Woensdag 15 februari. In het holst van de nacht worden de omwonenden van frituur Delux, op de Kioskplaats in Hoboken opgeschrikt door een luide knal, gevolgd door een brand. De schade valt uiteindelijk mee. Het snelle optreden van de brandweer zorgt ervoor dat enkel de voordeur van het handelspand flink wordt beschadigd.
Een dag later opent de frituur al opnieuw de deuren. De Federale Gerechtelijke Politie van Antwerpen start, onder leiding van een onderzoeksrechter, een onderzoek naar "vernieling van een gebouw door ontploffing bij nacht, en criminele organisatie". Het zoveelste onderzoek in een lange rij.
‘Top van onze lijst’
In de reguliere media werd de recente aanslag prompt gelinkt aan het cocaïnemilieu. De modus operandi is immers vaste prik bij de aanslagen van de voorbije jaren in het Antwerpse cocaïnemilieu.
Maar belangrijker: de mede-eigenaar van het pand blijkt geen onbekende te zijn voor de speurders die zich bezighouden met druggerelateerd geweld. Zijn naam: Maati K.
Het is niet de eerste keer dat zijn naam valt bij aanslagen in het cocaïnemilieu. Vijf jaar eerder, op 2 mei 2018, werd vanuit een auto een aantal keren geschoten op frituur The View in Deurne. Ook van die zaak was Maati K. mede-eigenaar. Hij stond er aan het roer, samen met de vriendin van Abdelillah El M., beter bekend als ‘Black’ of ‘Narcos’.
Black wordt gerekend tot de top van de Antwerpse cocaïnemaffia en werd als leider van de fameuze Makreelbende eind 2020 veroordeeld tot acht jaar cel. Toeval of niet: enkele dagen voor de nieuwe aanslag op de frituur van Maati K. in Hoboken werd Black opgepakt in Turkije.
Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) had het bij die gelegenheid over de aanhouding van iemand "die aan de top van onze lijst staat".
Geen onbekende
Met "onze lijst" verwijst Van Quickenborne naar een lijst waarop eind 2021 in totaal 22 namen stonden van verdachten in belangrijke Antwerpse drugsdossiers van wie België de uitlevering vraagt.
Toen Van Quickenborne ruim een jaar terug naar Dubai reisde om daar een uitleveringsverdrag te ondertekenen, publiceerde Gazet van Antwerpen de “wenslijst” van de minister met 22 verdachten die (wellicht) in de Verenigde Arabische Emiraten of in Turkije verblijven.
Op die lijst prijkt behalve Black ook Maati K. "Tenlastelegging onbekend", staat erbij. Gevraagd in welke concrete dossiers Maati K. verdacht wordt, houden zowel het federaal parket als het Antwerps parket de lippen op elkaar. Ook minister Van Quickenborne wil geen informatie geven over concrete zaken.
Wat we wel weten is dat Maati K. ook al op het moment van de eerste aanslag, tegen zijn frituur in Deurne, geen onbekende was voor het gerecht. Apache beschreef de antecedenten van Maati K. uitgebreid op 3 april 2019 in het artikel Land Invest Gate: één klik verwijderd van de cocaïnemaffia.
Maati K. werd onder meer veroordeeld voor een gewapende overval op straat, en ontsnapte ternauwernood zelf aan een moordaanslag toen een gangster met wie hij in een dispuut verwikkeld raakte, per vergissing zijn buurman neerschoot. Er zijn ook linken met het zware Brusselse criminele milieu.
274.065 euro
Minstens even opvallend als de tweede aanslag tegen een pand van de man die op het wenslijstje van Van Quickeborne prijkt, is de vaststelling dat hij via zijn schimmige vennootschap S.A.S. Project voor meer dan een kwart miljoen euro factureerde aan Land Invest Group.
