Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

De bocht van de stad in het SoGent-schandaal

Tom De Meester
Simulatie Ecowijk (Foto: (c) Steven Vanden Bussche)
Simulatie Ecowijk (Foto: (c) sogent)

Daarmee maakt het stadsbestuur een bocht van 180 graden. Eerder had de bevoegde schepen Sven Taeldeman nog elke beschuldiging van valsheid in geschrifte, favoritisme en manipulatie formeel ontkend. Er was geen sprake van strafrechterlijke feiten, aldus Taeldeman, en dus zag het schepencollege helemaal géén reden om naar het gerecht te stappen.

De coup de théâtre komt er na een woelige gemeenteraad waarbij schepen Taeldeman zwaar onder vuur kwam te liggen, toen bleek dat de eigen advocaat van de stad Gent, Patrick Devers, in juni 2017 al een bezwarend rapport had ingediend over ‘manipulatie’ en ‘onwettige’ praktijken bij de toewijzing van verschillende prestigieuze vastgoedprojecten van SoGent.

Bij project ‘De Wasserij’ in Sint-Amandsberg bleek de oorspronkelijk vierde gerangschikte kandidaat plots de nummer één in de eindrangschikking.Tot drie keer toe werden, tijdens de procedure, de puntenscores aangepast.

Verschillende leden van het directiecomité van SoGent verklaarden achteraf dat ze ‘misleid’ werden. Ook bij de toewijzing van het nieuwe stadsgebouw aan de Oude Dokken werd de vloer aangeveegd met de wet op de overheidsopdrachten.

Dat ruikt naar fraude

In een uitgelekte mail met als titel ‘huiswerk’, vroeg de directeur projecten aan zijn medewerkster om de nodige “bijstellingen” te doen, zodat het duurste ontwerp alsnog als winnaar uit de bus zou komen. Dat ruikt naar fraude.

Om de crisis te bezweren, werden zowel algemeen directeur Didier Nachtergaele als directeur projecten Peter Lacoere, die elkaar de schuld gaven van het gesjoemel, op staande voet ontslagen.

Niet zonder een royale gouden handdruk van twee jaar loon en uitzicht op een nieuwe topfunctie elders bij de Stad. Maar dat volstond niet. Schepen Taeldeman kreeg op de gemeenteraad maar niet uitgelegd waarom hij met dat explosieve rapport-Devers niet onmiddellijk naar het parket was gestapt.

In plaats daarvan bestelde hij doodleuk … een nieuw rapport bij een ánder advocatenbureau dat – o wonderbaarlijk toeval – geen strafrechterlijke inbreuken vond, maar hoogstens ‘onzorgvuldigheden’.

Waarom speelde het stadsbestuur geen open kaart? Waarom werden de feiten geminimaliseerd en mocht het parket de zaak niet onderzoeken?

Dat Sp.a, Groen en Open VLD beslisten om de zaak in der minne te regelen doet de wenkbrauwen fronsen. Waarom werd het rapport-Devers verticaal geklasseerd? Waarom speelde het stadsbestuur geen open kaart? Waarom werden de feiten geminimaliseerd en mocht het parket de zaak niet onderzoeken?

Absolute transparantie?

Van de ‘nieuwe politieke cultuur’ en de ‘absolute transparantie’ die na het Optima-schandaal werd beloofd, blijft niet veel over. Net zoals bij het Optima- en Publipart-schandaal probeert het stadsbestuur de schade binnenskamers te beperken.

Pas als de etterbuil openbarst, beseft men in het stadhuis blijkbaar pas hoe ernstig de schade is. Hetzelfde geldt trouwens voor de rechtse oppositie. Siegfried Bracke rook bloed en ging op de gemeenteraad helemaal op in zijn rol van witte ridder.

Siegfried Bracke wist evengoed van de wanpraktijken. Waarom is hij eigenlijk niet naar het gerecht gestapt?

Maar N-VA zit evengoed in de Raad van Bestuur van SoGent, net als alle andere partijen, met uitzondering van de PVDA. Siegfried Bracke wist evengoed van de wanpraktijken. Waarom is hij eigenlijk niet naar het gerecht gestapt?

Dat het SoGent-schandaal in het gezicht van schepen Taeldeman ontploft, heeft alles te maken met een lijvig dossier dat Didier Nachtergaele, de ontslagen algemeen directeur van SoGent, naar pers en gemeenteraad lekte.

Dat heeft minder te maken met oprechte verontwaardiging over de ons-kent-ons-cultuur en het gesjoemel bij vastgoedprojecten, dan wel met de persoonlijke vete waarin Nachtergaele, naar verluidt van liberale signatuur, verwikkeld is met de ontslagen directeur projecten Peter Lacoere en schepen Sven Taeldeman.

Essentie

In de vaudeville van vetes en politiek gekrakeel dreigt de essentie ondertussen verloren te gaan. Het vastgoedschandaal bij SoGent gaat over veel meer dan louter individueel gesjoemel door deze of gene directeur.

De onthullingen in het SoGent-dossier bewijzen wat de PVDA al jaren zegt: dat het Gentse stadsbestuur niet wakker ligt van een betaalbaar woonbeleid, maar hardnekkig inzet op dure luxeprojecten “zonder rekening te houden met de prijscriteria”, aldus Didier Nachtergaele in een onthullend interview in Knack:

De jury’s worden gedomineerd door architecten die elkaar kennen en aansturen op prestigieuze architectuur. Dat is niet alleen peperduur, maar ruikt ook naar corporatisme. We werken toch met gemeenschapsgeld? Daar moet je vooral zuinig en oordeelkundig mee omspringen.

