Na de Amerikaans-Britse invasie van Irak was de Libische dictator Moammar Gadaffi er niet gerust in. Met zijn kwalijke reputatie als sponsor van terroristische aanslagen dacht hij na Saddam Hoessein de eerstvolgende ex-dictator te worden.
Tegelijk profiteerden Amerikaanse en Britse geheime diensten van de voor hen gunstige politieke wind die na de aanslagen van 9/11 opstak om hun anti-terreuroperaties in de moslimwereld serieus op te drijven. Dat deden de CIA en MI6 onder meer in nauwe samenwerking met hun Libische collega's.
MI6-baas Mark Allen en zijn Libische tegenhanger van de ESO Moussa Koussa maakten in het grootste geheim afspraken over het opsporen en oppakken van dissidenten en politieke tegenstanders van Gaddafi.
Mensenrechten
Die samenwerking werd voor de Britse diplomatie en politiek uiteindelijk de hefboom om Gaddafi te overtuigen afstand te doen van zijn wapenprogramma. De Libiërs ontwikkelden zowel chemisch wapentuig als een nucleair arsenaal.
De uiteindelijke belofte van Gaddafi om zijn wapenprogramma's op te doeken zagen de Britten en Amerikanen als een gedroomde PR-overwinning. Dankzij deze belofte zou de oorlog in Irak in hun ogen dan toch één dictator van massavernietigingswapens hebben beroofd. En zo kon die als gerechtvaardigde oorlog aan het thuispubliek verkocht worden.
Na de dood van Gaddafi werden mosterdgasgranaten en materiaal voor de aanmaak van andere chemische wapens gevonden.
Om Gaddafi zo ver te krijgen, waren de Britten bereid om heel ver te gaan. Mensenrechten werden aan de kant geschoven, en dissidenten werden samen met hun families opgespoord, opgepakt in Bangkok of Hong Kong om vervolgens in Libische gevangenissen tot bekentenissen gefolterd te worden.
Ook politieke tegenstanders die in Groot-Brittannië asiel hadden gekregen werden geschaduwd, lastiggevallen en zelfs opgepakt. Geen enkel dissident was nog veilig.
Belofte
Toen de Britse justitie dwars ging liggen, schreef premier Tony Blair een persoonlijke brief aan de Libische dictator. Daarin maakte hij duidelijk teleurgesteld te zijn in de juridische weerstand tegen deportatie naar Libië, maar bedankte hij Gaddafi uitvoerig voor de uitstekende samenwerking.
Hoewel Gaddafi bij de toenmalige Italiaanse premier Silvio Berlusconi aan de telefoon zwoer om "alles te doen wat ze willen" om een invasie van Libië te vermijden, en uiteindelijk beloofde om zijn wapenprogramma's op te geven, werden na zijn dood mosterdgasgranaten en materiaal voor de aanmaak van andere chemische wapens gevonden.
De 'Broeder Leider' had zich niet aan zijn eed gehouden. De Britten en Amerikanen waren er ingeluisd.