Die projectontwikkelaar was gedeeld eigendom van een vennootschap waarachter sterke man en vastgoedlobbyist Erik Van der Paal schuilging, en van het Luikse pensioenfonds Ogeo Fund. In die periode werd Ogeo Fund gerund door aangebrande PS’ers zoals Stéphane Moreau en Alain Mathot.
Ogeo Fund was niet enkele mede-eigenaar, het pensioenfonds zorgde ook voor de financiering van de bouwprojecten. Erik Van der Paal, boezemvriend van Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA), was de man die de omstreden projecten door het Antwerpse college moest krijgen. Iets wat hem wonderwel lukte.
Documenten die Apache en Le Vif konden inkijken, toonden in 2019 al hoe Land Invest Project Management (LIPM), de 'cockpit' van de projectontwikkelaar, facturen betaalde aan Maati K. voor in totaal 274.065 euro, btw inbegrepen. Dat gebeurde op goed negen maanden tijd via facturen van achtereenvolgens 12.000 euro, 14.500 euro, 20.000 euro, 30.000 euro en ten slotte nog drie keer 50.000 euro (exclusief btw).
De omschrijvingen voor de door Land Invest aan S.A.S. Project vergoede diensten waren bijzonder rudimentair. Vermeldingen ‘Machelen’, ‘Boudewijnlaan Edegem’ en (tweemaal) ‘aanbrengfee Jambes’ lijken te verwijzen naar concrete bouwprojecten die Land Invest met wisselend succes besnuffelde. Andere omschrijvingen zoals ‘onderhandelingen conces’ of ‘begeleiding financiering’ waren al even weinigzeggend.
‘Nooit gezien’
Waarom factureerde iemand die op Van Quickenbornes Most Wanted List van cocaïnecriminelen staat ruim een kwart miljoen euro aan Land Invest Group? Op die vraag kwam nooit een afdoend antwoord.
Maati K. zei enkele jaren terug aan Apache dat hij naast uitbater van horecazaken ook projectontwikkelaar was. Grotere projecten die hij niet kon bolwerken, verkocht hij naar eigen zeggen door aan Land Invest Group, met een commissie. Hij ontkende ook elke link met de cocaïnemaffia.
Erik Van der Paal liet dan weer weten dat hij Maati K. helemaal niet kende. "Ik heb die man nooit gezien. Ik heb zelfs nooit zijn naam gehoord", verklaarde hij indertijd aan Apache en Le Vif.
Van der Paal drukte er ook op dat hij persoonlijk nooit betalingen uitvoerde voor LIPM. "Ik heb nooit volmacht gehad op de rekeningen van LIPM. Ik ben ook nooit bestuurder geweest. Ik heb nooit ook maar één betaling uitgevoerd."
Zijn toenmalige advocaat Walter Damen liet namens Van der Paal ten overvloede weten dat "geen van deze betalingen door cliënt (werden) uitgevoerd noch de opdracht toe (werd) gegeven. Deze facturen kunnen dus niet aangeschreven worden aan cliënt."
‘Maffieus systeem’
De ontkenningen kunnen niet verhullen dat de betalingen door Land Invest Group aan S.A.S. Project wel degelijk gebeurden. Wat ook niet te ontkennen valt, is dat Erik Van der Paal, samen met zijn toenmalige kompaan Marc Schaling aan de knoppen zat van Land Invest Project Management.
Een andere vaststelling is dat drugsgeld massaal verdwijnt in grote bouwprojecten. In een gesprek vorig jaar legde criminoloog Jelle Janssens (UGent), die onderzoek deed naar het gebruik van 'criminele gebouwen' in België, uit hoe drugsgeld vaak via een omweg in gebouwen wordt geïnvesteerd.
Niets bewijst vandaag dat Land Invest Group in dat plaatje past en effectief diende om drugsgeld wit te wassen. De vaststellingen zijn wel van dien aard dat de zaak niet gewoon blauwblauw kan worden gelaten. Ook al omdat heel het dossier Land Invest Gate pijnlijk duidelijk maakte hoe nauw de bouwpromotor verweven was met het (toenmalige) Antwerpse stadsbestuur en met het meest aangebrande deel van de Luikse PS.
