Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Kamervoorzitter Dewael, wij staan voor u klaar!

Chokri Ben Chikha
WHC Brussel 11
Foto: © Action Zoo Humain

Kamervoorzitter Patrick Dewael (Open Vld) kwam afgelopen vrijdag (12/06) met het voorstel om een waarheids- en verzoeningscommissie op te richten, die “alle aspecten van het koloniale verleden” van België en Congo moet onderzoeken. Alhoewel het oprichten van zo’n commissie een lovenswaardig initiatief is, stelt Dewael in principe niets nieuws voor. Als theatergezelschap Action Zoo Humain richtten wij namelijk al verschillende Vlaamse en internationale waarheidscommissies op rondom het koloniale verleden van België en het hedendaagse racisme.

Het is absoluut van belang dat de politiek inziet dat waarheidscommissies, zoals wij die al jaren in scene zetten, hét middel zijn om tot een catharsis en uiteindelijk tot verzoening te komen in de samenleving

We werkten hiervoor samen met geëngageerde kunstenaars, prominente politici, topwetenschappers (KU Leuven, UA en UGent) en betrokken activisten zoals schrijver Tom Lanoye, Annemie Neyts, partijgenoot van Dewael én minister van Staat,  onderzoeker Zana Mathieu Etambala en Gia Abrassart van Café Congo. De Waarheidscommissie vond tot nu toe plaats in Gent (2013), Kaapstad (2014), Antwerpen (2016), Mechelen (2017) en Brussel (2018). 

Het is absoluut van belang dat de politiek inziet dat waarheidscommissies, zoals wij die al jaren in scene zetten, hét middel zijn om tot een catharsis en uiteindelijk tot verzoening te komen in de samenleving. De vraag is alleen: hoe doe je dat precies zonder te verzanden in wat Marc Reynebeau een ‘academische oefening’ noemt

Het gevaar is groot dat de Belgische staat opnieuw tijd en middelen gaat verliezen door het warme water te willen heruitvinden. Om dit te voorkomen doen wij, als Action Zoo Humain, een oproep aan Kamervoorzitter Dewael om met ons samen te werken.

WHC Brussel 11
Foto: © Action Zoo Humain

Wij stellen graag onze expertise ter beschikking om de staat te helpen bij deze uitdagende taak. Het is tijd dat de kunsten serieus genomen worden als partners in het managen van morele crises van dit formaat. Wij zijn er niet alleen voor het vermaak, maar zijn juist gespecialiseerd in het samenbrengen van verschillende perspectieven en het tot stand brengen van de noodzakelijke catharsis. 

Als Action Zoo Humain hebben we ruime ervaring met interdisciplinair werken. Naast een wetenschappelijke, verzoenende en historische waarheid, is er in onze waarheidscommissies ook ruimte voor een artistieke waarheid. Die waarheid stimuleert creativiteit, verbeelding en visionair denken. Ze reikt alternatieven aan die, in tegenstelling tot vele goedbedoelde politieke initiatieven, veel meer doen dan de status quo bevestigen. Bovendien wordt er in het hedendaagse debat vaak een rookgordijn van complexiteit opgetrokken dat elke vorm van verandering in de weg staat. 

Het is tijd dat de kunsten serieus genomen worden als partners in het managen van morele crises van dit formaat

Wij zien het als onze taak om mensen, waarheden en ideeën te verbinden, waarbij uitwisseling en dialoog centraal staan. Dat leverde in de tot nu toe georganiseerde waarheidscommissies heel wat resultaten op. Zo werden er reeds een reeks aanbevelingen voor de overheid rond onderwijs, amnestie en restituties van gestolen koloniale kunst opgesteld. Ook kwamen er tijdens de lokale waarheidscommissies excuses van burgemeesters en schepenen van Gent, Brussel en Mechelen. 

Racisme is een structureel probleem dat geworteld is in ons koloniaal verleden. Als je blijft doen, zoals je het altijd al gedaan hebt, zal je blijven tegenkomen wat je altijd al tegenkwam. 

LEES OOK
Bjorn Gabriels / 02-02-2022

Thierry Michel doorbreekt stilzwijgen over straffeloosheid in Congo

Met een nieuwe documentaire wil hij aan de vele Congolese oorlogsslachtoffers herinneren.
empire du silence 3
Frederik Polfliet / 13-10-2021

België zat achter moord op Burundese premier Rwagasore

Ludo De Witte over de rol van koning Boudewijn en Etienne Davignon bij de moord in 1961.
Verdachten van de moord op Louis Rwagasore voor de rechtbank in december 1961
Janine Meijer / 11-11-2020

‘We moeten onszelf bevrijden van de koloniale logica’

Politicoloog Nadia Nsayi is een belangrijke stem in het dekoloniseringsdebat dat dit jaar ook in België volop losbarstte. ‘Erken het bestaan van de koloniale logica en de impact…
Nadia Nsayi