Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Gentse grond onder ons voedsel

Raf Verbeke
Blauwhuishoeve Nazareth (Foto (c) Bernadette Van de Catsye)
Blauwhuishoeve Nazareth (Foto (c) Bernadette Van de Catsye)

De ene boer heeft een kippenbedrijf dat levert aan de Gentse Boerenmarkten en aan de Gentse kleinhandel. Die landbouwer wil omschakelen naar bio. Dat vergt aparte grond.

Het andere familiebedrijf heeft een schapen en geiten, waaronder het Belgisch erfgoed melkschaap. Het wil uitbreiden naar 180 dieren en is daarvoor ook op zoek naar grond. Ook deze landbouwer levert aan de stad met speciaal vraag in de migratiegemeenschap, waar geiten- en schapenmelk bijzonder in trek is.

Wij steunen deze vraag.

Kwetsbare voedselvoorziening

De coronacrisis toont dat ons voedselsysteem kwetsbaarder is dan tot nog toe werd aangenomen.

De crisis legt ook sterke punten bloot:

  • Korte-keten-initiatieven boomen. De burger vindt de weg naar lokaal voedsel.
  • Boeren en boerinnen krijgen het “heldenaureool”. Lokale producenten geven meer zekerheid. Hun arbeid maakt de keten minder kwetsbaar voor speculatie op de voedselprijzen en voor bevoorradingsproblemen.
  • Bijna onmerkbaar nemen steden en gemeenten hun aloude, maar vergeten gewaande taak in de voedseldistributie op. Zeker aan de onderkant van de samenleving waar verdeling van voedseloverschotten uit de lange ketens tot nog toe centraal stond.

Naast de prijs, de bevoorrading en de kwaliteit van voedsel blijkt de toegang tot grond cruciaal te zijn. Door de coronacrisis is het overleg met de burgers over de toekomst van de Gentse publieke gronden en over de visienota daaromtrent wat opgeschoven.

De Corona-omslag

Ondertussen heeft de coronacrisis het ganse debat omgegooid. Zowel wat betreft beleid, financiën, als investeringen. De stad Gent voorziet 25 miljoen euro coronamiddelen, waaronder 10 miljoen in lokale economie-projecten.

De vraag van beide boeren is een ideale kans voor de stad Gent om in dat kader te innoveren.

Om die kans te baat te nemen stellen wij het volgende voor:

  1. Haal de verkoop van de twee boerderijen in Nazareth, waaronder het befaamde Blauwhuis van de verkooplijst van Sogent. Als stap in het moratorium op de verkoop van publieke landbouwgronden zoals vervat in de oproep van “De Hongerige stad”. De coronacrisis zal sowieso ook een domper zetten op de vastgoedmarkt. De kans is heel klein dat de stad om en bij de 1 miljoen euro zal kunnen ophalen voor beide hoeves. Dit bedrag moet de 30 miljoen euro geplande wooninvesteringen helpen financieren.
  2. Schrijf een aanbesteding uit voor een langdurige pachtovereenkomst volgens de geldende pachtwetgeving en verhuur de hoeves. Wij zijn bereid pachters en de stad te helpen bij een duurzaam landbouwmodel waar de stad en de boeren mee vooruit geraken in het post-coronatijd. Regionale landschappen hebben in het verleden al bijgedragen om natuur en landbouw, stad en platteland terug in evenwicht te brengen.
  3. Een eerste innovatie die vandaag terug opduikt in coronatijd is al opgenomen is in het bestuursakkoord van de stad, met name een stadsmunt. Wij stellen voor dat de boeren voor hun pachten, huren en retributies aan de stad kunnen betalen met een stadsmunt. Die bedragen worden opgenomen in de boekhouding van de stad. Ze worden uitgegeven door de stad als betaalmiddel bij de boeren voor de kwetsbaarste groepen in de samenleving bij de aankoop van melk en eieren. Deze uitgifte zal in het begin klein zijn. Maar het gaat om het principe om de omslag na corona te maken. De stadsmunt is een middel in handen van de stad om sociale nood te lenigen, om kleine boerenbedrijven in stand te houden bij het omschakelen naar duurzame landbouw in het ommeland van de stad. Zo wordt een eerste kleine stap gezet om een stukje economie te creëren die het sociaal weefsel van de stad beschermt tegen de grote onzekerheden die in de voedselketen zijn opgedoken.
  4. Deze steun van de stad aan deze kandidaat-pachters betekent niet dat de stad financieel moet inboeten om haar geplande investeringen te realiseren. Integendeel! Nu de geldcreatie en het begrotingstoezicht door de toezichthoudende overheden tijdelijk versoepeld is, dienen zich ook kansen aan om te investeren en de financiële onafhankelijkheid van de stad te vergroten. Grond is de ideale tegenwaarde voor de financiering van het beleid van de stad. Nu investeren is besparen in de toekomst.

Wij stellen voor dat de stad:

  • Enerzijds de marktwaarde van beide gronden aanbiedt aan de nationale bank in ruil voor het uitgifte-recht van een vastrentende lange termijn stadsobligatie waar de burgers en kleine beleggers van de stad op kunnen inschrijven.
  • Anderzijds een duurzame bankinstellingen (Triodos, New B, VDK) in te schakelen om die stadsobligatie in omloop te brengen en zo om de geplande sociale investeringen in de stad uit te voeren en een nieuwe verdienmodel van boeren op de stadsgronden mogelijk te maken.

Wij zijn er van overtuigd dat dit de weg is onze stad na de coronacrisis moet en kan opgaan. Wij zijn bereid om deze steunverklaring nader toe te lichten vanuit een dringendheid die de coronacrisis ons oplegt.

Gentse grond onder ons voedsel !

De ondertekenaars van de gastbijdrage zijn Gentenaars begaan met onze grondrechten in coronatijd.

Wim Christiaens

Simon Clement

Kim Coornaert

Marjolein Moreaux

Margit Sarbogardi

Bernadette Vandecatsye

Godelieve Van de Meirsch

Elisabeth Vander Stichele

Véronique Boussé

Marlies Volckaert

Raf Verbeke

Blauwhuishoeve Nazareth (Foto (c) Bernadette Van de Catsye)
Blauwhuishoeve Nazareth (Foto © Bernadette Van de Catsye)
LEES OOK
Steven Vanden Bussche / 21-03-2024

Expo over Gentse landbouwgronden voedt debat over toekomst

Gents publiek grondbezit staat sinds de jaren 60 onafgebroken onder druk.
Onderzoekers Esther Beeckaert en Hans Vandermaelen bij een uithangbord voor de expo 'Gentse Gronden' in het Gentse STAM.
Steven Vanden Bussche / 05-10-2023

Fernand Huts legt zich neer bij vernietigde grondenverkoop OCMW Gent

Het Gentse stadsbestuur bezint zich nog steeds over een cassatieberoep.
Fernand Huts, CEO van Katoen Natie, houdt papieren vast en kijkt in de lens.
Steven Vanden Bussche / 17-02-2023

Waar ligt de toekomst van publiek vastgoed?

Herbestemmen, renoveren of verkopen? In de omgang met publiek vastgoed is nood aan visie.
Groot Vleeshuis