Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Van de Dries in de drop?

Ruddy Doom
2017-10-24
Hoofding Facebookpagina Schild & Vrienden

Om te beginnen was er de column van Mark Elchardus in De Morgen. Als vaandrig van nieuw flinks ging hij de controverse nooit uit de weg en zocht die zelfs op. Daarbij tooide hij zich veelal in een aureool van het rationele groot gelijk en ook nu aarzelt hij niet om het bestuur van de U-Gent terecht te wijzen. 'Paniekvoetbal', zo noemt hij de kordate schorsing, alsof er bij nacht en ontij een tekst in elkaar geflanst werd. (Tussen haakjes, zonder het standpunt van de rector van zijn eigen instelling op de schop te nemen, wat overigens zijn goed recht is).

Zeer tegen mijn zin wil ik mij in het debat mengen, omdat zwijgen niet kan. Voor alle duidelijkheid: het betreft hier geen steunbetuiging aan onze rector. Rik van de Walle heeft voldoende ruggengraat om zichzelf te verdedigen.

Hitler is geen kinky vrijetijdsbesteding

Het is belangrijk te onderstrepen dat in de zaak Dries van Langenhove de universiteit gehandeld heeft binnen haar eigen juridisch kader. Van improvisatie en paniek was er geen sprake. De zogenaamde 'Mission Statement' is geen gratuite verklaring die in allerijl ineengeflanst werd. Het is een bindende gedragscode voor personeel en studenten. Misschien werd dit in het verleden onvoldoende onderstreept of geoperationaliseerd.

Uiteraard wordt de vrijheid van mening gerespecteerd, maar terzelfder tijd zijn er de krijtlijnen waarbinnen deze vrijheid geldt, zoals omschreven binnen de Rechten van de Mens. Dit betekent dat meningen die als extreem-rechts kunnen worden omschreven aan onze instelling eveneens aan bod moeten kunnen komen. De dragers ervan mogen voor een rechtgeaarde democraat als politieke tegenstander worden beschouwd. Je kan ze - op gevaar af de democratie te wurgen - niet verbieden.

Daar zijn evenwel een aantal uitzonderingen op, die overigens ook wettelijk omschreven zijn: negationisme, aansporen tot geweld, aanzetten tot haatacties, enzovoort. Zelfs daar is omzichtigheid en terughoudendheid geboden vooraleer men gedrag als zodanig catalogiseert en beteugelt.

Schild en Vrienden overtreedt demonstratief alle regels: ze pronken met wapens en verheerlijken de 'strijd', ze grossieren in racisme, flirten met Hitler-beelden, enzovoort.

Het gedrag en de ideologie die de top van 'Schild en Vrienden' demonstreert laat weinig ruimte voor nuancering of aarzeling. Zij overtreden demonstratief alle regels: ze pronken met wapens en verheerlijken de 'strijd', ze grossieren in racisme, flirten met Hitler-beelden, enzovoort. Daarenboven benadrukken ze dat ze met dit gedachtengoed en deze attitudes willen infiltreren binnen de bestuurlijke instellingen: het gaat dus niet om een soort kinky vrijetijdsbesteding.

Hoe verwerpelijk ook, het blijft een politieke boodschap, maar dan niet een van een politieke tegenstander, maar van een vijand die zichzelf buiten de democratische arena heeft geplaatst. Dat de U-Gent daar prompt op heeft gereageerd kan men enkel toejuichen. Zonder al te veel - vaak scheve - historische vergelijkingen te willen schetsen: laksheid en onoplettendheid hebben bewezen uit te monden in situaties die soms onomkeerbaar worden.

Dader wordt slachtoffer

Rector Sels van de KUL, normaal de bedachtzaamheid zelve, gaat eveneens uit de bocht. Van Langenhove zou zich volgens hem kunnen inschrijven aan 'zijn' instelling. Maar dan wel 'na een goed gesprek'. Toen de universiteit nog pal achter de katholieke mores stond zou men minstens een biecht geeist hebben. En voor zover ik mij herinner was 'waarachtig berouw' een vormend onderdeel van dit sacrament. Tot dusverre hebben we daar weinig van gemerkt in deze zaak. Integendeel, ontkenning en minimalisering zijn voorlopig troef.

De kroon hierin wordt gespannen door Joachim Pohlmann, ook al in DM. Hij verwijst naar de tragische zelfmoord van een vroegere ondervoorzitter van de NVA-jongeren. Nadat die een meme had gepost waarin twee leden van Comac werden verkracht of bedreigd met een pistool door een groene kikker, kreeg hij bakken kritiek over zich heen (niet zomaar een kikker, maar 'Pepe the frog', een symbool bij Altright).

Diegenen die zich met klem verzetten tegen de ideologie van 'Schild en Vrienden'-adepten worden weggezet als een roedel bloedhonden.

