Dit is een gastbijdrage. Een Apache-lezer levert met dit stuk een bijdrage aan het maatschappelijk debat. De auteur schrijft in eigen naam en is verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.

Waasland in de knoop

Alec Lamberts
Temse centrum (Kouterstraat) (Foto: (c) Alec Lamberts)
Temse centrum (Kouterstraat) (Foto: (c) Alec Lamberts)

De gemeentes Temse en Sint-Niklaas zitten met een gemeenschappelijk probleem; er is geen degelijke fietsverbinding tussen de twee gemeentes. Sint-Niklaas plant een nieuw op- en afrittencomplex aan de E17 met een bijhorend fietspad langs de spoorlijn Sint-Niklaas - Temse. Dat kadert binnen de plannen voor een volledige ring en daarbij een autoluw centrum.

Temse ligt aan de Scheldedijken en telt 30.000 inwoners; schoolgaande jeugd en fietstoeristen geraken moeilijk in Sint-Niklaas. Het geplande fietspad langs de spoorlijn in Sint-Niklaas zal aan de grens met Temse stoppen.

De spoorweg tussen Temse en Sint-Niklaas is ideaal voor een fietsverbinding. Sint-Niklaas heeft een dossier ingediend voor een fietspad. Dat past binnen de plannen voor de oostelijke tangent, een nieuw op- en afrittencomplex dat de E17 met de grote baan (N70) en de ring van Sint-Niklaas zal verbinden. Dat fietspad zal in industriegebied TTS stoppen, want de gemeente Temse heeft geen dossier ingediend voor de aanleg van een fietspad langs de spoorweg. De missing-link tussen Temse en Sint-Niklaas blijft bestaan.

Langs de spoorweg in Temse (Oost-Vlaanderen) ontbreekt een fietsverbinding met Sint-Niklaas (Foto: (c) Alec Lamberts)
Langs de spoorweg in Temse (Oost-Vlaanderen) ontbreekt een fietsverbinding met Sint-Niklaas (Foto: (c) Alec Lamberts)

Ontsluiting E17

Sint-Niklaas plant dus wel een fietspad en nieuwe autoweg die de E17 met de N70 verbindt langs de spoorweg. Die nieuwe ontsluiting op de E17 is volgens de stad nodig om het vrachtverkeer van de oostelijke industriezones op te vangen van de andere invalswegen, én om de inwoners van de wijken achter het station snel tot de E17 te leiden.

Om dat tweede te bereiken, bouwen ze de Mercatorknoop; een rondpunt in de hoogte aan de N70 met duiker voor het autoverkeer. De oriëntatie van die duiker in de richting van de ring, naar het station en het centrum, past binnen het circulatieplan van Sint-Niklaas dat inzet op een autoluw centrum. Dat plan past dan weer binnen de kamstructuurvisie van Interwaas.

Al moeten we wel opmerken dat de oriëntatie richting station en centrum net extra verkeer naar het centrum kan aanzuigen. Dat gebeurde reeds met de bestaande duiker vanaf de N16 naar de parklaan.

Nu hebben ze een plan met een grotere visie en doel dan bij de aanleg van die megalomane snelweg/parklaan; ze willen een autoluw centrum met wijken die weinig verbonden zijn, naar het voorbeeld van Gent. Al kan de oriëntatie richting station net dat doel ondermijnen.

De kamstructuur van Interwaas houdt in dat er meer geïnvesteerd wordt in nieuwe wegen die aansluiten op E34 en E17; de 'kammen'.

In het geval van Sint-Niklaas met de oostelijke tangent is dat verdedigbaar, maar het Waasland telt al relatief veel op- en afritten langs beide snelwegen. Tijdens de ochtendspits heeft de E17 ook een zekere filelast door het flessenhalseffect van de Kennedytunnel en de E34 met de Waasland haven.

Niet iedereen hoeft op vijf minuten de snelweg op te rijden

Slimme oplossingen

Is er dan nood aan extra ontsluitingswegen op verzadigde snelwegen? Dat geeft hetzelfde probleem als met regenwater; zo snel mogelijk laten afvloeien naar een verzadigde rivier die dan al dan niet overstroomt. Het water staat figuurlijk tot aan de lippen. Files tot Kruibeke, Haasdonk en op hoogdagen tot Sint-Niklaas.

Misschien kunnen we met slimme ingrepen op het bestaande wegennet (bijvoorbeeld degelijke carpoolparkings en bijhorende apps), met het aanleggen van fietssnelwegen haaks op en langs spoorlijnen en de efficiënte benutting van het openbaar vervoer de mobiliteitsnoden opvangen en zelfs bufferen.

