In een opgemerkt stuk op het Nederlandse platform voor onderzoeksjournalistiek Follow The Money, houdt Amerikaan Dmytri Kleiner een pleidooi tegen het universeel basisinkomen. Hij zet het weg als een neoliberaal idee dat de ongelijkheid zal doen toenemen en zorgen voor de afbraak van sociale voorzieningen die nu de meerderheid van de bevolking ten goede komen.
Kleiner verwijst onder meer naar de Amerikaanse econoom Milton Friedman, monetarist van de Chicago School, door tegenstanders gezien als grondlegger van het “neoliberalisme” én voorstander van een basisinkomen. Friedman zag het als een manier om maatregelen als ouderenhulp, sociale woningen, minimumlonen en dergelijke af te schaffen, zodat het sociaal beleid overgelaten kon worden aan “private liefdadigheidsinitiatieven”.
Foto: Julien Gregorio – Creative Commons licentie
Private spelers
Als het basisinkomen er komt, zal dat inderdaad alleen maar kunnen als alle andere sociale maatregelen teniet gedaan worden, vreest Kleiner. Hij betoogt dat een basisinkomen echter geen garantie biedt dat de armsten of zieken voldoende middelen zullen hebben om degelijk te wonen, of om hun ziektekosten, kwalitatief onderwijs en andere noden te betalen. Die zullen ze immers bij private spelers moeten ‘kopen’.
Kleiner verwijst naar econoom Hyman A. Minsky, die berekende dat het basisinkomen bovendien de inflatie zal doen toenemen. Op de huizenmarkt bijvoorbeeld. Als iedereen, rijk en arm, een maandelijks bedrag krijgt, zullen de huizenprijzen toenemen. Een basisinkomen zorgt dan niet voor betere huisvesting voor de armen, maar gewoon voor toenemende huizenprijzen.
Door het wegvallen van andere sociale maatregelen blijft er dan stelselmatig minder over voor andere noden. “Een mindervalide persoon die extra uitgaven moet doen om aangepaste huisvesting te krijgen, heeft dan mogelijk onvoldoende middelen over voor eventuele aanvullende gezondheidszorg”, schrijft Kleiner.
Winst
Dat het basisinkomen er kan komen in combinatie met een aantal garanties voor bijvoorbeeld mindervaliden of ouderen, is volgens Kleiner politiek onmogelijk. Bedrijfsleiders zullen volgens hem elke aanvullende maatregel of een toename van het basisinkomen bevechten. Het is bovendien lang niet zeker dat het basisinkomen koers zal houden met de inflatie, meent Kleiner.
“Het universeel basisinkomen zal de armoede niet verlichten en maakt van sociale voorzieningen verhandelbare producten waarmee winst gemaakt kan worden. Om ongelijkheid echt aan te pakken, moeten we investeren in adequate sociale voorzieningen.”
Het volledige (Engelstalige) stuk lees je bij Follow The Money.
Deze kritiek kan mij echt niet overtuigen hoor. Schrijver verwijst naar Dmytri Kleiner die op zijn beurt verwijst naar Hyman A. Minsky. En cijfers ontbreken. Ik heb al betere teksten van tegenstanders gelezen. En uiteraard ook van voorstanders. Dit artikel haalt het niveau van Bart De Wever met zijn recente roedels ‘ experten zeggen dat…’
Alex, dit artikel valt in de sectie ‘opgemerkt’, waarin we artikels die we elders opmerkten kort samenvatten. In dit geval dus een tekst van Kleiner die we lazen bij Follow The Money (en die kan je daar volledig lezen). Links naar de betere teksten van voor- en tegenstanders zijn evenzeer welkom. De discussie over het basisinkomen is één van de interessantste op dit moment, dus laat maar komen 😉
Francine Mestrum en Bea Cantillon misschien?
Inderdaad, de vraag is hoeveel zo’n basisinkomen zou bedragen : te veel om te sterven en te weinig om te leven ? Als je ziet dat het huidig inkomen van sommige Belgen (pensioenen, leeflonen) al beneden het Europees minimum zitten …