Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

De overwinning van de kleinkinderen van de collaboratie

Walter De Smedt
Vlaanderen boven! voor deze Vlaamsgezinde betogers. (Foto Jan Van de Vel - Reporters)
Vlaanderen boven! voor deze Vlaamsgezinde betogers. (Foto Jan Van de Vel - Reporters)

Collaboratie

Zowel door de uitzending De Kinderen van de Collaboratie als die over Schild & Vrienden is de collaboratie opnieuw sterk op de voorgrond gekomen. Nochtans is er niet echt een reden voor voor dat succes, als je nagaat hoe weinig mensen er maar bij betrokken waren. Bruno De Wever: “Tijdens de Eerste Wereldoorlog ging het om goed 50.000 mensen, op een bevolking van toen zo'n 3,5 miljoen Vlamingen. Het aantal collaborateurs tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt op ongeveer 100.000 geschat. Activisme is ook niet hetzelfde als collaboratie. De economische collaboratie, bijvoorbeeld, had niets met activisme te maken.”

Ook in de huidige cijfers kan er geen verklaring voor gevonden worden: in Schotland noemt structureel een derde van de bevolking zich separatist. In Catalonië is dat 40 tot 50%. In Vlaanderen geven de recentste studies de separatisten rond de 5%", zegt politicoloog Dave Sinardet (Knack.be 11/07/16 ).”

Als je er van uitgaat dat separatisme in het partijprogramma van de NV-A nog steeds een erg belangrijk gegeven is moet je vaststellen dat die 5% erin geslaagd is een groot overwicht te bemachtigen in de Vlaamse politieke vertegenwoordiging. De andere broer De Wever weet dat ook wel, en heeft daarom die eis 'kalt gesteld'.

Vlaams nationalisme

Wat wil het Vlaams nationalisme dan bereiken? Wat kan Vlaanderen nog eisen dat het niet reeds heeft? Ik zou het niet weten en van Bart De Wever hoor ik het ook niet. Wat ik wél hoor en lees is van een geheel ander kaliber: het heeft te maken met het andere facet van de collaboratie.

Bruno De Wever: “De echte basis van de collaboratie wordt gelegd in 1933, wanneer met het Vlaams Nationaal Verbond een partij van fascistische obediëntie wordt opgericht, die zich steeds verder zal afwenden van de democratie”, maar ook: “Er wordt weer gesproken over perfide media, wereldvreemde rechters en intellectuelen die sowieso moeten worden gewantrouwd. Er is nu sprake van een zogenaamde 'illiberale democratie' die de democratie nog wel accepteert, maar niet meer alle democratische waarden. Je kunt dat verontrustend vinden, maar in tegenstelling tot de jaren 1930 is er vandaag geen alternatief maatschappelijk model. Het fascisme had een klaar en duidelijk idee: het zou de partijen en het parlement afschaffen; daarvoor in de plaats moest een partijstaat komen met een Leider, die alle kaarten deelt.”

Wat kan Vlaanderen nog eisen dat het niet reeds heeft? Ik zou het niet weten en van Bart De Wever hoor ik het ook niet

Alternatief

Is het nu gevolgde model dat zich liberaal noemt wel een echt liberaal model? Worden daarin de democratische waarden die in onze liberale grondwet werden verankerd geen geweld aangedaan? De door Bart De Wever opgelaten 'ballonnetjes' voor administratieve huiszoekingen en opsluitingen gaan gepaard met door de justitieminister Koen Geens bekomen wetswijzigingen die door het Grondwettelijk Hof worden afgekeurd omdat ze niet in overeenstemming zijn met de waarden van onze liberale grondwet. De uitgebreide macht van de uitvoerende macht wordt onttrokken aan de controle door de rechterlijke macht, een ernstige miskenning van de scheiding der machten. Dit heeft niets te maken met separatisme of confederalisme maar met een andere opvatting over de essentie van de rechtsstaat: de vervanging van de huidige door een sterke staat met machtige leiders.

