Dat is het intussen wel geworden. Het was zelfs de voornaamste voorwaarde voor de levensvatbaarheid van deze regering: in de koelkast ermee. Wat in de koelkast is gestopt komt ”bevroren” op de regeringstafel wanneer daar spijzen worden opgediend. Dat is nu het geval met het plan van justitieminister Koen Geens om een Brussels International Business Court (BIBC) op te richten.
Geen beroepsrechters maar experts
De nieuwe rechtbank zal internationale handelsgeschillen tussen bedrijven behandelen. Dat zal in de Engelse taal gebeuren en de rechters zullen geen beroepsrechters maar lekenrechters, arbiters, zijn die geselecteerd worden uit experts in deze materies.
In de geest van een zakenadvocaat zoals de heer Koen Geens is de oprichting van dergelijke rechtbank een evidentie: het is de ultieme zet om aan de gewone rechtspleging te ontsnappen, de beroepsrechter te ontwijken en zaken te regelen tussen experten.
Wat in de geest van een justitieminister leeft, is in dit land evenwel niet voldoende, of zou dat minstens niet mogen zijn: zoals de heer Tindemans het destijds uitdrukte geldt de grondwet ook voor hen.
Na driemaal door het hoogste hof wegens miskenning van de hoogste rechtsregels te zijn 'gebuisd' zou je met schaamte tot meer bescheidenheid moeten worden gebracht
Daarin ligt nu juist het verschil tussen wat staatsdragende politiekers toen mochten en konden doen en wat een minister geworden zakenadvocaat zich nu allemaal mag permitteren.
Tot driemaal toe werd meester Geens door het grondwettelijk hof terug gefloten: eerst werd de afkoopwet afgekeurd, nadien volgden twee vernietigingen wegens aantasting van de grondwet.
Na driemaal door het hoogste hof wegens miskenning van de hoogste rechtsregels te zijn 'gebuisd' zou je ook, als befaamd academicus die de heer Geens nog steeds is, met schaamte tot meer bescheidenheid moeten worden gebracht.
Bescheidenheid
De heer Geens heeft duidelijk een keuze gemaakt: zijn ministeriële verantwoordelijkheid als garantie voor de eerbiediging van de hoogste wet en zijn academisch fatsoen als universiteitsprofessor moeten wijken voor het belang van de zakenadvocaat.
Dat zijn voor de oprichting van de nieuwe rechtbank in strijd is met meerdere, grondwettelijke voorzieningen, lijkt de heer Geens niet in het minst te storen
Dat zijn plan voor de oprichting van de nieuwe rechtbank in strijd is met meerdere, grondwettelijke voorzieningen, lijkt hem niet in het minst te storen. Dat iedere burger gelijk is voor de wet en recht heeft op een gelijke behandeling, er geen uitzonderingsrechtbanken mogen worden opgericht, en rechters voor het leven worden benoemd zal hem worst wezen.
Wat het nog erger maakt is dat de premier het lijkt te aanvaarden, er in de partij van de heer Geens geen verzet tegen komt, en het parlement het wellicht zal slikken.
Kazachgate
Tot wat dergelijke ingrepen kunnen leiden, is duidelijk aangetoond door het onderzoek van de commissie op de uitgebreide minnelijke schikking. De analogie tussen de uitgebreid onderzochte afkoopwet en het huidig voorstel is zelfs voor een leek te begrijpen.
In beide gevallen wordt de rechter ontweken om plaats te maken voor een vertrouwelijk akkoord tussen partijen of de door hen aangestelde experten. Dat er, ondanks de vaststelling van de meest verregaande disfuncties bij het maken en het uitvoeren van de afkoopwet geen politiek akkoord kon verkregen worden over de rapportering ervan is dan ook niet verwonderlijk.
De finalisering van het grote plan tot 'depenalisering' en 'commercialisering' van justitie, de oprichting van een uitzonderingsrechtbank voor het grote kapitaal, moest nog komen.
Burger
Wat denk de burger van dit alles? Natuurlijk begrijpt de burger niet wat boven zijn hoofd wordt bedisseld en nog minder wat er in een beslissing van een grondwettelijk hof staat.
Dat geldt ook grotendeels voor zijn vertegenwoordiger: en zelfs als zij er niet langer kunnen naast kijken, zoals in de Kazachcommissie gebeurde, verplicht de partijtucht hen tot zelfbedrog.
Maar de burger is niet geheel dom: met 16,4 procent zet CD&V in de politieke barometer het slechtste resultaat neer sinds de verkiezingen in 2014. Dat kan enkel nog erger worden.
Het zijn dezelfde disfuncties waardoor de Arco-militanten hun centen kwijt speelden die nu door de experten van de Brussels International Business Court in een arbitrage zullen worden gegoten.
Dat de CD&V niet langer een volkspartij maar een door een zakenadvocaat geïnspireerde partij van slechts één stand, deze van het grootkapitaal, is geworden zal de kiezer niet ontgaan.
Maar zelfs de kiesdrempel is voor Koen Geens geen beletsel zomin als de grondwet dat is. Immers: wiens brood je eet, diens woord je spreekt”.
