Het deed wat vreemd aan vanmorgen. De Morgen die, op het moment dat er noodscenario’s worden ontwikkeld voor banken en communautaire akkoorden worden gesloten, kiest om met toch wel uitgesproken sensationeel nieuws te openen: ‘Verkrachting op klaarlichte dag in Brusselse metro’. De andere kranten, inclusief de populaire titels, brachten hetzelfde nieuws als een kort berichtje verderop in de krant.
Campaignen
Er valt natuurlijk wel iets voor te zeggen om met dit onderwerp te openen. Een verkrachting bij klaarlichte dag in de Brusselse metro is zonder meer schokkend. Dat een krant, zelfs een kwaliteitskrant, ervoor kiest om met dergelijke openingen een belangrijk maatschappelijk probleem op tafel te leggen en haast te ‘campaignen’, zoals sommige Britse kranten dat doen, is best verdedigbaar.
Maar als je dat doet, dan moet je dat goed doen. Dan moet je als krant met een onderbouwd dossier komen en niet met één losse flodder. Je kan de krant moeilijk ten kwade duiden dat ze bouwt op de officiële verklaringen van de politie –alle kranten zaten ‘fout’- wel dat ze dit nieuws zo prominent bovenaan op pagina één zet zonder dat er verder sprake is van opvolging, een uitgebalanceerd dossier of een bredere analyse van de context.
Twijfel
Mocht die er wel zijn geweest, dan waren er misschien wel vragen gerezen bij het nieuws. Wie de reactie van MIVB-woordvoerster An Van Hamme in De Morgen goed leest, proeft in haar woorden de twijfel.
MIVB-woordvoerster An Van Hamme wijst erop dat de aanranding net buiten het metrostation plaatsvond. Wij zijn dus niet bevoegd en zullen geen extra maatregelen nemen. Je moet het ook niet overroepen, want dit is de eerste verkrachting in de metro sinds 2008. Toch roept een verkrachting op klaarlichte dag alweer vragen op over de veiligheid in de Brusselse metro. Om 13 uur zijn onze metrostellen nochtans altijd dichtbevolkt, aldus Van Hamme.
Een krant die de thematiek goed kent en opvolgt, die niet per se snel wil scoren met sensationeel nieuws, heeft aan die woorden voldoende om aan het twijfelen te gaan en nog net dat telefoontje extra te doen naar het parket, naar de school, ... Op de keper beschouwd is er immers zeer weinig om een verhaal, laat staan een opening van de krant op te bouwen: een meisje heeft verklaard aan de politie dat ze is verkracht. Ze weet niet goed meer waar (dat klinkt plausibel voor iemand in shock) en het gebeurde op klaarlichte dag met honderden andere metro-gebruikers in de buurt. Kan je daar vragen bij stellen? Een verhaal kapot checken heet zoiets in vaktermen en het is niet echt iets waar je als journalist mee scoort.
Kostenbesparing
Toch zou het dwaas zijn om de verkeerde opening van de krant in de schoenen van de journalist in kwestie te schuiven. Dit soort fouten is het gevolg van structurele keuzes - een snel telefoontje en hop 't nieuws is klaar- die niet op de redactievloer maar ergens bovenaan de top van het mediabedrijf worden gemaakt. Keuzes die alleen maar te maken hebben met kostenbesparing en winstmaximalisatie.
Achteraf is het inderdaad makkelijk praten, maar dit bericht zou, nog los van de vaststelling dat het verkeerd was, nooit de opening van De Morgen mogen geweest zijn. Het was een schoolvoorbeeld van inspelen op emoties met als enige doel veel kranten verkopen. Op korte termijn kan dat lezers opleveren, maar het is niet meteen het wezenskenmerk van een kwaliteitskrant.
