Minister Ingrid Lieten zorgde voor een opmerkelijke démarche door gisteravond laat op haar eigen Facebook-pagina de Vlaamse media enkele basislessen inzake privacy en respect bij te brengen. Ze verwees daarbij ook naar de deontologische code van de journalisten.
De media hebben bij drama’s zoals in Zwitserland de belangrijke taak om de bevolking te informeren, maar het recht op informatie wordt beperkt door een even belangrijk recht op privacy. Vanmorgen was ik verontwaardigd toen ik de foto’s in de kranten zag van de kindjes uit Lommel en Heverlee. “Minderjarige slachtoffers worden in de regel niet geïdentificeerd, minstens wordt uiterst terughoudend omgegaan met gegevens die identificatie mogelijk maken”, zegt de Code van de Raad voor de Journalistiek. “Volledige identificatie en herkenbare beelden zijn in de regel niet toegestaan." Ik vraag mij af of de redacties de toestemming hebben gevraagd aan de ouders om de foto's van de kinderen te mogen publiceren?
Zelfregulering mislukt?
Ook de Raad voor de Journalistiek zelf vroeg aan de redacties om voorzichtig om te springen met dit drama. Ook in Wallonië. Maar blijkbaar wordt het eigen controleorgaan door sommige redacties niet voor vol aanzien. Filip Voets kon vandaag niet anders dan hulpeloos reageren. "Iedereen moet daarmee omgaan volgens zijn eigen geweten", reageerde hij op de gepubliceerde foto's.
Maar het gebrek aan daadkracht van de Raad voor de Journalistiek leidt nu tot vragen bij invloedrijke opinieleiders over de zelfregulering in de media. Noël Slangen noemt de Raad voor de Journalistiek zelfs een "inteelterige farce".
Kranten publiceren private foto's slachtoffers. Media niet in staat tot zelfregulering. Raad Journalistiek inteelterige farce. #busongeval
— Noël Slangen (@NoelSlangen) March 16, 2012
Voor Liesbeth Van Impe, hoofdredacteur van Het Nieuwsblad, is er echter geen vuiltje aan de lucht. In de televisiestudio's van Reyers Laat verdedigde ze de publicatie van de foto's. Vooral omdat de foto's op het internet staan en dus door iedereen te zien.
Foto's als hommage
Maar op RTBf is André Linard, hoofd van de Franstalige Raad van journalistieke Deontologie, een andere mening toegedaan: foto's op het internet mag je niet zomaar overnemen.
L'usage de photos trouvées sur des blogs, Facebook... est en débat dans les médias. Qu'est-ce qui est public et privé? La règle est que ce qui est visible n'est pas automatiquement reproductible. Les gens conservent le droit sur leur image, sauf exceptions. L'émergence des blogs et réseaux sociaux complique le travail des médias en poussant à la rapidité, à la diffusion d’infos non vérifiées et en mettant à disposition des images et photos personnelles. Ce n’est pas parce qu’une personne en souffrance est visible dans l’espace public que sa souffrance devient automatiquement publique, rappelle enfin ce juriste.
Maar Linard reikt ook een aantal argumenten voor de redacties aan. Zo kan de publicatie van een foto ook een 'hommage' zijn. Eén van de scholen zou uit eigen beweging de foto's van de leerlingen naar de media verspreid hebben.
Mais diffuser une photo peut aussi être un hommage. D'ailleurs une des écoles a diffusé dans ce but des photos aux médias.
