Het rehabilitatiecentrum in Charkov, de op een na grootste stad van Oekraïne in het noordoosten van het land, draagt de laatste sporen van het verleden. Het voormalige ziekenhuis en de benaming Kharkiv Rehabilitation Centre dateren nog uit de Sovjet-periode onder Jozef Stalin. Een dag voor onze aankomst was zijn standbeeld weggehaald.
De Oekraïense legertop in Charkov besefte na een aantal maanden in het gewapend conflict met Rusland dat de mentale weerbaarheid van de eigen soldaten zou slinken. Uit vrees voor een grootschalig syndroom van shellshock werd al snel een ziekenhuis nabij de stad uitgekozen om als rehabilitatiecentrum te dienen. Deze posttraumatische stressstoornis komt vaak voor bij militairen aan het oorlogsfront.
Sinds juni werden er al meer dan duizend soldaten met mentale klachten behandeld. Psychologen en dokters onderwerpen hen een week lang aan een intense analyse. De behandeling is succesvol, althans volgens de Oekraïense overheid. Tot 99% van alle behandelde soldaten wordt fit genoeg bevonden om terug te keren naar het strijdtoneel. Dat gebeurt na twee maanden van rehabilitatie. Daarnaast is het centrum ook open voor burgers. Want ook zij kampen met de traumatische gevolgen van de oorlog.
Tijdens de rehabilitatie worden de soldaten onderworpen aan heel wat therapieën, de ene al wat meer wetenschappelijk betrouwbaar dan de andere. Zo moet een aromatherapie de ademhaling stimuleren. Bij een speleotherapie worden de natuurlijke omstandigheden van een grottensysteem nagebootst om de ademhaling te vertragen en te ontspannen. Geen van beide therapieën is wetenschappelijk onderbouwd.
Dat zal de soldaten een zorg zijn. Zij krijgen professionele begeleiding door psychologen, dokters, trainers, verplegers in hun traject naar herwonnen mentaal welzijn. Ook eigen familieleden zijn welkom om tijdens dat proces een helpende hand te bieden.
