Nu, voor mij is het zeer duidelijk: wanneer ik met jongeren samen ben, of het nu voor toezicht of voor les is, zijn er geen gsm’s toegelaten (tenzij we er in functie van een project/les iets mee doen). Ik nam mijn plaats in de klas in en vroeg alle gsm’s weg te steken.
Gsm's weg!
Plots kreeg ik de gezichten te zien achter al die onbekende hoofdkruinen. Enkelen met vragende ogen en anderen die heftig in opstand kwamen. Begrijpelijk, het zijn pubers die in opstand horen te komen. Maar goed, nadat ze allemaal hun gsm hadden weggestoken, ging ik in dialoog met hen. Ik nam de tijd om te verduidelijken waarom ik liever geen gsm’s wou zien. We hadden het over samen echt tijd met elkaar doorbrengen, connectie ervaren met elkaar, eenzaamheid, samen spelen ...
'De leerlingen hadden zich zonder gsm geen seconde verveeld. Integendeel, ze hadden nog eens écht tijd met elkaar doorgebracht'
Ik liet hun allemaal hun jas aantrekken, we trokken naar de speelplaats, maar zonder gsm. Een groot spelspektakel ontstond: er werd geravot, gevoetbald, gelachen, gelopen, gebabbeld ... Voor ze het wisten, was de tijd voorbij en, zo te zien, hadden ze zich geen seconde verveeld. Integendeel, ze hadden nog eens écht tijd met elkaar doorgebracht.
'Ongelooflijke tijd'
Na dit uurtje liep een van de jongens op mij af: de jongen die in het begin van de les het meest in opstand was gekomen, diegene die niet begreep waarom hij zijn gsm moest wegsteken, diegene die het heftigst met mij in discussie ging, diegene die aangaf niet zonder gsm te kunnen … Wel, uitgerekend die jongen kwam mij bedanken. 'Dank u wel mevrouw, u had gelijk. Ik heb een ongelooflijke tijd gehad zonder mijn gsm, ik ga er in de toekomst ook wat meer op letten.'
'Mijn dag kon niet meer stuk, al was het maar dat die leerling alleen vandaag van dat tijdje zonder gsm had genoten'
Mijn dag kon niet meer stuk, al was het maar dat hij alleen vandaag van dat tijdje zonder gsm had genoten. Wat hij er verder mee doet, heb ik niet in de hand. Maar ik kan wel mijn best doen om ruimte te creëren voor echt contact en in dialoog gaan met hen om zo een bewustzijn te creëren.
De eerste graad van het onderwijs wordt hervormd en daarin vindt het leerplan DEAL (Digital Entertaining And Learning) plaats: een gemeenschappelijk leerplan voor de eerste graad voor digitale geletterdheid. Ik kan er alleen maar positief over zijn dat jongeren vandaag nog beter zullen begeleid worden in digitale geletterdheid. Want niet elke jongere krijgt hiertoe de kans van thuis uit. Maar ik stel me toch vragen bij het feit dat DEAL in elk vak zo sterk moet aanwezig zijn?
Razendsnelle digitale evolutie
We leven in een maatschappij waarbij een razendsnelle digitale evolutie met ons aan de haal gaat. De digitale wereld heeft enorm veel voordelen, maar daar wil ik hier het hier niet over hebben. Want naast die voordelen zijn er ook heel wat nadelen waar we als maatschappij veel te weinig aandacht aan schenken. Jongeren groeien hier vandaag in op en ik stel me toch heel wat vragen bij het verloop. Als ik reflecteer over de jongeren die ik al mocht ontmoeten in mijn klas, dan is er toch heel wat aan de hand waar wij als maatschappij aan voorbijlopen.
'Sociale media maken ons juist minder sociaal'
Sociale media maken ons juist minder sociaal. Uit onderzoek blijkt dat jongeren sociale vaardigheden verliezen door de grote aanwezigheid van digitale media. De slinger is doorgeslagen! We zijn in tijden van digitale opmars vergeten dat er balans moet zijn. Echte interactie wordt vervangen door interactie middels een scherm en dat lijkt onze sociale vaardigheden aan te tasten. Jongeren kunnen gemakkelijk contact leggen met om het even wie via sociale media, maar face to face communiceren is iets wat voor vele jongeren moeilijk is geworden. Nabijheid van anderen moet je voelen, ruiken en ervaren.
Op sociale media delen jongeren gretig wat er allemaal in hun leven gebeurt. Momenten blijken pas echt te bestaan als ze in hun instagram verhaal staan! Terwijl de mooiste momenten naar mijn mening instagram niet halen. Heel veel jongeren verdrinken hierin. Het wordt een kwestie van hard te roepen op sociale media. Maar daarnaast zien we dat de eenzaamheid bij jongeren aan het groeien is. De cijfers liggen niet zo ver meer af van die van ouderen. Eén op vier jongeren voelt zicht eenzaam.
'Velen kijken naar de voordelen van digitale media binnen het onderwijs, maar weinigen onder ons kijken naar wat de kostprijs er van is'
Velen kijken naar de voordelen van digitale media binnen het onderwijs, maar weinigen onder ons kijken naar wat de kostprijs er van is. Daarom geef ik bewust tegengas in mijn lessen, omdat we ook tijd zonder elektronische apparaten nodig hebben. Die tijd is zo waardevol, zowel voor de jongeren als voor de leerkrachten. In mijn atelier komen amper digitale media aan bod ... (sorry not sorry aan de digitale voorstanders).
Maar ik kies bewust voor tegengas, omdat digitale media al zoveel tijd van hun dag in beslag nemen. Ik kies er bewust voor om met de leerlingen samen in (kunst)boeken te duiken, geen presentaties te geven op een scherm, artikels op papier te lezen met hen, via Lego inzichten te verwerven. Want bijna alle tijd die deze jongeren niet in de klas doorbrengen, besteden zij aan hun gsm.
Tijd voor wat tegengas in de klas! Doe je mee?
