Rappler bracht de president in diskrediet nog voor hij aan zijn ambtstermijn begon. Zo onderzocht de nieuwssite hoe Duterte tijdens de verkiezingen met een leger van valse, echte en geautomatiseerde accounts propaganda en haatboodschappen doorsluisde via sociale media.
Duterte kenmerkte zijn daaropvolgend presidentschap met vuilbekkerij en maakte de verkiezingsbelofte van een gewetenloze heksenjacht op drugsdealers- en gebruikers waar. Dat resulteerde in de moord op duizenden Filipijnen. Rappler heeft deze omstandigheden altijd aan de kaak gesteld, maar ontketende daarmee een strijd van een ander kaliber.
Persvrij(heid)
Duterte is meer dan ooit uit op een persvrije speeltuin. “Iedere journalist die de buitengerechtelijke moorden in vraag stelde, ontving doodsbedreigingen van valse accounts of geautomatiseerde bots”, vertelt Ressa. Toch was Rappler de grootste zondaar. “De bedreigingen richting Rappler varieerden van moord tot verkrachting. De vrouwenhaat droop ervan af.”
Ressa voelde zich genoodzaakt om extra bescherming en begeleiding te voorzien voor haar journalisten. “Zelf kreeg ik tot 90 doodsbedreigingen per uur, opnieuw via sociale media.” Een boodschap met de duidelijke stempel van Duterte: zwijg of word het zwijgen opgelegd.
Anti-Amerikaans op z’n Amerikaans
Ook op andere manieren tracht de president komaf te maken met het kritische Rappler. Duterte staat bekend om zijn anti-Amerikaanse uitlatingen, maar de strijd tussen Duterte en Rappler heeft veel weg van de strijd die Trump voert tegen CNN. Zo verklaarde zijn woordvoerder dat de nieuwssite fake news brengt.
Ook hun politieke correspondent is niet langer welkom in het presidentieel paleis. Of zelfs maar in de buurt van de president. De spanningen zijn voorbij het hoogtepunt, nu op de koop toe een onderzoek is ingesteld tegen Rappler voor belastingontduiking.
Anti-Amerikaans op z’n Filipijns
Duterte richtte zijn pijlen nogmaals op Rappler omdat ze niet in Filipijnse handen zouden zijn. De Filipijnse overheid kaart via haar regulator van de effectenindustrie (SEC) aan dat er buitenlandse aandeelhouders, waaronder Amerikaanse, in het spel zijn.
Rappler verlegt de klemtoon naar buitenlandse ‘investeerders’ en weerlegt daarmee de betwisting van haar authenticiteit. “Er is nooit een formele klacht voorgelegd, ze visten maar wat. Het was een geval van schuldig zijn tot het tegendeel bewezen werd”, aldus Ressa. De licentie van Rappler werd stante pede ingetrokken in januari.
De aanhoudende boycot-acties eisen z’n tol. “Als correspondent in oorlogsgebieden had ik het gemakkelijker dan nu. Toen wist ik tenminste wie mijn vijand was. Nu hebben we geen idee wanneer er opnieuw een omvangrijke aanval volgt”, vertelt Ressa.
Terug naar af?
“Van jongs af aan zag ik de slinger in Zuidoost-Azië bewegen van autocratie naar democratie. Ik wil me niet voorstellen dat die op het einde van mijn carrière terug naar af slingert.” Ressa benadrukt dat de transformatie van de Filipijnen nauw in de gaten moet worden gehouden. Al is ze niet van plan om Duterte het einde van de democratie te laten verkondigen.
“Rappler is klaar om terug te vechten”, zegt ze nog. “Het doel is om verslag te blijven geven, zolang de democratie standhoudt. Opmerkelijk genoeg is het een averechts compliment van de president dat hij ons, een kleine start-up, als een bedreiging ziet.”