De beelden die Apache indertijd maakte aan sterrenrestaurant ’t Fornuis, waar Erik Van der Paal zijn verjaardagsfeest vierde, in het gezelschap van quasi het volledige toenmalige stadsbestuur, illustreerden dat.
De Luikse politicoloog François Gemenne wond er in het verleden al geen doekjes om: de bijzondere samenwerking tussen PS en N-VA in de schoot van Land Invest Group vertoont volgens hem de "kenmerken van een maffieus systeem".
Voormalig Vooruit-voorzitter Louis Tobback liet zich in een interview met Knack dan weer ontvallen dat “die man (Erik Van der Paal, ToC) De Wever toch moet kunnen zeggen waar hij zijn cocaïne haalt? Die informatie zou de Antwerpse politie naar de drugshandel kunnen leiden, die de Antwerpse haven door en door vergiftigt met dat spul."
De uitspraak van Tobback verwijst naar de cocaïneverslaving van Van der Paal. Daarover getuigde Van der Paal zelf in De Standaard. Hij vertelde er ook bij dat Bart De Wever aan het sterfbed van Van der Paals vader beloofde voor diens zoon te zullen zorgen.
Vrienden van N-VA
Dergelijke uitspraken wegzetten als gratuite verdachtmakingen is te simpel. Naast de hierboven geschetste feiten is er ook nog de vaststelling dat in de schoot van Land Invest Group voor vele miljoenen euro andere opmerkelijke facturen werden uitgeschreven. In het artikel Land Invest Group en de vrienden van N-VA zette Apache eind 2019 de meest opvallende uitgaven op een rijtje:
- Waarom kocht Land Invest Group via dochtermaatschappij LIPM voor duizenden euro’s relatiegeschenken in de intussen verdwenen kunstgalerie van de kabinetsmedewerker van voormalig Antwerps schepen van Ruimtelijke Ordening Rob Van de Velde (N-VA), de man die de bouwdossiers van Land Invest Group chaperonneerde?
- Is het enkel toeval dat de Wilrijkse districtsburgemeester Kristof Bossuyt (N-VA) voor ruim 220.000 euro juridisch advies factureerde aan LIPM?
- Waarom klopte Land Invest Group aan bij het Schotense reisbureau van burgemeester en Vlaams Parlementslid Maarten De Veuster (N-VA) voor het boeken van luxueuze bedrijfsreizen?
- Groeide voetbalclub Beerschot uit tot een hotspot voor (Antwerpse) N-VA-politici, los van de sponsoring met honderden duizenden euro’s door Land Invest Group? En is het toeval dat de toenmalige sterke man van de club – advocaat Frederic Lenders – tegelijk voor meer dan 1,9 miljoen euro juridische kosten factureerde aan de projectontwikkelaar?
- Waarom ‘investeerde’ Land Invest Group 400.000 euro - geld afkomstig van Luikse gepensioneerden - in de sponsoring van het chique Optima Open, een tennistoernooi in Knokke Le Zoute, georganiseerd door de in een walm van fraude failliet gegane Optima Bank?
Al die zaken samen rechtvaardigen de vraag om nauwer te gaan kijken wat er al die jaren binnen Land Invest Group werkelijk gebeurde en waar de projectontwikkelaar door de eigenaars finaal voor werd gebruikt.
De tsunami aan gerechtelijke stappen tegen Apache na publicaties daarover is, net als het inzetten van privédetectives die journalisten moesten volgen, nog een extra argument.
Misschien kan het helpen in de strijd tegen de cocaïnemaffia. Een economisch perspectief op die strijd is volgens specialisten immers een conditio sine qua non om ze met gerede kans op succes te voeren.
