Het nieuwe Apache Magazine is te koop in de krantenwinkel en boekhandel of te bestellen in onze shop.
Voelt u zich aangesproken door de cover van dit Apache Magazine? U heeft als gutmensch toch tenminste goed kunnen lachen? Vlaanderens onstuimigste schrijver Tom Lanoye gooit in een gesprek met Apache Magazine een hele verzameling knuppels in het Vlaamse hoenderhok. Gert Dooreman gaf ze vervolgens prachtig vorm.
De paniek die onder meer de voorzitter van de grootste Vlaamse partij aanzwengelt rond het importbegrip woke, bood Lanoye meer dan voldoende voer voor een messcherp pamflet. Een ideaal moment om met Lanoye de stand van het land op te meten. In een uitgebreid gesprek veegt hij gematigd en extreemrechts de mantel uit – “Bestuurlijk is Bart De Wever een lafbek” – en stelt ook de strategie van links in vraag: “Hoe lang denkt links zich nog de luxe van de versplintering te kunnen veroorloven?”
Terwijl Vlaanderen volgens Lanoye wordt geregeerd door “een overbetaald schepencollege van Bommerskonte”, waarschuwt hij alle democratische partijen om niet te veel op Vlaams Belang te gaan lijken. Met die mening staat hij niet alleen.
“Extreemrechts kan alleen maar bloeien wanneer democratische politici vergeten wat democratie is en media niet meer weten wat journalistiek is.” Zo maakt Apache-hoofdredacteur Karl van den Broeck meteen duidelijk wat er op het spel staat. Als de democratie van extreemrechtse kant wordt aangevallen, dan kunnen we ons geen weifelende democraten veroorloven. Aan essentiële principes als respect voor mensenrechten, scheiding der machten, persvrijheid en het recht op een menswaardig bestaan valt niet te tornen.
Ook Mediapart-voorzitter Edwy Plenel pleit in dit magazine voor waakzaamheid: we mogen de extreemrechtse dreiging niet banaliseren. “Het voorbije decennium is een fascistische ideologie, gebaseerd op het verwerpen van menselijkheid en gelijkheid, een aanvaardbare opinie geworden in Frankrijk”, schrijft Plenel over de welig tierende en ook in België wijdverspreide complottheorie van de ‘omvolking’.
Die term groeide op aangeven van Vlaams Belang ook hier uit tot een extreemrechtse strijdkreet in de nazistische traditie van bloed en bodem. Plenel toont hoe een “politiek van uitsluiting en onverdraagzaamheid” opnieuw een aanvaardbare opinie kon worden.
Historicus Vincent Scheltiens analyseert met welke maatschappijvisie het extreemrechtse Vox successen boekt in het Spaanse hartland en hoe nauw die visie aansluit bij die van Vlaams Belang. In het zog van de wegbereiders van Vox steken bovendien allerhande neofascistische groeperingen en knokploegen weer de kop op in Spanje. Een waarschuwing voor Vlaanderen?
In dit Apache Magazine, maar ook in de komende maanden, onderzoeken we met nog meer aandacht en vastberadenheid de ware aard van de extreemrechtse krachten in België en daarbuiten. We doen dat vanuit het besef dat vrije journalistiek alleen kan bestaan in een vrije democratie. Daarin speelt ook het recht op protest een cruciale rol.
Democratie is zoveel meer dan verkiezingen. Maar onder meer de al meermaals gekapittelde GAS-wet fnuikt dat protestrecht. Bedoeld als middel om justitie te ontlasten, duwt het betogers in een soms onmogelijk strak keurslijf, dat tegelijk zorgt voor willekeur. We spraken met experten en actievoerders die soms al jaren tegengas geven.
In de Antwerpse haven blazen de schoorsteenpijpen van de (petro)chemische industrie volop schadelijke stoffen de lucht in. Of tenminste: we hebben geen duidelijk beeld van wat de chemische industrie jaar in jaar uit in het milieu dumpt. De hele PFAS-historie zit nog vers in het geheugen. Zeker in Zwijndrecht, waar journalist Charlotte Deprez en tekenaar Helene Lespagnard met kwade en ontgoochelde bewoners spraken voor een indringende grafische reportage.
Ondertussen blijft de chemische industrie allerhande troep uitstoten. Nochtans kan een relatief eenvoudige aanpak de uitstoot van veel verontreinigende stoffen tot bijna nul herleiden. Daar hoeft de overheid enkel maar een van de hoekstenen van het milieubeleid in de praktijk toe te passen: de vervuiler laten betalen. Een taks op uitstoot zou de industrie eindelijk de broodnodige financiële prikkel geven om de schadelijke uitstoot te verminderen. Er staan namelijk levens op het spel.
Dat is ook het geval in de Syrische stad Aleppo. Verwoest door een twaalf jaar durende burgeroorlog, werd de ooit rijke handelsstad begin dit jaar ook nog eens getroffen door een verwoestende aardbeving. Hoewel president Assad er al jaren geen buitenlandse pers meer toelaat, slaagden journalist Eugenie D’Hooghe en fotograaf Simon Clément er wel in om ter plekke de schade op te meten. En die is gigantisch.
De broodnodige internationale hulp, waartoe ook België bijdraagt, bereikt echter niet de meest kwetsbaren. “De Syrische autoriteiten beroven honderdduizenden inwoners van Aleppo uit politieke overwegingen van essentiële voorraden”, stelt Amnesty International.
Met meer dan gepaste trots mogen we zes gedichten van Yousra Benfquih publiceren. Waar ze zich vroeger als schrijver en academicus volop in de vaak giftige debatcultuur mengde, vaak in reactie op de waan van de dag, probeert Benfquih tegenwoordig beter aan te voelen over welke dingen ze het zelf wil hebben. “Ik wil schrijven in en over een wereld in al haar weidsheid en mij buigen over de oneindige complexiteit van het bestaan.”
Nog in dit nummer zoeken we naar oplossingen voor de toenemende schoolmoeheid bij Vlaamse scholieren. Maar liefst 12,1% van de jongeren in Vlaanderen verlaat het secundair onderwijs zonder diploma. Heel wat jongeren kiezen voor thuisonderwijs. Hoe maken we het onderwijs weer aantrekkelijk en uitdagend, voor iedereen?
We speuren na de ondergang van iconen BuzzFeed News en Vice Media ook naar de toekomst van de online journalistiek. Misschien lees je die analyse niet toevallig op papier? En we meten in dit herfstnummer de voortgang van de Blue Deal op. Is dat Vlaamse plan tegen waterschaarste too little too late?
Met ook nog columns van Juicy IJsselmuiden en Bert Moerman biedt dit nummer opnieuw genoeg stof tot nadenken om de komende drie maanden mee door te komen.