En verder: “Er groeide een cultuur van ons-kent-ons. Alles draaide rond bekende architecten en hun prestigeprojecten. Ik vind dat men te weinig naar de betaalbaarheid van de woningen kijkt. Voor De Krook mag je best met toparchitectuur uitpakken, maar moet dat ook voor woningen?”

Als de directeur van SoGent het zélf zegt! Het gesjoemel bij SoGent gaat over meer dan individuele normvervaging. Dit gaat over de fundamenten van het Gentse stadsontwikkelingsbeleid.

Het gesjoemel bij SoGent gaat over meer dan individuele normvervaging. Dit gaat over de fundamenten van het Gentse stadsontwikkelingsbeleid

SoGent bouwt Gent vol met prestigeprojecten en is mee verantwoordelijk voor de groeiende wooncrisis in onze stad. “De klemtoon moet in de eerste plaats op betaalbare woningen liggen” zegt Didier Nachtergaele, de ex-algemeen directeur van SoGent.

“Het gemiddelde jaarinkomen van de Gentenaar is 17.500 euro. Daarmee kun je ongeveer 150.000 euro lenen om in 25 jaar een woning af te betalen. Met zo’n budget zal je geen dure woningen kunnen kopen of bouwen. Dààr moet een stad met gebrek aan betaalbare woningen rekening mee houden.”

Nachtergaele heeft gelijk, alleen jammer dat hij daar de voorbije 18 jaar als directeur van SoGent nooit een punt van heeft gemaakt. Op het puin van het legendarische Ottenstadion in Gent bouwen SoGent en bouwbedrijf Bopro straks een gloednieuwe ecologische woonwijk.

Maar liefst 550 (!) gezinnen dienden een bezwaarschrift in. Oorspronkelijk beloofde het stadsbestuur immers ‘een ecologische en kindvriendelijke woonwijk met in totaal een 180 à 200 woningen, met nadruk op laagbouw.’

Maar bouwpromotor Bopro en sogent roken geld en gooiden het plan om, tégen de buurt in. In plaats van 180 komen er 300 woningen, waaronder appartementen tot vijf verdiepingen hoog en commerciële ruimtes. De beloofde sociale woningen worden doodleuk geschrapt.

Buurtcomité: ‘Dit is geen Ecowijk, maar eerder een Eurowijk, gekaapt door projectontwikkelaars’

Toen hebben we Nachtergaele niet gehoord, maar het kwaad is wel geschied. Gezinswoningen met 2 slaapkamers in de Ecowijk gaan voor meer dan 400.000 euro over de toonbank, onbetaalbaar voor de doorsnee Gentenaar.

‘Dit is geen Ecowijk, maar eerder een Eurowijk, gekaapt door projectontwikkelaars’, aldus het buurtcomité. ‘Wie beslist zoiets? Zijn projectontwikkelaars plots baas in de stad? Wie doet wie hier een plezier?’

Simulatie Ecowijk (Foto: (c) Steven Vanden Bussche)
Simulatie Ecowijk (Foto: (c) sogent)

Simulatie Ecowijk (Foto: (c) SoGent)

Stadsontwikkeling op mensenmaat

“Wordt het niet stilaan tijd voor een stadsontwikkeling op mensenmaat?” schreef ik twee jaar geleden na het Optima-schandaal. “Als je private projectontwikkelaars vrij spel geeft bouwen ze Gent vol lofts en luxe-appartementen.”

Het stedelijke stadsontwikkelingsbedrijf SoGent gedraagt zich al te vaak als een private projectontwikkelaar. Vorm SoGent dus om tot een echte publieke woondienst, transparant en democratisch

Het stedelijke stadsontwikkelingsbedrijf SoGent gedraagt zich al te vaak als een private projectontwikkelaar. Vorm SoGent dus om tot een echte publieke woondienst, transparant en democratisch. En breng partners rond de tafel die samen willen bouwen – letterlijk aan figuurlijk – aan betaalbare, duurzame huisvesting op mensenmaat.”

Die conclusie blijft vandaag, nu het schandaal bij SoGent in alle hevigheid losbarst, meer dan ooit overeind.

Het roer moet om. In de plaats van het huidige SoGent zou het stadsbestuur beter een wooncoöperatie oprichten, onder democratische controle. In plaats van de ons-kent-ons-cultuur in het bestuur, adviesraden en jury’s, kunnen we beter een beroep doen op het engagement en de expertise van academici, buurtcomités en het middenveld.

In plaats van scheep te gaan met private projectonwikkelaars die enkel geïnteresseerd zijn in het dure marktsegment en marges eisen boven 10 procent, moet de stad via de nieuwe wooncoöperatie werk maken van publieke investeringen in betaalbare, ecologische wijken.

Betaalbaar wonen in een duurzaam Gent, als we daar nu eens een prestigeproject van maken?

LEES OOK
Steven Vanden Bussche / 23-04-2024

Brussel verkoopt voortaan woningen zonder grond

Ontwikkelingsmaatschappij Citydev wil duizend nieuwe woningen verkopen zonder de grond af te staan.
Cohousingproject in Tivoli Green City in Laken.
Tom Cochez, Jan Antonissen / 22-04-2024

Filip Dewinter loog Vlaams Parlement voor over mondmaskers van Chinese spion

Achter de brief die Dewinter voorlegde om zichzelf vrij te pleiten, gaat Changchun Shao schuil.
Filip De Winter mondmaskers China
Tom Cochez, Jan Antonissen / 22-04-2024

Dewinter kreeg mondmaskers wél van Chinese spion

Filip Dewinter loog het Vlaams Parlement voor over de rol van ‘zijn’ Chinese spion bij de levering van mondmaskers.
Filip De Winter mondmaskers China