De grootste volkspartij, de CVP, steunde op katholiek Vlaanderen, de PVV op de gedachte van vrijheid en vooruitgang en de socialisten op gelijkberechtiging. De Volksunie werd groot dankzij het veralgemeend Vlaamse bewustzijn, maar ging ten onder doordat de hardliners onder de Vlaams-nationalisten, onder leiding van Geert Bourgeois, zich afzetten tegen zowel de liberale als tegen de sociale strekkingen in de partij.
Die houding werd door Bart De Wever (N-VA) voortgezet: niet voor een gemeenschappelijke gedachte, maar tégen alle anderen: eerst de socialisten, dan de liberalen. Voor de groenen was er ook nooit een goed woord.
Dat het niet kon blijven duren is de logica zelf: op die éne gemeenschappelijke gedachte - een onafhankelijk en soeverein Vlaanderen - kon De Wever geen succes halen. Daar zijn slechts 10% van de kiezers voor. Als je moet voortbouwen op wat scheidt, kom je uiteindelijk alleen te staan.
Als je de 'kracht van de verandering' in handen hebt, zowel federaal als gewestelijk, verwachten de misnoegden snel beterschap.
Als je een partij maakt op grond van wat de burgers scheidt, krijg je een verzameling van misnoegden. Zolang je daarmee in de oppositie blijft, moet je er weinig aan doen. Maar als je deelneemt aan het beleid, wordt het anders.
Als je de “kracht van de verandering” in handen hebt, zowel federaal als regionaal, verwachten de misnoegden snel beterschap. De tijd die je krijgt om de misnoegdheid om te buigen is amper meer dan één regeerperiode. Naargelang de tijd dringt, wordt dan het negatieve van de boodschap duidelijker en het discours enger. Over wat kan je dan nog succesrijk communiceren?
Het is eigen aan de kinderen van de collaboratie die nu over Vlaanderen regeren dat zij hun rancune voor wat hen scheidt van de anderen niet hebben kunnen verwerken. Het zag er aanvankelijk nochtans niet slecht uit: het kartel met de CD&V had een Forza Flandria kunnen worden. Maar ook daar stak de eigenzinnigheid een stokje voor. Het heeft ook de andere partner, CD&V, zwaar aangetast: ook daar rest nog weinig dat bindt.
Het is eigen aan de kinderen van de collaboratie die nu over Vlaanderen regeren dat zij hun rancune voor wat hen scheidt van de anderen niet hebben kunnen verwerken.
De ziekte heeft intussen iedereen aangestoken. Telkenmale er een initiatief volgt waarbij wordt gezocht naar wat bindt, slaat de vernieling door wat scheidt toe. Daardoor dreigen zij die enkel willen scheiden finaal gelijk te krijgen: wie wil scheiden kan niet met anderen besturen zodat onbestuurbaarheid een doel op zich wordt.
Eigenlijk is één klik voldoende: het bewustzijn dat politiek die steunt op wat scheidt tot niets goeds kan leiden, is voldoende om de aandacht opnieuw naar wat kan binden te brengen. Is dat de boodschap die de jonge nieuwkomer Egbert Lachaert (Open Vld) wil uitdragen? Veel hulp zal hij daarbij niet krijgen, zelfs niet uit eigen rangen.
Blijkbaar zijn de oude ratten in de stiel niet langer tot een dergelijke klik in staat. Separatisme is zoals het excessieve liberalisme: het eigenbelang van het individu of van een eigen volk heeft het gemeenschappelijk belang dermate ondergraven dat wie aan politiek doet vooreerst aan zichzelf denkt. Daaraan is een gehele generatie ziek. Om dat virus klein te krijgen, is, zoals erg zichtbaar, bijzonderr veel tijd nodig.
