The Telegraph: een kwaliteitskrant in verval

Peter Casteels
4608534792_e88c538a33_o
(Beeld: Mike Hammerton)
4608534792_e88c538a33_o
(Beeld: Mike Hammerton)

Peter Oborne besloot vorig jaar zijn ontslag aan te bieden aan de krant, maar kwam er deze week pas mee naar buiten. De directe aanleiding is de berichtgeving in The Daily Telegraph over Swissleaks en de bankrekeningen die HSBC in Zwitserland openhield voor duizenden buitenlandse klanten. Oborne, die sinds 2010 voor de krant politieke commentaren schreef, claimt dat The Telegraph veel minder aandacht dan andere dagbladen besteedde aan dit schandaal. Hij schreef daarover een uitgebreide (en lezenswaardige) verdediging die op openDemocracy werd gepubliceerd. Daarin noemt hij de berichtgeving van zijn krant ‘een vorm van bedrog van haar lezers’.

Ingestorte muur

Zijn opmerkingen zijn terecht. Media Standards Trust vergeleek de berichtgeving in The Telegraph van vorige week met de aandacht die andere kranten aan het nieuws over HSBC besteedde. In The Telegraph verschenen 16 artikels, terwijl in The Financial Times 43 artikels en in The Guarian, de krant die het nieuws in Engeland uitbracht, 71 artikels werden afgedrukt. De focus van The Telegraph ging in de eerste plaats naar politici en instellingen die betrokken zijn. De bank bleef grotendeels buiten schot.

In zijn bijdrage schrijft Peter Oborne dat de aanleiding van zijn vertrek in december soortgelijke maar minder verregaande klachten waren over de krant. Hij besloot er enkel niet mee naar buiten te komen om de journalisten die nog steeds voor de krant werken te sparen. De berichtgeving van de voorbije week was de aanleiding om zijn klachten publiekelijk te maken. Daarin geeft hij nog meer voorbeelden van The Telegraph die HSBC en andere adverteerders niet voor het hoofd probeert te stoten. “Er is heel wat bewijs dat, bij The Telegraph, de scheidingsmuur [tussen het advertentiedepartement en het redactionele gedeelte van de krant, pc] is ingestort”, concludeert hij onder meer.

The Telegraph is hooglijk winstgevend. In 2013 maakte het moederbedrijf van de krant 44,9 miljoen pond winst voor belastingen

De krant weersprak in een statement de aantijgingen van Oborne. Die zouden inaccuraat zijn. Ondertussen kwamen er meer gevallen naar buiten. Newsnight berichtte over een kinderfilm, waarvoor veel reclame in de krant was verschenen, een extra ster had gekregen in de recensie, maar ook de berichtgeving over landen zoals China en Rusland worden beïnvloed door commerciële relaties die de krant probeert te onderhouden. Er zijn voorlopig geen andere redacteuren die zijn opgestapt of gelijkaardige opmerkingen als die van Oborne in het openbaar hebben gemaakt.

half miljoen exemplaren

Dit verhaal leest als dat van een bedrijf in crisis dat haar reputatie op het spel moet zetten om het hoofd boven water te houden. Hoewel dat het beeld is dat veel mensen van kranten en bladen hebben, gaat dat hoegenaamd niet op voor The Telegraph. De titel verkoopt nog steeds meer dan 500.000 exemplaren. De trend is neerwaarts maar daarmee is zij de grootste kwaliteitskrant van Engeland. The Telegraph is dan ook winstgevend. In 2013 maakte het moederbedrijf van de krant 44,9 miljoen pond winst voor belastingen.

Peter Oborne legt de schuld bij de tweeling David en Frederick Barclay die The Telegraph elf jaar geleden overnamen. Sindsdien hebben de hoofdredacteuren elkaar in een recordtempo opgevolgd, en begon de krant ook journalisten te ontslaan en de redactie in te krimpen. Gisterenavond maakte The Guardian bekend dat de Barclays in december van 2012 een lening van 250 miljoen pond wisten af te sluiten bij HSBC: Oborne claimt dat de bank sinds het begin van 2013 een andere behandeling kreeg van The Telegraph.

Naarmate de lezersaantallen en advertentie-inkomsten verder terugvallen, wordt de druk op kranten groter om elders inkomsten te zoeken

click culture

Toch is het moeilijk om dit schandaal los te zien van de crisis in de mediasector. Naarmate de lezersaantallen en advertentie-inkomsten verder terugvallen, wordt de druk op kranten groter om elders inkomsten te zoeken. Ook kwaliteitskranten als The New York Times publiceerde publireportages en The Guardian gaat op zoek naar sponsors voor redactionele inhoud. Onlangs gaf adjunct-hoofdredacteur van het Nederlandse kwaliteitsblad Vrij Nederland, Robert Van de Griend in Villamedia zijn mening daarover. Ook zij denken eraan om, onder andere, met Shell samenwerkingen op te zetten:

Maar het klassieke systeem van gewone advertenties brokkelt steeds verder af, het is de toekomst om meer met bedrijven in zee te gaan die interessant voor je zijn. En Shell….Vrij Nederland heeft ontzettend kritische stukken geschreven over Shell – over wat ze allemaal uitspoken in Nigeria. Dat blijven we doen, en dat weten zij ook. Maar toch zeggen ze: we zijn bezig met de zoektocht naar duurzame energie, kunnen we niet eens praten? Nou ja, dat kan best. Bij The Guardian doen ze dit soort dingen ook al, daar hebben ze een mooie special met Unilever gemaakt. We zitten niet meer in de positie dat we tegen iemand kunnen zeggen: we praten niet met jullie – tenzij het het Iraans Verkeersbureau is. De tijd om maar nee te blijven zeggen omdat je anders het grootkapitaal zou steunen is echt voorbij.

In zijn statement noemt Peter Oborne nog meer voorbeelden die de reputatie van de krant beschadigen; Zo heeft hij het over wat hij de ‘click culture’ noemt. Oborne zegt weet te hebben van een artikel (over een vrouw met drie borsten) waarvan de redactie wist dat het niet waar was, maar wat toch op de site werd gepubliceerd. “Ik zeg niet dat online verkeer onbelangrijk is, edoch, zo’n voorvallen zorgen voor onberekenbare schade aan de reputatie van de krant”, schrijft hij daar nog over.

LEES OOK
Ingrid Vander Veken / 23-09-2016

Gegeven woord (1): Ingrid Vander Veken sprak met Piet Piryns

Ze stonden op de eerste rij en keken in de coulissen. Van media, politiek, cultuur. Tenoren van de Vlaamse journalistiek over leven, werk en hoe de wereld veranderde.
dsc_6592
Christophe Degreef / 15-09-2016

Het duistere hart van Bas Heijne: vrijheid is er te veel aan

Wat in de 21ste eeuw rest is een gevoel van onbehagen en een teveel aan kennis over de menselijke natuur, zoals de Nederlandse denker Bas Heijne argumenteert in een essay.
NGB, Najaarscongres, NieuwegeinFoto: Robert Tjalondo
Hilde Sabbe / 13-07-2016

Vrij Nederland

Hilde Sabbe over de gouden jaren van het Nederlandse weekblad Vrij Nederland en de prachtige verhalen die ze opleverden.
HILDE