Agnus Deaton, professor Economie en Internationale Betrekkingen aan Princeton University, stelt in The New York Times dat meer Amerikanen lijden aan materiële armoede dan mensen in bijvoorbeeld Sierra Leone en Nepal. Een nieuwe manier om armoede te berekenen, houdt nu ook rekening met de noden van mensen in de verschillende landen.
Volgens cijfers van de Wereldbank uit 2013 moeten de armsten ter wereld per dag rondkomen met 1,9 dollar. Wereldwijd zijn zij met 769 miljoen. Daarvan wonen er 3,2 miljoen in de Verenigde Staten en 3,3 miljoen in andere landen met een hoog inkomen, zoals Italië, Japan en Spanje. Het overgrote deel woont dus in minder welvarende landen.
Maar de Wereldbank vergeet volgens de professor dat mensen in rijke, koude en individualistische landen bepaalde behoeftes hebben die minder noodzakelijk zijn in arme landen. “De Wereldbank past dan wel haar armoedestandaarden aan aan prijsverschillen in landen, maar houdt geen rekening met verschillen in noden”, schrijft Agnus Deaton in zijn opiniestuk.
Daklozen slapen in het centrum van Los Angeles. (Foto: Wikimedia commons (c) Levi Clancy)
4 dollar per dag
Wie in India woont, hoeft bijvoorbeeld weinig of niets te spenderen aan huisvesting, verwarming of kinderopvang. Het is niet voor niets dat je in Los Angeles meer daklozen op straat ziet slapen dan in New York. In Los Angeles is het immers warmer.
De econoom Robert Allen nam dat verschil in behoeften wel mee in zijn berekening en schat dat in rijke landen vier dollar per dag nodig is om niet in armoede te leven. Als we vervolgens de absolute armoede willen vergelijken in India en de VS, moeten we voor India de grens van 1,9 dollar per dag gebruiken en voor de VS 4 dollar.
Meer armen dan in Nepal
Op basis daarvan besluit Deaton dat 5,3 miljoen Amerikanen arm zijn naar internationale standaarden. In de VS wonen er dan even veel armen als in Senegal. Zelfs landen als Sierra Leone, waar 3,2 miljoen armen wonen en Nepal met 2,5 miljoen armen, doen het beter.
Om het beeld van de Verenigde Staten als ontwikkelingsland compleet te maken, wijst de schrijver er ook op dat de levensverwachting in delen van het land, namelijk in de Mississippi Delta en in delen van de Appalachiaregio, lager ligt dan in Bangladesh of Vietnam. Ook al leven mensen in de VS gemiddeld langer en hebben ze toegang tot veilig voedsel en medische verzorging, voor de armsten der Amerikanen is dat niet het geval.
De VS is (sic) een ontwikkelingsland? Is het serieus om de nettocijfers te vergelijken, in plaats van het percentage van de bevolking dat in armoede leeft? Ik kan me goed voorstellen dat het armoedeprobleem in de Verenigde Staten groter is dan sommige cijfers willen laten uitschijnen (of dan we zouden vermoeden), maar om het zomaar eventjes op gelijke hoogte te stellen met landen als Senegal en Sierra Leone, dat is toch wel ongelofelijk kort door de bocht? Wat is de definitie van een ontwikkelingsland? Zo’n titel verwacht ik eerder in een sensatieblad.
Zoals bij veel nieuwstitels is de titel verwoordt als een aandachtstrekker.
Is de V.S. een ontwikkelingsland? Ja en neen. Ja, indien men kijkt naar het aantal miljoenen armen. Neen indien men kijkt naar het % van armen in de bevolking.
Het gaat in deze samenvatting en vertaling van een opinieartikel inderdaad om aantallen armen en niet om bevolkingspercentage dat in armoede leeft.
U hebt dus volledig gelijk dat om echt goed te vergelijken tussen landen, men dient te kijken naar het % armen in de bevolking.
In het volledige artikel in het Engels staan die cijfers wel als % van de bevolking.
Duitsland 0%
Nederland/V.K. 0,2%
België/Frankrijk/Noorwegen 0,3%
Denemarken 0,4%
Oostenrijk 0,5%
Zuid-Korea/Australië/Canada/Japan/Zweden 0,7%
Ierland 1%
V.S. 1,7%
Spanje 2%
Italië 2,3%
Portugal 2,5%
Griekenland 3,7%
Indien het zou kloppen zoals de titel zegt dat de V.S. een ontwikkelingsland is. Dan is Spanje, Italië, Portugal en Griekenland dat ook.
De V.S. heeft de 9e plaats op de wereldranglijst van BBP per capita. Maar in verhouding met hun armoede% daalt de V.S. een heel stuk en komt die op gelijke hoogte met Italië. Portugal en Spanje doen het zelfs een stuk beter, in verhouding met hun BBP per capita.
Hoort de V.S. bij de top qua BBP per capita? Ja, maar in verhouding met het armoede % zijn er een tiental landen die dan de V.S. voorbijsteken.
Met andere woorden: het zou wel eens kunnen dat miljoenen arme amerikanen statistisch veel meer kans maken op hun ‘American Dream’ te bereiken in Europa (Griekenland niet meegerekend) in plaats van in de V.S.
Men is volgens de studie van de Wereldbank & Co extreem arm als men moet leven met 4 dollar per dag, dat is wel extreem weinig. Dan zouden er volgens de één 3,2 miljoen VS inwoners extreem arm zijn en volgens de ander 5,3 miljoen.
Vaak wordt gesteld dat in de VS ongeveer 1 op 7 inwoners arm is. Dat is onder andere geen ziekte verzekering hebben. Dat komt neer op ongeveer 50 miljoen arme inwoners.