Niet iedereen hoeft op vijf minuten de snelweg op te rijden. We moeten de schaars geworden open ruimte beschermen. Dat elk station in het Waasland een bereik heeft van minstens 5.000 inwoners en dat er in Sint-Niklaas aparte busstroken liggen, opent perspectieven.

Bij die busstroken kan de doorstroming veel beter, zo is er een slim systeem dat regelt dat bussen niet lang moeten wachten aan verkeerslichten. Jammer genoeg werkt dat camerasysteem niet. Er is dus nog een zekere groeimarge qua openbaar vervoer en fietsgebruik in Sint-Niklaas en Temse.

Infrastructuur Temse

Desondanks heeft Temse recent al ingezet op betere verkeersinfrastructuur; de drukke Hoogkamerstraat heeft nu een veiliger verkeersknooppunt en een nieuw fietspad gekregen, al is het oppervlak niet overal even egaal. Er blijven wel nog hoofdstraten in het centrum zonder fietspad, zoals de as Schoolstraat - Kouterstraat.

Diezelfde Hoogkamerstraat verbindt fietsend Temse met Sint-Niklaas en bevat ook een brug over de E17 dwars door industriezone TTS. Die brug heeft nog steeds geen fietspad; er ligt een strook betonnen platen afgewisseld met rioleringsputjes. De brug ligt op de fietsroute naar school en is eigenlijk de missing link op een route die over het algemeen relatief veilig is.

Wie er moet betalen voor een fietspad op de brug van de Hoogkamerstraat is onduidelijk; de brug ligt zowel op grondgebied Temse als Sint-Niklaas en overspant de E17. De investering van minister Weyts kwam als geroepen, maar toch werd er geen dossier ingediend.

Een gemiste kans voor de schoolgaande jeugd en misschien wel tekenend voor het beleid in Temse, en in mindere mate Sint-Niklaas. Er is goodwill, maar ze missen het om tijdig verantwoordelijkheid op te nemen in prangende dossiers. Niet per se op mobiliteitsvlak, kijk naar de asbestproblematiek in de Wase hoofdstad.

Brug Hoogkamerstraat met rioolput op de fietsstrook (Foto: (c) Alec Lamberts)
Brug Hoogkamerstraat met rioolput op de fietsstrook (Foto: (c) Alec Lamberts)

Geen fietspad langs N16

Daarbij komt dat de gemeente Temse het fietspad langs de N16 wil afschaffen en zo fietsers door het centrum zal sturen. Het centrum van Temse heeft zoals eerder aangehaald geen fietsvriendelijke straten. Laten we hopen dat dit idee ondertussen van de baan is in de nieuwste plannen.

Op de vier fietsroutes van Temse naar Sint-Niklaas passeer je door industriegebied, laten we de kans op een dodehoekongeval beperken door in te zetten op afgescheiden fietspaden en fietsvriendelijke verkeerslichten waarbij auto’s en vrachtwagens niet kunnen afdraaien als fietsers rechtdoor mogen.

Dus niet enkel door preventieve maatregels zoals dodehoekoefeningen voor kinderen of door schoolroutekaarten op te stellen die moeilijk tot bij leerlingen geraken.

Temse centrum (Kouterstraat) (Foto: (c) Alec Lamberts)
Temse centrum (Kouterstraat) (Foto: (c) Alec Lamberts)

De missing-link in het fietsnetwerk tussen Temse en Sint-Niklaas wegwerken, is de makkelijkste ingreep dat meer mensen kan overtuigen de fiets te nemen.

Ik lijst even op; een afgescheiden dubbelrichtingsfietspad op de brug over de E17 van de Hoogkamerstraat en een fietspad langs de spoorweg van Temse tot Sint-Niklaas. Temse is bezig met studies, maar de situatie is al jaren onhoudbaar en gevaarlijk.

Politici, neem jullie verantwoordelijkheid.

LEES OOK
Hind Fraihi / 23-03-2024

Maak van mobiliteit hét verkiezingsthema

Mobiliteit is de dagschotel van irritatie. Maak het duurzaam en de inzet van van de verkiezingen.
NMBS dienstregeling
Paul Gebruers / 25-01-2024

Verloederde treinstations wachten op herbestemming

NMBS zoekt voor een nieuwe invulling naar partners voor uitbating én renovatie.
Het station van Tienen staat al jaren te verloederen en is een voortdurende bron van ergernis bij pendelaars.
Bart Grugeon Plana, Karthik Muthuswamy / 14-12-2023

Europees netwerk van nachttreinen raakt niet op de rails

Een beperkt aanbod, dure tickets en onwelwillende nationale spoorbedrijven doen de nachttrein stokken.
Een Nightjet van de Oostenrijkse ÖBB aan een perron.