De integratie van immigranten blijkt al jarenlang een moeilijke oefening voor het 'Deense model' dat voornamelijk gericht is op een kleine, homogene samenleving. Veel immigranten wonen in bepaalde stedelijke gebieden. Dat wordt deels door de overheid opgelegd.
Deze gebieden staan bekend omwille van hun hoge concentratie immigranten (voornamelijk moslims), de hoge werkloosheidsgraad en hoge criminaliteitscijfers. Terwijl vroeger voornamelijk over integratie werd gepraat, wordt de focus door Deense politici nu gelegd op assimilatie.
In zijn nieuwjaarsspeech liet de Deense premier Lars Løkke Rasmussen (Venstre) zich ontvallen dat de regering van plan was om komaf te maken met deze 'getto's'.
Om deze 'parallelle samenlevingen' voorgoed in het homogene Denemarken 'in te passen', lanceerde de regering begin maart een pakket maatregelen. Het rapport 'Een Denemarken zonder parallelsamenleving: Geen getto's in 2030' bevat 22 maatregelen om Denemarken gettovrij te maken.
Het merendeel daarvan werd intussen goedgekeurd door het parlement. De stemming over de resterende maatregelen volgt in de loop van de herfst.
Verplichte scholing vanaf 1 jaar
De opvallendste maatregel is de verplichte scholing in de Deense taal en waarden vanaf de leeftijd van één jaar.
Alle kinderen die opgroeien in een getto zullen verplicht worden om vanaf hun eerste verjaardag gedurende 25 uur per week les te volgen. Naast het aanleren van de Deense taal, zullen ze er ook ingewijd worden in de 'Deense gewoonten en waarden', met inbegrip van de christelijke feestdagen Kerstmis en Pasen.
Indien de ouders weigeren om hun baby's op de schoolbanken plaats te laten nemen, kan hun kinderbijslag ingetrokken worden.
Andere Denen staat het vrij om hun kinderen naar de kleuterschool te sturen. Leerplicht is er namelijk pas vanaf de leeftijd van zes jaar.
'Ofwel assimileren we, ofwel vertrekken we'
Rokhaia Naassan, dochter van vluchtelingen uit Libanon woonachtig in Mjølnerparken, één van de meest besproken getto's in Denemarken, vraagt zich in de New York Times af waarom zij ten prooi valt aan deze maatregel. Zelf spreekt ze accentloos Deens en haar kinderen kunnen nog amper in het Arabisch communiceren met hun grootouders.
"Niemand dient me te verplichten of en wanneer mijn dochter naar de kleuterschool moet gaan. Ik verlies nog liever mijn uitkering dan toe te geven aan deze verplichting."
Haar zus Sara treedt haar bij. "Vroeger was er amper sprake van islamofobie, maar nu draait de Deense politiek enkel nog om moslims. Ofwel assimileren we, ofwel vertrekken we. Ik vraag me af wanneer ze tevreden zullen zijn."
Hogere strafmaat voor misdrijven in getto's
Een andere opvallende maatregel stelt bepaalde 'hogere strafzones' in. Het is de lokale politie die zou mogen beslissen welke gebieden onder dit strengere regime vallen. In de praktijk zullen deze samenvallen met de gebieden die door de regering omschreven worden als getto's.
'In de rechtsspraak is het heel belangrijk dat iedereen gelijk is voor de wet. Ik zie dit beginsel dan ook helemaal niet weerspiegeld in het regeringsvoorstel om bepaalde hogere strafzones in te richten'
Indien men in zo'n zone een misdrijf begaat, zoals diefstal, vandalisme of bedreiging zou de strafmaat verdubbelen. Indien het over een zwaarder misdrijf gaat, komt er een derde van de strafmaat bij.
Bovendien zouden sommige misdrijven die normaal tot een boete leiden, omgezet kunnen worden in een gevangenisstraf.
Birgitte Arent Eiriksson, werkzaam bij de denktank Justitia, vraagt zich af of deze maatregelen wel rechtsgeldig zijn. "In de rechtsspraak is het heel belangrijk dat iedereen gelijk is voor de wet. Ik zie dit beginsel dan ook helemaal niet weerspiegeld in dit voorstel."