Dat is normaal voor een extreem kapitalistisch land als de VS. Alleen de ondernemingen hebben in zo’n land recht van bestaan niet de burgers. De VS worden geregeerd door winst streven, de regel van vraag en aanbod en de wet van de sterkste. Collectieve bezittingen zoals een collectieve ziekte verzekering bestaan er niet. Het kapitalisme is goed in de productie van goederen, althans voor zover er geen overproductie is, maar niet in de verdeling van die productie.
De welvaart van de VS is voor een groot gedeelte te danken aan de natuurlijke rijkdom. Dat is op de lange termijn niet voldoende om zich te handhaven. Daarvoor zijn de werkkracht, het verstand en de kennis van iedereen nodig. En wie in armoede leeft kan zich niet goed ontwikkelen. De armoede van velen is een handicap voor de hele maatschappij. Daardoor en door hun militaire dominantie raken de VS in verval.
Wonderlijk, wonderbaar stukje. Goed gespot en vertaald van Kaja. Op dit soort ‘kijkbril’ zoals de benadering van Agnus Deaton en geestesverwanten, wacht ik al minstens drie, vier generaties. Het BNP dat heel lang gebruikt werd om landen, naties, beschavingen te vergelijken, was een zeer bruut meetinstrument. Wij westerlingen zijn meesters in het gebruiken in eigen, beperkte kijkglazen, om naar anderen te kijken, en met onszelf te vergelijken. En laat ons eerlijk zijn, we zijn vaak (‘rationele’) meesters geweest in zelfbedrog, in op zulke manier kijken naar de mensheid, dat wij er best wel als besten uit komen. Al vele jaren lang gebruik ik in mijn artikels (onder anderen in Tertio en in Vrije Tribunes voor Knack, ook al in de stukken in De Standaard) bij het maken van vergelijkingen met andere culturen, de uitdrukking”de (w)arme landen”. Daarin zit al vervat dat die landen wel arm kunnen zijn in centen uitgedrukt, maar dat het klimaat er vaak zachter, warmer is, wat een belangrijk verschil maakt in de levenskwaliteit, ook juist voor de have nots. En “klimaat” moet je dan lezen in de twee betekenissen, ook de figuratieve: niet alleen heb je niet veel kosten van verwarming in de Indiase of Nigeriaanse “winter”, maar vooral: je kan op die locaties terugvallen op een Warm Sociaal Klimaat. In Lagos bijvoorbeeld, (een ongelofelijk vreemde stad, met meer dan twaalf miljoen inwoners, waar Afrikanen heel eigen, nieuwe manieren van leven en van recycleren bijvoorbeeld, uitvinden, en waar de files legendarisch zijn, omdat bestuurders gewoon pechstroken en fietspaden berijden…) daar vindt je zo goed als geen therapeuten. Geen psychologen. Ik ben gehuwd geweest met een dame die het leven daar meegemaakt heeft, en zij merkt op: “Wij spreken tegen elkaar. We put it off our chest. We don’t need a therapist, ha!” Dat sluit naadloos aan, zulke analyse, bij de oproepen die therapeut en psychiater Dirk De Wachter bij ons geregeld heeft moeten maken: “Mensen, spreek je zorgen, twijfels, angsten, dromen, problemen, persoonlijke overwegingen… bij elkaar uit. Wij, professionele luisteraars, kunnen de vloed niet meer aan. Doe zoals mensen vroeger, eeuwen geleden deden. Spreek met elkaar, neem tijd om elkaar een luisterend oor aan te bieden, elkaar op verhaal te laten komen.” Dat dit waar is, heb ik mogen ondervinden, die Afrikaanse mensen zijn echt geïnteresseerd in hoe het me je gaat, die willen je verhaal horen. Die vinden luisteren geen verloren tijd. En wie is dan de arme? Zijn het niet de Amerikanen die met prullen in de hand, die ze verafgoden, door het leven gaan, of zijn het de menselijke individuen uit “(w)arme landen” die sinds de oertijd interesse hebben bewaard voor wat menselijk en existentieel gesproken interessant is en belangrijk als niets anders? Zoals je buurman, je tante, je kind, je man, je vrouw, je gezelschapsdier. En een waarlijk goed gesprek. – Het ziet er naar uit dat “bij ons” alleen heel fijne mensen, unieke persoonlijkheden die dan ook nog door de hel op aarde zijn gegaan, zoals Kurt Vonnegut, die het tapijtbombardement op Dresden heeft overleefd, tot dit soort Diepe Waarheden komt. “We are here on Earth to fart away. Let nobody tell you any different” – De reden waarom wij op aarde zijn, is om gezellig te zwanzen met elkaar. Laat niemand je iets anders wijsmaken”. — Sommige journalisten, ook de schrijver Cormac McCarthy, wijzen met neerbuigendheid op de “armoedige leefomstandigheden” van indianen zoals de Navajo’s en de Apachen in de negentiende en begin twintigste eeuw. Maar wie is er het werkelijk arme menselijke wezen? Welke is de “arme samenleving”? Laat mij het antwoord dat het meeste waarachtig is meteen geven, want het lijkt mij een dringende Kwestie: de arme mensen zijn toch zeker eerder de mensengemeenschappen waar een groot percentage leden vanuit wanhoop en vanuit een hartsgrondige afkeer aan de samenleving (sic) waarin zij (moeten) leven, voor… de zelfmoord kiezen? In het Koninkrijk België bedraagt het aantal “vluchtelingen naar de hemel van het niet-leven” elke dag negen tot tien mensen; al minstens twee generaties lang. Misschien kunnen we ons bij het kiezen van onze diepste idealen en ideologie toch beter wat meer richten op inheemse volkeren? En ons minder bij de neus laten nemen door de VSA, en door de producten waar de Amerikaanse way of life voor staat, van Hollywood tot Apple en Tesla.