Maatschappijmodel

Nogmaals Bruno De Wever: ”Partijen aanvaarden in ons land vandaag nog altijd hetzelfde maatschappijmodel. Maar met wat er op wereldschaal met iemand zoals Donald Trump gebeurt, ben ik niet klaar. Dat weet ik zo nog niet.”

bdewever
Bruno De Wever (Foto Universiteit Gent)

Is dat wél zo? Stemt de 'commercialisering en de privatisering van justitie', de herinvoering van de ongelijkheid, zoals te lezen is in het recente advies van de Raad van State bij de herziening van het vennootschapsrecht, wel overeen met wat de burger kan aanvaarden, en wat door de democratische partijen zou moeten worden vertolkt? Was in de collaboratie de zelfbeschikking van het Volk een einddoel of maar een middel om wat anders te bekomen: een geheel ander regime waarin de alomtegenwoordige leider alles bepaalt. Zijn er ook nu geen tekenen aan de wand dat, onder het mom van een liberaal model, ook nu hetzelfde doel wordt nagestreefd? Akkoord met Bruno De Wever: met de excessen van een liberalisme à la Trump ben ik ook niet klaar.

Verwarring

Niet alle Vlaamse nationalisten gingen mee in de collaboratie: de cijfers tonen hoe weinig er verleid werden om er echt aan mee te doen. De huidige 5% toont aan dat als het om het nationalisme gaat, er niets werd gewijzigd. Dat de kiescijfers anders zijn, is daarom het gevolg van een verwarring: dezelfde overigens als deze die toen velen deed geloven in het leiderschap.

Poujadisme was een stroming die het algemeen ongenoegen van de bevolking aanwendde om door verwarring de schuld te leggen bij het bestaande 'establishment' om er een ander voor in de plaats te stellen. Daarin zijn de kleinkinderen van de collaboratie geslaagd: van 5% een meerderheid te hebben gemaakt is hun overwinning.

Dat was echter niet mogelijk zonder medewerking van anderen: de christendemocratie stak de vorige maal ook meer dan een handje toe. Om te eindigen met Bruno De Wever: ”Dat dankte ze, onder meer, aan iemand zoals Cyriel Verschaeve: 'Hier liggen hun lijken als zaden in 't zand, hoop op den oogst, o Vlaanderland.' Het nu met de hulp van zakenadvocaten voorbereid nieuw regime is dat van het grootkapitaal zoals dat van Trump, het grootkapitaal dat crisissen veroorzaakt en moet beschermd worden voor als het verkeerd afloopt. Dat zal pas bij de kiezer doordringen bij de volgende crisis, die naar verluidt veel erger zal zijn dan de vorige. Laat ons hopen dat die nieuwe crisis niet dezelfde gevolgen zal hebben als die van 1929."

LEES OOK
Tom Cochez / 14-06-2022

Vooral extremistische partijvoorzitters kleven aan hun stoel

Enkel marxist-leninist Ludo Martens bleef in het naoorlogse Vlaanderen langer partijvoorzitter dan Bart De Wever.
Bart De Wever en Valerie van Peel in de Ride to Happiness by Tomorrowland rollercoaster tijdens de N-VA familiedag
Steven Vanden Bussche / 09-10-2018

Minstens 35 burgerlijsten dingen naar een stem

Aan de gemeenteraadsverkiezingen dingen minsens 35 burgerlijsten naar de stem van de kiezer. De invulling van het begrip is heel rekbaar. En het fenomeen wordt ook politiek…
Overzichtsbeeld (c) Burgerlijst Antwerpen
Yoeri Maertens / 23-07-2018

Niet iedereen neemt het even nauw met parlementaire vragen

Apache doorploegde ruim 23.000 schriftelijke parlementaire vragen. Wie heeft het meest achterstand bij het beantwoorden ervan? Theo Francken. Welk Kamerlid stelt er nooit? Bart De…
kamer politiek politici vergoeding transparantie