Dit moeten we absoluut vermijden, dit mag nooit meer gebeuren, stelt Pohlmann. Het is de klassieke omkeringstruuk, waardoor de dader het slachtoffer wordt. Diegenen die zich met klem verzetten tegen de ideologie zoals die door de 'Schild en Vrienden'-adepten worden uitgedragen worden hierdoor weggezet als een roedel bloedhonden.

De zaak afdoen als uit de hand gelopen studentikoos gedrag, als puberale overmoed, oproepen om geen heksenjacht te organiseren, pleiten voor clementie voor een 'gebroodroofde' (hij heeft tenandere een diploma) getuigen van - moedwillige? - onderschatting van het gevaar. Het gaat hier niet om een naïef clubje vendelzwaaiers zoals we die al decennia kennen, maar om een strakke organisatie met internationale bindingen

Er is een reusachtig probleem wanneer een aanzienlijk deel van de studenten hun stem verleent aan figuren als Van Langenhove.

Daarenboven hebben ze een duidelijke strategie: via entrisme een mars door de instellingen opzetten. Dat het niet zomaar een natte droom betreft, blijkt uit hun aanwezigheid binnen de Sociale Raad van de U-Gent, binnen de Vlaamse Jeugdraad en hun infiltratie op lijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Inburgeringscursus voor universitairen

Op een punt moet ik Elchardus bijtreden: er is een reusachtig probleem wanneer een aanzienlijk deel van de studenten hun stem verleent aan figuren als Van Langenhove. Dat deze niet al zijn kaarten op tafel gooide zal wel kloppen. Laten we aannemen dat bij zijn binnenkomen in de RVB talrijke stemmers totaal onwetend waren van de echte boodschap. Maar bij zijn herverkiezing, met meer stemmen dan de eerste keer (2703!), moet een en ander toch wel duidelijk geworden zijn?

Ruddy Doom
Ruddy Doom

Gebrek aan informatie geldt amper als excuus. Dat studenten - de zelfuitgeroepen toekomstige elite - uit onwetendheid, uit laksheid, uit korpsgeest of (wat pas helemaal alarmerend zou zijn), uit overtuiging een stem verlenen aan extreem-rechts is minstens zorgwekkend. Je moet niet om de haverklap 'wolf!' roepen, maar hier zijn duidelijke signalen aanwezig dat algemeen stemrecht en democratie niet noodzakelijk en altijd een idyllisch huwelijk kennen. Of moeten we soms cursussen inburgering aanbieden? Binnen de faculteit Rechtsgeleerdheid - de thuisbasis van Van Langenhove en co - zouden er alvast stappen gezet worden om rond deze thematiek een discussie op gang te brengen.

Na al de aandacht in de pers kun je enkel hopen dat de vereniging Schild en Vrienden voldoende schade opgelopen heeft om in de toekomst haar acolieten niet langer als stemmentrekkers te laten fungeren. Maar er blijven natuurlijk problemen: de opvolger van Van Langenhove voor de RvB, bijvoorbeeld, was uit hetzelfde hout gesneden. Een zogenaamd grappige fotomontage met Hitler voor de Eiffeltoren doet het ergste vermoeden. Gelukkig heeft deze Louis De Stoop de eer aan zichzelf gehouden.

Daarmee is extreem-rechts niet van het toneel verdwenen en we zullen daar - knarsetandend - moeten mee leven. We moeten terzake een grote weerbaarheid betonen, maar we dienen er ons absoluut voor te hoeden zelf de juridische spelregels niet te respecteren. We mogen geen munitie verschaffen aan de tegenpartij die zich al te graag als verdrukte zwijgende meerderheid bestempelt. Maar we moeten dit vooral doen uit zelfrespect als democraat. Ondanks het feit dat de democratie nu eenmaal een aantal weerbarstge kantjes bezit.

LEES OOK
Steven Vanden Bussche / 21-03-2024

Expo over Gentse landbouwgronden voedt debat over toekomst

Gents publiek grondbezit staat sinds de jaren 60 onafgebroken onder druk.
Onderzoekers Esther Beeckaert en Hans Vandermaelen bij een uithangbord voor de expo 'Gentse Gronden' in het Gentse STAM.
Daan Van Cauwenberge / 26-02-2024

UGent onderzoekt uitbesteding van studentenrestaurants

UGent wil verder besparen op studentenrestaurants en andere maaltijdvoorzieningen.
Bovenaanzicht van een student die met een dienblad met daarop een bord vol eten door een studentenrestaurant wandelt.
Daan Van Cauwenberge / 07-02-2024

UGent 'te weinig transparant' over samenwerkingen met Israëlische instellingen

Israëlische instellingen waar UGent mee samenwerkt bieden materiële steun aan de strijdkrachten in Gaza.
Luchtbeeld van de Boekentoren en de campus Blandijn in Gent.