Een van de minst ernstige dingen op de website van het Peace & Justice Project van Jeremy Corbyn, is de link naar gadgets om het project te steunen. Als je doorklikt via campaigns naar de Peace & Justice Project Shop, kom je op een nieuw tabblad terecht waar je kan kiezen tussen een zwart en een wit t-shirt of een mok met logo van het project.
Op dezelfde plek vallen ook shirts aan te kopen met voetbaluitspraken van filosofen en denkers zoals Fjodor Dostojevski (Without some goal and some effort to reach it. No man can live.) of Kain van Abel (Am I my brother's keeper?). Maar net zo goed filosofische t-shirts over voetbal, zoals I am Gary Lineker (in referentie naar de forse kritiek van de voetbalpresentator op het Britse asielbeleid, red.).
Helaas valt er verder weinig te lachen op de website van de voormalige Labourleider. Er is nieuws, een podcast en vooral veel campagnes. Er is een campagne voor de vrijlating van Julian Assange, enkele campagnes die een betere wereld vragen na corona, een campagne om energie, water, het spoor en de post weer in publieke handen te nemen, een campagne tegen de nieuwe Britse anti-stakingswetten en een campagne om culturele muziekcentra buiten de grote steden boven water te houden.
Nu heb ik niks tegen elk van deze doelstellingen. Assange staat voor persvrijheid, geld verdienen op publieke goederen hoeft niet, staken is een basisrecht als je alle andere dagen geld opbrengt, lokale centra brengen lokaal leven en lessen trekken uit corona mag ook wel. Alleen, waar zijn de mensen? Waar de verhalen, de knipoog, de lach en de traan? Als alles loodzwaar en bloedernstig is, waar moeten we dan nog voor in actie komen tenzij even slikken om al die schier onoplosbare problemen.
Dat Corbyn en zijn team vandaag zelf weinig te lachen hebben is mogelijk een verklaring voor de dodelijke ernst. In maart besliste zijn opvolger Keir Starmer dat Corbyn bij de volgende verkiezingen niet meer op de lijst van Labour zal staan. Tegelijk krijgen tal van aanhangers de boodschap niet langer welkom te zijn in de partij.
De lokale afdeling steunt Corbyn nog wel, maar iedereen kan zien dat het een aflopend verhaal is. In 2024 wordt Corbyn bovendien 75, een mens zou hem nog enkele jaren rust durven gunnen.
Is daarmee ook de energie weg die Corbyn door het land liet gaan? Ik vermoed van niet. De grote menigte jongeren die op Glastonbury Oh Jeremy Corbyn zongen lost niet vanzelf op ‘in thin air’ als de man verdwijnt voor wie ze zongen.
Mogelijk zijn ze ontgoocheld en krabben ze zich nog enkele jaren in het haar, maar daarmee verdwijnt hun hoop nog niet. Ze stonden daar, ze zongen voor Corbyn voor zichzelf voor het leven en voor gezamenlijkheid. Hun armharen kwamen omhoog van het kiekenvlees, de mensen rond hen stonden allerminst in de weg. Zoiets vergeet je niet zomaar.
Meer nog, dit soort levensenergie blijft zeer lang nazinderen. Mogelijk raakt het bedolven onder levenslessen, afbetalingsplannen of een ziek kind, maar sluimeren doet het, als Smaug onder zijn stapel goudstukken. Het heeft maar een vonk nodig en het kiekenvlees is terug. Vager misschien, op dikker vel, maar met even rechtstaande haren. Van slaapstand naar aan in tien seconden. Daar helpen geen wetten tegen, geen Brexit, zelfs geen inflatie.
Het is gek dat Corbyn daar niet op inspeelt. Natuurlijk, hij doet wat hij altijd gedaan heeft en waarvoor men hem in de eerste plaats stond toe te zingen: tussen de mensen staan en ernstig aandacht vragen voor hun problemen. Is het zijn campagneteam dat besloot om daarbij vooral de problemen in beeld te brengen? Of is het Corbyn zelf die meent dat het zo moet? Want enkel voor wie goed zoekt glinsteren nog mensen door de aanklacht.
Een goed voorbeeld daarvan is Unionise Samworths, een campagne om deze industriële bakker te overhalen een vakbond toe te laten in het bedrijf. Op de homepagina een grote foto van de bakkers achter een spandoek met centraal Corbyn. Er is een Facebookpagina met 129, een Instagrampagina met 96 en een Twitteraccount met 302 volgers. Niet bepaald indrukwekkend.
Tot je de vlaggetjes links boven de website ontdekt: een Poolse, een Roemeense en een Indische vlag. Met daaronder teksten in de respectieve landstalen. Dan valt je penny. Dit is een bedrijf met nieuwkomers. Mensen die elkaars taal niet spreken, zich daardoor moeilijker verenigen en dus makkelijker door de baas af te houden zijn. Mensen die niet op Twitter, Facebook of Instagram zitten, maar andere kanalen – hun kanalen – gebruiken om met elkaar te communiceren.
Of neem de Right to Clothing Campaign om tweedehandskledij aan arme Britten in Corbyns constituency te bezorgen. Opnieuw een bloedernstige site met de aankondiging van de Clothing Awareness Week, een overzicht van het netwerk en de vraag om te steunen. Opnieuw kost het even om de mensen achter het verhaal te ontdekken.
Uiteindelijk stoot je op een documentaire van vijftien minuten met echte mensen, in echte kleren en hun breekbare verhalen. Een begeleider spreekt van ‘pre-loved and surplus clothing’ en onderlijnt daarmee die breekbaarheid en de woestenij waar ze stand in moet houden.
Heeft Engeland geen kringwinkel, vraag je je prompt af. En bij de bakkers wil je ook wel eens gaan staan. Geen vakbond in bedrijven toelaten, wat denken ze wel. Maar dat had je niet gedacht zonder die kleine ontdekkingen, zonder door te klikken.
Natuurlijk doen we het allemaal, de menselijkheid vergeten. Uit boosheid, verontwaardiging, omdat we te druk bezig zijn. Tegelijk keren we er allemaal systematisch naar terug, na onze drukke dag. En vinden we het mooi en bijzonder dat er mensen zijn die de menselijkheid weer in het leven injecteren. Schrijvers, schilders, af en toe een politicus of een denker. Of iemand die aan de dood is ontsnapt.
Hoe mooi zou het zijn als zowel Corbyn als zijn team zich die kracht herinneren en de lach en de traan weer introduceren in alle meer dan nodige campagnes. Zodat met het waarschijnlijke doven van ‘het merk’ Corbyn tegelijk de kans vergroot dat het vuur elders aanwakkert. Want ook dat is menselijkheid: de fakkel doorgeven, je erfenis overdragen. Zou dat geen prachtige afsluitende queeste zijn?
