Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Oproep van de hongerige stad

image001
Detail uit Ambrogio Lorenzetti’s ‘Allegorie van goed en slecht bestuur’ (1338-1339)

De boeren die een stuk van deze gronden willen kopen om hun bedrijf duurzaam om te schakelen naar bio-veeteelt, heeft, aldus de rechter, geen belang in de zaak; althans geen belang dat verschilt van het algemeen belang.

Hun vraag tot ontbinding van de verkoop is onontvankelijk omdat zij niet de nodige stappen gezet zouden hebben bij het Nederlands hypotheekregister. De burgers die in de zaak tussenkwamen mochten dat doen, maar niet in naam van de stad Gent, ook omdat zij niet de procedure volgden die nodig zou geweest zijn.

Toetsing aan fundamentele en Europese wetgeving zit er niet in. De vraag om de begrotingsregels die het lokaal bestuur moet volgen voor te leggen aan de grondrechter wordt afgedaan als niet ter zake om deze zaak te beoordelen.

Het OCMW kan zijn claim van roekeloos geding niet waarmaken. Maar het vonnis is uitvoerbaar uit voorraad dat wil zeggen dat de boeren nu al rechtsplegingsvergoedingen dienen te betalen ook al gaan zij in beroep.

Alles ligt dus open om de rechtsgeldigheid van de verkoop verder voor te leggen. Indien de boeren dat doen zullen grondrechtenactivisten hen opnieuw steunen met de zelfde rechtsmiddelen.

Want over de inhoudelijke argumenten van boeren en burgers wordt niets gezegd in het vonnis. Niets over concurrentievoordeel van Huts en de staatssteun die daaraan vasthangt bij verkoop van publiek patrimonium. Niets over discriminatie van openbare besturen bij hun investeringsregime.

Is hier sprake van een gerechtelijke dwaling? De grond van deze zaak blijft hoe dan ook niet beperkt tot de juridische waarheid.

Maatschappelijk debat

Er is naar aanleiding van deze zaak een diepgaand maatschappelijk debat op gang gekomen in onze stad en ver daarbuiten over grond, publieke eigendom van grond, grondspeculatie, ons gemeengoed en hoe het in te zetten voor het algemeen belang. Voor klimaatomslag en duurzame voedselstrategie.

De boeren kregen de laatste maanden brede steun. Dat het geld, ons geld, van ons openbaar bestuur, eens te meer naar boven rolt, tart alle verbeelding voor wie op het eind van het loon nog een stukje maand over heeft. Met of zonder geel hesje.

Een aantal inwoners van onze stad kwamen gisteren bijeen om het vonnis collectief te lezen. Ze zijn ontgoocheld in het stadsbestuur dat zich tooit in stilzwijgen in deze fundamentele zaak. Dat Huts tevreden kan zijn is duidelijk. Hij kan voort met gronden door te verkopen die hij van het OCMW kocht.

Maar kan het OCMW, dat ondertussen is in gekanteld in het gemeentebestuur, tevreden zijn met dit vonnis? Dat zou verbazen. Wat heeft het stadsbestuur immers bereikt in deze zaak? In de nieuwe bestuursovereenkomst staat: "Groep Gent behoudt zo veel mogelijk haar gronden om zo efficiënt mogelijk haar doelstellingen te bereiken." Daarmee wordt tegemoet gekomen aan een eis van burgerinitiatieven die vinden dat wij en de stad al genoeg gestropt zijn door het soberheidsbeleid en de privatiseringsdrift van de diverse regeringen, van welke kleur ook.

Wat de kwaadheid van velen triggert is het feit dat een goed deel van deze gronden eeuwenlang in dienst stonden van het Gentse sociaal beleid en stormen en juridische aanvallen hebben weerstaan als parel aan de kroon van de Gentse armenzorg. Met een pennentrek van de boekhouder van dienst, in de grootste onverschilligheid en met instemming van alle partijen komt dit publiek patrimonium in handen van een vermogensmaatschappij van de haute finance.

Een maatschappij die de naam draagt van NV Bijloke, het hospitaal dat eeuwenlang armen en zieken heeft verzorgd met de opbrengst van dit rijke agrarisch patrimonium. Van een culturele onteigening gesproken.

Grondrecht

Met de ideologische en sociale regressie die vandaag de toon zet, lijkt het bestuur van steden en gemeenten terug gecapituleerd in een tijd van een nieuwe vorm van feodaliteit met een nieuwe grondadel die zijn gading vindt in recht en politiek .

Elk langetermijndenken lijkt verdampt in de maalstroom van jacht op winst en van technocratisch bestuur. Naar het verleden toe en naar de toekomst toe. Zoals een aantal historici dat hun nek uitstak in het debat in deze zaak: moeten wij er dan van uitgaan dat deze gronden binnen 50 of 100 jaar geen rol meer spelen in een duurzaam klimaatbeleid en voedselstrategie?

Een kans is aan ons voorbijgegaan, maar ons grondrecht loopt niet weg. Wij wachten op een analyse van het vonnis van de advocaat van de boeren en op de vraag of er beroep wordt aangetekend of dat er andere rechtsvorderingen worden aangewend.

Ondertussen is de waakzaamheid van de burgers en hun goesting om hun, ons, patrimonium te beschermen voor commercie en het grote geld aangescherpt. Gaat het niet om grond dan gaat het om kerken, om sociale woningen, om de openbare weg of de openbare markt of openbare diensten of commons en sociale instellingen.

De honger aan een werkelijk maatschappelijk debat is niet te stillen en de aanwezigen op een burgerbijeenkomst de avond van het vonnis, beslisten een groots debat te organiseren. In de eerste plaats met de boeren die hun nek uit staken. En met alle ervaringsdeskundigen, academici, experten, stadsmensen en buitenlui, jong en oud… van deze hongerige stad begaan met de grond van de zaak…de zaak van de grond.

Geïnteresseerden in 'De Hongerige Stad' kunnen mailen naar dehongerigestad@gmail.com.

image001
Detail uit Ambrogio Lorenzetti’s ‘Allegorie van goed en slecht bestuur’ (1338-1339)
LEES OOK
Koen Smets / 15-12-2023

Gedragsverandering op wereldschaal

Gedragsverandering op grote schaal is een lastige uitdaging.
global cooperation
Tine Hens / 29-11-2023

Oceanograaf David Ho: 'Klimaatstrijd heeft disruptieve actie nodig'

Aan de vooravond van COP28 hekelt de oceanograaf dat zeker fossiele bedrijven te veel invloed hebben op politici.
Een onderhoudsmedewerker wandelt voorbij een scherm met het logo van COP28 in de Verenigde Arabische Emiraten.
Jelle De Mey, Vincent Smets / 20-11-2023

Natuurherstelwet is gemiste kans voor cruciale Vlaamse venen

Nieuw onderzoek toont dat er veel meer veen in de Vlaamse bodems zit dan gedacht.
Een voertuig op rupsbanden maait in het veen van het Limburgse natuurgebied de Vallei van de Zwarte Beek.