Vorig najaar hoopte de regering-Jambon via een snelle decreetswijziging, en zonder enige dialoog, het socio-culturele veld meteen te kunnen omploegen bij de eerstvolgende subsidieronde. Er zouden segregerende organisaties zijn en die moeten eruit, dat was de pretext om een onafhankelijk middenveld onder controle te krijgen. De zogenaamde ideologische alarmbelprocedure floot dat offensief terug. Die procedure heeft volgens artikel 73 van het reglement van het Vlaams Parlement tot doel elke discriminatie ‘om ideologische en filosofische redenen’ te verbieden.
Dat deze Vlaamse regering geen vertrouwen heeft in burgers die zich organiseren in verenigingen, dat wisten we helaas al
Conform het regeerakkoord wil dit beleid alleen inzetten op middenveldorganisaties die meebouwen aan een sterke Vlaamse identiteit, zijnde ‘een collectief gedeelde identiteit gebaseerd op een gemeenschappelijke sokkel van waarden en fundamentele rechten en vrijheden.’ Dus geen gedeelde identiteit maar een opgelegde identiteit van bovenaf.
De maandenlange informatiegesprekken van N-VA met Vlaams Belang drukten hun stempel op deze Vlaams-nationalistische visie op het toekomstige middenveld. De coalitiepartners CD&V en Open Vld voeren mee uit. Solidariteit, burgerschap, gelijkheid en vrijheid? Het wordt zo allemaal voorwaardelijk gemaakt aan een etnisch-culturele identiteit. Vlaanderen excelleert!?
Inclusieve natievorming
Dat betekent komaf maken met een lange Vlaamse traditie, waarin diverse sociaal-culturele organisaties minderheden ondersteunen in zelforganisatie en het agenderen van noodzakelijke antiracistische strijdpunten zoals praktijktesten en het bestrijden van etnisch profileren. Jambon I versmalt zo gemeenschapsvorming tot natievorming. Afwijkende meningen over diversiteit en integratie moeten aan de ketting.
De meerstemmigheid stond al onder druk door de besparingen. Vandaar dat het Minderhedenforum plaats moet maken voor de nog onbestaande organisatie Join.Vlaanderen waarvan de naam boekdelen spreekt.
Minister van Samenleven en Gelijke Kansen Bart Somers (Open Vld), die eerder deze week aangaf de subsidie voor het Minderhedenforum te willen stopzetten, stuurt na kritiek zijn communicatie bij: hij wil niet kiezen tussen twee organisaties en pleit vervolgens voor een ‘samenwerking’. Een retorische truc, want door deze fusie zal het Minderhedenforum sowieso verdwijnen. De minister moet ook helemaal niet kiezen, want Join.Vlaanderen bestaat als organisatie nog niet.
Door de subsidiëring van het Minderhedenforum stop te zetten doet Somers waar Vlaams Belang al lang voor ijvert. Het zit die partij hoog dat het Minderhedenforum heeft durven beweren dat ‘onze Zwarte Piet-traditie “racistisch” is’. Somers gaat zo helemaal in de nieuwrechtse spin mee: socioculturele organisaties die bruggen bouwen, zouden de inclusiviteit tegenwerken. Meer nog, ze zouden segregatie bevorderen op basis van herkomst of levensbeschouwing en dat ‘oude’ Vlaanderen willen we niet.
De liberaal wil blijkbaar geen belangenbehartigers die de stem van minderheden organiseert. We moeten als burger maar individueel zien te overleven wanneer onze rechten worden ingeperkt.
Dat deze Vlaamse regering geen vertrouwen heeft in burgers die zich organiseren in verenigingen, dat wisten we helaas al. Het ‘nieuwe’ middenveld mag maar bestaan als het deel van het beleid wordt. Het primaat van de politiek, heet dat. Geen gesubsidieerde vrijheid meer voor mondige tegenstemmen.
Somers versus Gatz
Somers zegt nu dat hij de ‘vele emotionele reacties’ begrijpt ‘maar we mogen niet vervallen in onnodige tegenstellingen’. Zo schept hij de perceptie dat het de organisaties zelf zijn die aan verdeel-en-heers doen. Genre: zie je wel dat ze niet bijdragen tot emancipatie en integratie? Somers probeert eveneens te doen vergeten dat heel wat etnisch-culturele federaties van zijn partijgenoot, toenmalig minister Sven Gatz, een positieve evaluatie kregen.
Een democratie heeft een kritisch en onafhankelijk middenveld nodig
Nog maar pas in 2017 keurde de vorige Vlaamse regering – die dezelfde samenstelling had als de huidige – een programmadecreet goed ter versterking van de etnisch-culturele federaties, inclusief extra middelen. In zijn persbericht van toen sprak Gatz zich lovend uit over deze verenigingen die nu op de schop moeten. Hij roemde de democratische rol die ze opnemen om mensen van diverse origine te versterken in de samenleving.
Terecht, want een democratie heeft een kritisch en onafhankelijk middenveld nodig. Anders eindig je in een wereld waarin je als burger nog wel formeel je rechten hebt, zonder de sociale structuren die ze voor jou kunnen verdedigen.
