiel en een lezerspubliek dat toch nog altijd rechtser en conservatiever is dan dat van De Morgen.

Maar het verdwijnen van die oude polariteit tussen centrumlinks en centrumrechts in het segment van de kwaliteitsdagbladen verzinkt als probleem in het niets bij de creatie van een monopolie voor een kwaliteitskrant die er prat op gaat de muren tussen marketing en journalistiek te hebben gesloopt. De Morgen kon De Standaard vroeger al eens een geloofwaardige trap onder de kont verkopen, en omgekeerd. Maar wie wijst een monopolist er straks op dat hij commercie met nieuws verwart?

LEES OOK
Karl van den Broeck / 01-03-2021

‘BDW’ toont kleine kantjes van Bart De Wever, maar blijft kritiekloos

De VRT balanceert met het onkritische humaninterestprogramma over Bart De Wever op de grens van de eigen deontologie.
BDW S1 A2
Jan Walraven / 15-12-2020

Vlaamse strijd tegen techreuzen: imiteren om te verliezen

In hun gezamenlijke strijd tegen Amerikaanse techreuzen bedienen Vlaamse mediabedrijven zich van dezelfde digitale wapens als hun overzeese tegenstanders.
pexels-brett-jordan-5426402
Tom Cochez / 11-12-2020

Mag de VRT nog aan journalistiek doen?

Net nu er meer dan ooit nood is aan kwaliteitsjournalistiek knipt de Vlaamse Regering de vleugels van de openbare omroep. Zowel financieel als journalistiek.
vrt toren