OPNIEUW ACTUEEL
Premier Charles Michel (MR) heeft een onderzoek bevolen naar een rapport over de mogelijke verlenging van de levensduur van de F-16's. Oppositiepartij sp.a bracht uit dat de legertop beschikt over een studie van producent Lockheed Martin. Die geeft aan dat de F-16's een eind lager meekunnen en dat de aankoop van nieuwe toestellen bijgevolg kan worden uitgesteld. Minister van Defensie Steven Vandeput (N-VA) ) zegt dat hij door de legertop nooit op de hoogte werd gebracht van het rapport.
Het lijkt er wel op als we de kostprijs voor modern wapentuig zien. Niet alleen de prijs maar ook de efficiëntie roept vraagtekens op. In 1975 had de US in Vietnam al moeten erkennen dat haar tapijtbombardementen met de toen moderne B-52’s er niet in geslaagd waren om een in zwarte pyjama’s gekleed guerrillaleger op teenslippers en met toen al verouderde AK 47’s, te verslaan.
Onze Nato Comedy Capers-man, alias Minister van Landsverdediging, Pieter De Crem beloofde reeds in 2009, zonder enig overleg met de regering, aan de Amerikaanse ambassadeur dat België 40 Amerikaanse F-35 Lightning II gevechtsvliegtuigen zou aankopen ter vervanging van de verouderde F-16’s.
Andere Nato-‘vazalstaten’ volgden maar vandaag blijkt elk land dat zich ertoe heeft verbonden of dit alsnog wil doen, om voor de F-35 in de geldbuidel te tasten, een kostelijke blanco cheque te hebben ondertekend.
Het ontwikkelingsprogramma voor het nieuwe toestel, de Lockheed Martin F-35 Lightning II Joint Strike Fighter (JSF) startte in 2001. In de VS werd toen de totale aanschafprijs voor deze jets voor Air Force, Marines en Navy (voor gebruik op vliegdekschepen) geschat op 233 miljard dollar. In 2012 bleek echter het kostenplaatje reeds opgelopen te zijn tot 395,7 miljard dollar.
Reeds niet mis als verhoging along the way. Bij deze cijfers schuilde er echter reeds een stevige adder onder het gras. Oorspronkelijk zou het Pentagon voor de oorspronkelijke 233 miljard dollar 2.866 F-35’s verkrijgen.
Wegens de oplopende ontwikkelingskosten werd het aantal bestellingen teruggeschroefd naar 2.457 of dus 14% minder. Als men vervolgens de prijsstijging per bestelde F-35 omrekent dan blijkt er dus gewoonweg op 10 jaar ontwikkeling 93% prijsverhoging te zijn. Niet mis.
Voor dergelijk duur speelgoed verwacht men uiteraard wel kwaliteit. Zeker als men een blanco cheque tekent. Daar wringt echter het schoentje. Het toestel werd ontworpen voor veelzijdig gebruik; stealth (onzichtbaar voor radar), V/Stol (verticaal landen en opstijgen), grondaanvalsvliegtuig (als vervanger van de verouderde A-10 Warthog), jachtbommenwerper, jachtvliegtuig.... Een quasi onhaalbaar huwelijk tussen deze verschillende opdrachten.
Het resultaat zou volgens huidige analyses dan ook zijn dat het voor geen van deze opdrachten echt zou uitblinken maar zelfs zou onderdoen voor bestaande toestellen van de (huidige) IVde generatie.
Zo zouden zeker de Stealth mogelijkheden overtrokken zijn. De Lightning II beschikt bovendien slechts over één motor wat het risico voor het verlies van een toestel bij technische problemen en het gevaar voor de piloot vergroot. Deze ene motor blijkt bovendien niet eens zo betrouwbaar omdat te hete brandstof die motor doet afslaan zodat de F-35 voorlopig nog niet de Atlantische Oceaan mag overvliegen.
Dit is echter niet alles qua onvolkomenheden. Softwareproblemen belemmeren sinds het ontwerp het effectieve inzetten van het toestel. Zo zoekt men nog steeds naar de softwarebugs om het ingebouwde kanon aan de praat te krijgen (het Pentagon verwacht het probleem opgelost te zien tegen 2019!).
Verder zijn er ook softwareproblemen in de radarsystemen, bij de ‘friend or foe’ identificatie die moet detecteren of andere vliegtuigen al dan niet vijandelijk zijn en bij het elektro-optisch locken op doelen, waardoor dit laatste systeem dus onbetrouwbaar zou werken.
Diverse sensoren geven voortdurend valse waarschuwingen en leiden onder meer tot onstabiliteit tijdens de vlucht . Kritische informatie over het toestel die moet geprojecteerd worden op het vizier van de piloothelm is onderhevig aan fouten zoals vastlopende en bibberende beelden wat tot fatale situaties kan leiden bij luchtgevechten.
Het telkens wijzigen en upgraden van de software zou bovendien de hardware zwaarder hebben gemaakt waardoor het totaal gewicht van het vliegtuig is gestegen
Het telkens wijzigen en upgraden van de software zou bovendien de hardware zwaarder hebben gemaakt waardoor het totaal gewicht van het vliegtuig is gestegen met mindere prestaties tot gevolg. Het toestel kan voorlopig niet gestationeerd worden in het zuiden van de VS want door de hoge temperaturen aldaar beginnen door gebrekkige dichting de naden van de brandstoftanks te lekken.
Lekken werden trouwens ook al tijdens testvluchten opgemerkt. Dit is niet het enige probleem met de brandstoftanks. Statische elektriciteit bij de reservoirs zou het toestel kwetsbaarder maken tegen bliksem. Het statisch ontladen van de tanks op de grond als bescherming tegen blikseminslag maakt dat de ‘Lightning II’ een stop van 12 uur moet inbouwen tussen elke vlucht.
