Het is een journalistieke wet, ranglijstjes verkopen prima. Vooral als ‘wij’ tegenover ‘zij’ worden gezet: zijn wij het meest corrupt of verdienen hun bankiers het meest?
Internationaal scoren sluit ook naadloos aan op de logica van het ‘Wettbewerb’, het concurrentiedenken dat de Bertelsmannstiftung in zijn vaandel voert. Bertelsmann. De Duitse VZW wordt geleid door een Nederlander, de christendemocraat Aart Jan de Geus. De Stiftung is gelieerd aan het gelijknamige mediaconglomeraat dat bijvoorbeeld RTL bezit maar ook voor de Nederlandse overheid de publieksvoorlichting verzorgt.
Landenrace
Waarschijnlijk als gevolg van medialogica kiezen zelfs de onderzoekers voor de competitieve insteek 'Scandinavia leads the way in social cohesion'. Maar de nadruk op een landenrace verdringt een belangrijke, zo niet de belangrijkste conclusie van het grote vergelijkende onderzoek: dat diversiteit geen zwakte, maar een juist een kracht is.
De Bertelsmanstiftung was de opdrachtgever. Deze voert in de berichtgeving de boventoon. Maar het is niet Stephan Vopel die de studie ‘leidde’, het was een team van vijf sociale wetenschappers van de Jacobsuniversiteit uit Bremen die 23 jaar aan onderzoeksdata uit 12 bronnen in 27 EU- en OECD-landen vergeleek.
Wat is het nieuws?
Door de nieuwspresentatie te reduceren tot een nationale wedijver om het beste rapportcijfer blijft de algemene conclusie van de onderzoekers onderbelicht: "Het is een belangrijk en positief resultaat dat immigratie samenlevingen in de 21e eeuw versterkt en dat een bedreiging voor de sociale cohesie zich niet voordoet zoals nog vaak wordt betoogd," aldus onderzoeker Klaus Boehnke op de site van de universiteit.
The study dispels the popular belief that immigration is intrinsically harmful to social cohesion. The share of immigrants in a country's population shows no statistically significant effect on social cohesion. Modern societies are based not on solidarity rooted in similarity, but on solidarity rooted in diversity and mutual interdependence, said Stephan Vopel, Bertelsmann Stiftung programme director. Therefore they need an inclusive form of social cohesion that not only accepts a multitude of lifestyles and indentities, but views them as a strength.
Wie vandaag dus het nieuws van de Bremense universteit via een alternatieve invalshoek ordent zou wellicht als belangrijkste conclusie melden dat een diversiteit aan leefstijlen nieuwe kansen schept voor sociale samenhang: een veelheid aan levensstijlen niet als zwakte maar als teken van kracht.