De Deense minister van Justitie Soren Pape Poulsen (DKF) veegt het argument van tafel. De hogere straffen treffen volgens hem immers enkel degenen die de wet overtreden.
'Om het even wie in deze gebieden leeft en waar ze in geloven, elkeen dient de waarden uit te dragen die nodig zijn om een waardig bestaan in Denemarken te leiden'
Ook het argument dat deze maatregelen hoofdzakelijk moslims treffen, wordt gemakshalve opzijgeschoven. "Om het even wie in deze gebieden leeft en waar ze in geloven, elkeen dient de waarden uit te dragen die nodig zijn om een waardig bestaan in Denemarken te leiden."
Daarnaast wordt de aanwezigheid van de politie in deze regio's ook sterk opgedreven.
Andere opvallende maatregelen
Denemarken staat er om bekend een sociale welvaartsstaat te zijn met een brede toegang tot bepaalde uitkeringen.
Om de inwijking in de getto's aan banden te leggen, stelt de regering voor om het economisch minder aantrekkelijk te maken door de uitkeringen voor de bewoners te verlagen.
Daarnaast wil men ook langere bezoeken naar het land van herkomst aan banden leggen. Volgens de regering worden sommige immigrantenkinderen door hun ouders voor een langere periode naar hun land van oorsprong gestuurd. Deze zogenaamde 'heropvoedingsreizen' zouden ervoor zorgen dat hun kinderen niet 'verdeensen'.
In het pakket maatregelen stelt de regering daarom voor om de ouders een gevangenisstraf van 4 jaar op te leggen als ze hun kinderen verplichten voor een langere periode naar hun thuisland te reizen. Bovendien zou het ook kunnen leiden tot een uitwijzing, ongeacht de duur dat het gezin reeds in Denemarken verblijft.
Aantal maatregelen te radicaal
Oorspronkelijk zou het pakket nog een aantal andere maatregelen omvatten. Deze werden echter niet doorgeduwd, omdat ze te ver zouden gaan.
Zo stelde de extreemrechtse Deense Volkspartij (Dansk Folkeparti), die de regering van gedoogsteun voorziet, voor om een avondklok in te stellen voor 'gettokinderen'. Na acht uur 's avonds zouden ze hun huis niet meer mogen verlaten.
Martin Henriksen, de voorzitter van de integratiecommissie van het Deense parlement en lid van de Deense Volkspartij, stelde voor om deze jongeren allemaal van een elektronische enkelband te voorzien om zo het naleven van de maatregel te kunnen opvolgen.
'Parallelle samenleving' in de hand werken
Denemarken telt momenteel 5,7 miljoen inwoners, waarvan bijna 87% met Deense roots. De overige 13% bestaat uit immigranten en hun nakomelingen. Twee derde van hen, hebben een niet-Westerse achtergrond.
De Scandinavische landen, waaronder Denemarken, stonden jarenlang bekend als voorbeeld op het vlak van sociaal beleid.
De sociaaldemocraten, die jarenlang aan de macht waren, zien de laatste tijd echter veel van hun stemmers overlopen naar de Deense Volkspartij. Om hun neerwaartse spiraal een halt toe te roepen, hebben ook zij een zeer stevige ruk naar rechts ingezet als het over immigratie gaat.
Barwaqo Jama Hussein, woonachtig in Tingbjerg, een ander Deens getto, reageert eerder cynisch op de plannen om de parallelle samenleving in te dijken. "Als je wetten stemt die louter een deel van de samenleving treffen, dan kan je daar later gewoon op verder bouwen. Op die manier zullen ze net de parallelle samenleving creëren waar ze zo bang voor zijn."
In de rechtse Deense minderheidsregering van Lokke Rasmussen zitten naast zijn Liberale Partij ook de Liberale Alliantie en de Conservatieve Partij. De regering geniet de gedoogsteun van de extreemrechtse Volkspartij.