Op z’n zachtst uitgedrukt een minpunt voor de inzetbaarheid. Verder hebben de Marines hun eigen klachten; de banden op het landingsgestel van de Marine Corps versie zouden abnormaal snel slijten.
Alsof dit nog niet voldoende is erkennen Amerikaanse F-35 testpiloten dat het vliegtuig inzake wendbaarheid en zicht naar achter voor de piloot slecht ontworpen is en totaal ongeschikt voor het “koninginnennummer” van elk luchtgevecht; de ‘dogfight’.
Het toestel zou het in tests zelfs afleggen tegen de 40 jaar oudere F-16 die het verondersteld wordt te vervangen en tegen oudere Chinese en Russische gevechtsvliegtuigen!
Het onderhoud van de F-35 zou bovendien zo kostbaar en tijdrovend zijn dat een groot deel van het luchtmachtbudget erdoor zou opgesoupeerd raken en zowat de helft van de vloot telkens in onderhoud zou zijn, wat dan ook het aantal gevechtsklare toestellen tot de helft zou herleiden.
Als men degelijke prestaties onder ogen krijgt, zou elk rechtgeaard burger zeggen: “Weg met die troep”. Het probleem is echter dat het project al zo veel tijd en geld heeft opgeslorpt dat van nul af herbeginnen met een totaal nieuw ontwerp zowat onmogelijk is geworden.
Bovendien zou het afvoeren van de F-35 onvermijdelijk tot het faillissement van Lockheed Martin leiden. Het bedrijf is echter voor de US ‘too big to fail’ en geeft bovendien kapitalen uit aan lobbywerk in Washington waardoor het zowat onaantastbaar is geworden en aan het Pentagon verkoopt wat het wil verkopen.
Hoeveel zal het toestel, los van alle gebreken, uiteindelijk kosten? Dit is spijtig genoeg nattevingerwerk. Verschillende hoofdsteden die zich verbonden hadden het toestel aan te kopen toen het nog op de tekenplank stond, beginnen zich echter vragen te stellen bij het uiteindelijke kostenplaatje en overwegen minder F-35’s aan te kopen of kijken uit naar goedkopere alternatieven.
Dit geeft echter het perverse effect dat een verminderde verkoop van F-35’s de prijs per toestel doet stijgen. Dit heeft Nederland ook reeds uitgerekend. Het was toegetreden tot de landen die wilden meewerken aan de bouw van het nieuwe gevechtsvliegtuig in de hoop door economische compensaties een graantje mee te pikken.
Mee bouwen maar niet mee kopen wordt op deze manier echter wel een moeilijk te spelen kaart. De Nederlanders als handige zakenlui, trachten dan ook de Belgen mee in de boot te trekken om door een gezamenlijke aankoop de eigen factuur te verlichten.
En... zal ons land toch uiteindelijk kiezen voor de ‘onbetaalbare’ en misschien onbruikbare F-35? De Belgische luchtmacht was wel al zo vriendelijk haar eisenpakket voor de kandidaten zo aan te passen dat enkel de F-35 er aan kan voldoen.
Dit is een klassieke truc van defensie om het speelgoed te krijgen waar het haar zinnen op heeft gezet. Komt erbij dat de door defensie naar voor gebrachte aankoopprijs onrealistisch laag wordt gesteld.
De “truc van de foor” is duidelijk; achteraf wordt de hogere factuur toch gewoon doorgeschoven naar regering, parlement en uiteindelijk de Belgische belastingbetaler.
Daarnaast valt de band tussen Defensie en de Belgische luchtvaartindustrie voor de burger misschien niet zo direct in het oog maar achter de schermen is er wel degelijk beweging en gelobby. Net zoals toen bij de aankoop van de F-16’s hoopt de Belgische luchtvaartindustrie op returns. Laat het wel duidelijk zijn, 80 % van de factuur zou als altijd bij de belastingbetaler terechtkomen terwijl het bedrijfsleven de compensaties zou binnenrijven.
Generaal-majoor vlieger Karel Vervoort (op rust) plaatst nog een andere, interessante opmerking in de marge:
‘(...), zeg nu eerlijk, met 25 à 35 vliegtuigen van het duurste type, wat zijn we dan nog meer dan een smaldeel van de USAF, dat zij volledig zullen controleren via de logistiek, de software en de bewapening? Van een onafhankelijke Europese positie zal er dus helemaal geen sprake meer zijn. Temeer daar de USAF zélf zegt dat het inzetten van de F35, zonder de F22 die zij alleen hebben, irrelevant zal zijn.
Oorlog voeren was altijd al een kostelijke zaak op menselijk vlak. Toch was dit meestal geen hinderpaal. Hopelijk is er enige kans dat de waanzin toch wordt gestopt als ook het financiële plaatje een kostelijke zaak blijkt te zijn.
Misschien is het ook wel ijdele hoop. Begin jaren '70 trok het volk de straat op om te protesteren tegen een uitgave van 30 miljard BF voor de aankoop van F-16’s. Tevergeefs bleek achteraf. Einstein had het wel door. Hij wist niet waarmee de 3de Wereldoorlog zou uitgevochten worden, maar de 4de zou met stenen en knotsen zijn, was zijn mening. Een wetenschapper van zijn kaliber durven we niet tegenspreken, dus kunnen we misschien ietwat opgelucht ademhalen; de kosten zullen op dergelijke wijze wel degelijk gedrukt worden. We kijken er naar uit!
