Voor Verhofstadt volstonden de beelden van de Turnhoutsebaan en de gefilmde woordenwisseling tussen Jahjah en Lamine om de scheiding der machten even in de koelkast te parkeren en als premier van het land in het parlement op te roepen om 'de onruststoker' te arresteren. Zonder verpinken beschuldigde Verhofstadt Jahjah van criminele activiteiten.
Dezelfde avond nog werd Jahjah in Deurne aangehouden, onder meer op verdenking van de vorming van een privémilitie. Het bange blanke electoraat - we beleefden toen de hoogdagen van het Vlaams Blok - had zijn signaal gekregen en kon met een gerust hart onder de wol. In de kranten gonsde het een dag later van de geruchten over het terugvinden van wapens, misdaadgeld en de in dat soort gevallen blijkbaar onvermijdelijke kers op de taart: kinderporno. Voor wie het nog mocht interesseren: er klopte geen letter van en Jahjah werd uiteindelijk over de hele lijn vrijgesproken door de rechtbank.
Fouad Belkacem
Sinds enkele weken is Vlaanderen helemaal in de ban van alweer een nieuw fenomeen: geradicaliseerde moslims die in Syrië mee gaan strijden tegen het regime van Bashar al-Assad. Heel af en toe duikt er iemand op die mag zeggen dat het vooral gaat om jongeren die oprecht geschandaliseerd zijn door wat er vandaag gebeurt in Syrië, maar de Vlaamse consensus wil toch dat het om jeugdige moslimextremisten gaat die door Fouad Belkacem in hoogsteigen persoon naar daar zijn gestuurd. Van de Antwerpse politiechef moeten we intussen ook allemaal extra uitkijken naar jonge mannen in lange gewaden die plots hun baard laten groeien. Daarin zit zo goed als zeker een vliegtuigticket met als eindbestemming Syrië verstopt.
Sinds een week draven de burgemeesters van Antwerpen, Vilvoorde en Mechelen onophoudelijk op in kranten en op televisie. Zowat dagelijks krijgen we in het journaal het YouTube filmpje met de beelden van 'Abu Dinges' opnieuw te zien en om het verhaal persoonlijk te maken, is er nog de vader van Jejoen Bontinck die in Syrië zijn zoon gaat zoeken.
De Vlaamse consensus wil dat de strijders die naar Syrië vertrekken jeugdige moslimextremisten zijn die door Belkacem in hoogsteigen persoon naar daar zijn gestuurd.
Natuurlijk is er niemand met een minimum aan gezond verstand die wil verdedigen dat maatschappelijk kwetsbare jongeren naar Syrië trekken om er te gaan vechten. Elke al dan niet door extremisme gedreven of geronselde vertrekker is er een teveel. Dat spreekt voor zich en daar mag ook best persaandacht voor zijn. Maar blijkbaar moet dat soort zinnetjes vooraf komen, en zelfs dan blijft het delicaat om te stellen dat de media-aandacht voor de hele zaak flink de spuigaten uitloopt. Ongeveer net zo delicaat als zeggen dat er misschien teveel media-aandacht is voor de aanslag in Boston waarbij drie dodelijke slachtoffers vielen. Of te weinig aandacht voor de zeventien aanslagen met in totaal 31 dodelijke slachtoffers een dag eerder in Irak. Dat kan natuurlijk ook.
Blank
Beide feiten brengen ons bij een punt dat al meermaals is gemaakt: kranten en televisiezenders brengen nieuws op maat van de blanke man van middelbare leeftijd en die voelt zich meer betrokken bij het lot van een Amerikaan dan bij het lot van een Irakees. Dus schrijven we hele krantenpagina's vol over Boston en stoppen we Irak weg in een kortje.
Ook het verhaal over de Syrië strijders wordt geserveerd zoals de blanke man het wil lezen. 'Wij' vragen ons af hoe 'wij' kunnen voorkomen dat 'zij' vertrekken. Het gaat over hoe 'wij' ons voelen bij het gegeven dat extremisme blijkbaar gedijt in de grootstad en wat 'wij' er kunnen aandoen. 'Wij' moeten gerustgesteld worden. Net zoals Verhofstadt zich ten tijde van de arrestatie van Jahjah niet richtte tot een gekleurd kiespubliek maar tot een verontrust bang blank kiespubliek, zo richten kranten en journaals zich vandaag met hun verhalen en reportages over de strijders voor Syrië ook tot hun verontruste blanke gebruikers.
kranten en journaals richten zich met hun verhalen en reportages over de strijders voor Syrië tot hun verontruste blanke gebruikers.
Die focus bevordert het wij-zij-denken maar hangt vooral ook een vertekend beeld op van wat de publieke opinie vindt. Reguliere media gaan er vanuit dat ze gezamelijk nog steeds een soort weerspiegeling vormen van die publieke opinie in ons land. In het verzuilde medialandschap enkele decennia terug was dat misschien nog deels het geval, vandaag niet meer, en dat heeft consequenties.
Achterban
Media opereren voor hun eigen achterban en die achterban was, net zoals Bart De Wever, Bart Somers en Hans Bonte, gisteren vooral erg tevreden met de actie van het gerecht. Na enkele weken doordesemd te zijn geraakt van de problematiek, was iedereen zelfs zo tevreden dat niemand nog vragen stelde bij de massale aanwezigheid van camera's en persmensen gisterenochtend voor de deur van Fouad Belkacem, aan de poort van het Brugmann ziekenhuis en in Vilvoorde. Het leek wel een vooraf door het federaal parket belegde persconferentie. Op de VRT zagen we hoe een cameraploeg, nog voor het krieken van de dag beelden was gaan schieten aan de Antwerpse Noordersingel waar agenten zich klaarmaakten voor de actie en op VTM zinderde de hele dag de 'vuile smeerlappen' uitspraak van Belkacem aan het adres van de pers na. Nog vuil gebekt ook, die Belkacem. Dat was de teneur.
Toen zijn advocaat, Walter Damen, gisteren opmerkingen maakte over de massale aanwezigheid van camera's bij de arrestatie van zijn cliënt en over het vermoeden van onschuld dat daardoor een lelijke deuk had gekregen, leek werkelijk niemand daar vooraf aan te hebben gedacht. O zo blij dat Belkacem eindelijk was opgepakt. Net zo blij als toen Jahjah werd opgepakt.
