Vermarkting van de zorg
Door vele instellingen werd voor de cliënt een degelijk multidisciplinair zorgtraject uitgetekend en aangeboden op het moment dat hij of zij op intake kwam. Dit traject vormde één geheel van verpleging, verzorging, kine, psycho-sociale hulp, animatie enz. De planning van het nodige personeel werd daarop afgestemd.
Instellingen en hun personeel bevinden zich nu in onzekerheid. Er dreigen ontslagen nu patiënten kunnen shoppen tussen diensten of zorgers. Het is meer dan een tijdelijk liquiditeitsprobleem.
Instellingen moeten wachten op hun centen, die niet meer van de subsidiërende overheid maar van de zorgbehoevende komen. Dat maakt ook de toekomst voor de instelling onzeker.
De relatie met het personeel dreigt te veranderen, en kan leiden tot soepele inhuring in de plaats van een contract van (on)bepaalde duur. Worden instellingen binnenkort draaischijven van interimwerknemers, 'Ubers' van zorgplatformen?
Het systeem van persoonsgebonden financiering versterkt ook de vermarkting van de zorg, die al een tijd bezig is. De koers naar de laagste arbeidsvoorwaarden is reeds geruime tijd bezig, zowel wat verloning als werkdruk betreft. Instellingen die hun personeel goed behandelen dreigen uit de markt geprezen te worden. Het is niet voor niets dat de collectieve arbeidsovereenkomst voor de zorg zo lang op zich laat wachten. De patroons leggen niets op tafel bij de onderhandelingen met de vakbond. En dit al sinds eind 2015. Het personeel wil zekerheid en waardering.
De ene rugzak is de andere niet
De persoonsgebonden financiering geeft een budget aan de zorgbehoevend op basis van zijn/haar zorgprofiel, maar de sociale toestand van zorgbehoevenden verschilt uiteraard. Sommigen hebben een betere financiële situatie dan anderen.
De patiënt kan dan shoppen: hoeveel zorg kan ik kopen (een klein deel van het budget mag ook vrij besteed worden) en van welke kwaliteit?
De zorginstelling is normaal gezien de grote gelijkmaker. Wie in de instelling werd opgenomen, kreeg het nodige. Zelfbeschikkingsrecht van patiënten is enorm belangrijk, maar dan moeten de voorwaarden aanwezig zijn om dit te kunnen uitoefenen. Lees: voldoende financiële middelen om de prijs van de zorg te kunnen betalen. Ofwel, en dit is de beter optie, toegang tot instellingen die zorg verlenen.
Ik wil niets afdoen aan de mondigheid van de cliënt, maar onderzoek toont aan dat een cliënt zonder netwerk eenzaam en machteloos wordt in een zorgsituatie. De persoonsgebonden financiering dreigt dit nog te versterken.
De onafhankelijke deskundigheid van de sociale dienst, om zorg te sturen, is uit de zorg gehaald. Zal men van er 'verkopers' van maken? Voor de omgeving van de cliënt zal de keuzestress alleen maar toenemen. De relatie van de zorgbehoevende met zijn omgeving wordt eigenlijk verziekt. Het financiële dreigt voor rijk en arm centraal te staan.
Een menselijke relatie tussen familieleden of vrienden is slechts mogelijk als er geen afhankelijkheid is van de ene tegenover de andere. Daarom moet zorg een recht zijn voor elke mens.
