De val van Truss, horror op TikTok, en het belang van schafttijd

Karl van den Broeck
Liz Truss
Liz Truss is met 45 dagen de kortstzittende Britse premier ooit. (United Kingdom Open Government Licence v3.0 Prime Minister's Office)

Voor gas uit Azerbeidzjan knijpen we een oogje dicht

Om de afhankelijkheid van Russisch gas te beperken, spoort de Europese Unie de lidstaten en de kandidaat-lidstaten aan om te kiezen voor gas dat uit Azerbeidzjan komt. Mediapart merkt op dat daarbij al te snel vergeten wordt dat dat land een oorlogszuchtige en corrupte dictatuur is.

Duurdere benzine moet Democraten in de problemen brengen

Eerder deze maand besliste het oliekartel OPEC+ (dat stevig geleid wordt door Saudi-Arabië) om de productie van ruwe olie met twee miljoen vaten per dag terug te schroeven. Die beslissing zal wereldwijd de prijs van brandstof (benzine, diesel, kerosine) fors opdrijven. Waarnemers dachten dat Riyad daarmee tegemoetkwam aan een vraag van de Russische president Vladimir Poetin.

Bevoegde bronnen in Saudi-Arabië vertellen aan The Intercept een heel ander verhaal. De Saudi’s willen niet in de eerste plaats de Russen helpen, ze willen vooral verhinderen dat de Democraten binnenkort de tussentijdse parlementsverkiezingen winnen. Door de prijs van de benzine aan de pomp fors de hoogte in te duwen, hopen ze de Amerikaanse volkswoede te ontketenen tegen de partij van president Joe Biden.

De horrormachine TikTok

Het is voor TikTok goedkoper om slecht betaalde moderatoren in te zetten die aanstootgevende filmpjes moeten verwijderen dan om er artificiële intelligentie (AI) op los te laten. AI is nooit in staat om al de bagger en horror te detecteren en te verwijderen. Moderatoren die in Colombia actief zijn vertellen aan The Bureau of Investigative Journalism gruwelijke verhalen over de beelden van moord, verkrachting, pedofilie en foltering die ze dagelijks moeten verwijderen. Zij krijgen daar bovendien meer dan acht keer minder voor dan de moderatoren die in Groot-Brittannië voor TikTok werken. De vaak jonge ‘scheidsrechters’ raken fel getraumatiseerd en trekken aan de alarmbel.

Liz Truss zal geen boterham minder eten

Ze heeft het net geen 45 dagen uitgehouden, de Conservatieve Britse premier Liz Truss. Ze mocht wel koningin Elisabeth II ten grave dragen, maar zag bijna hetzelfde gebeuren met het Britse pond en de pensioenfondsen. Sampol vraagt zich af of na het politieke einde van Truss het neoliberale project dood en begraven is.

Factcheckers van het Schotse nieuwsplatform The Ferret bogen zich dan weer over het bericht dat Truss voortaan recht heeft op een jaarlijkse toelage van 115.000 pond (130.000 euro). De kwestie is genuanceerd. Als ze opnieuw een publieke functie zou opnemen, dan krijgt ze niks. Als ze echter ‘werkloos’ blijft, dan mag ze dat bedrag inderdaad elk jaar besteden aan kosten die samenhangen met haar “speciale positie in het publieke leven”, zoals bijvoorbeeld politiebescherming. De regeling werd destijds door Margaret Thatcher in het leven geroepen. Tony Blair, Gordon Brown, David Cameron en John Major hebben in 2019-20 elk meer dan 110.000 pond gekregen van de Britse overheid.

De financiële sector in één ontzagwekkende kaart

Onze Nederlandse collega’s van Follow the Money blijven verrassen met originele formats. Ze lieten Thomas Bollen en Martijn Jeroen van der Linden, twee van hun beste financiële onderzoeksjournalisten, samenwerken met cartograaf Carlijn Kingma. Zij maakte een gigantische kaart waaraan ze 2.000 uur heeft gewerkt. Die visualiseert wat zich “achter de spiegelende gevels en de façades van de financiële” sector afspeelt. Schrijf je in op de nieuwsbrief van het project Waterwerk en blijf op de hoogte van de rondleidingen, gespreksavonden en de tentoonstelling in het Rijksmuseum Twenthe.

Daphne Caruana Galizia: de stilte na het rapport

Ze gaf haar naam aan de prijs van de journalistiek die het Europees Parlement elk jaar uitreikt en ze kreeg ook postuum de Honorary Titel for the Freedom of Expression op Difference Day 2018: de Maltese onderzoeksjournalist Daphne Caruana Galizia. Zij werd in 2017 vermoord. Het OCCRP sprak met haar familieleden. Die heeft zich verenigd in een stichting die de waarheid achter de moord wil achterhalen. Hun inspanningen leidden in 2019 tot het oprichten van een onderzoekscommissie die de Maltese regering ervan beschuldigde mee een klimaat te hebben gecreëerd dat de moord mogelijk maakte. Maar het rapport blijft dode letter.

SLAPP in Frankrijk

En we blijven in de journalistiek. Onze Franse collega’s van Mediacités weten net als wij bij Apache wat het is om achtervolgd te worden door tergende rechtszaken die maar één doel hebben: journalisten de mond snoeren. Daar is een – moeilijke – definitie voor: SLAPP ofwel Strategic Lawsuit Against Public Participation. Vorige week wonnen zij een zaak die de oud-burgemeester van Rillieux-la-Pape, in de buurt van Lyon, tegen hen had aangespannen. De rechter vond de artikels die ze over hem hadden geschreven niet lasterlijk. Het is de vierde rechtszaak die Mediacités wint sinds het ontstaan van het platform voor regionale onderzoeksjournalistiek in 2016. De advocatenkosten die Mediacités in die periode moest betalen, lopen op tot 40.000 euro.

Het belang van de schafttijd

De tijd die arbeiders en werknemers krijgen om te eten, vormt al heel lang een essentieel onderdeel van de (discussie rond de) arbeidstijd. Anderhalve eeuw geleden, toen werkdagen van twaalf uur geen uitzondering waren, eisten arbeiders een redelijk moment om te eten. Toch moesten vorig jaar nog crewleden van de filmindustrie in Hollywood strijden voor hun schafttijd. Afgelopen juni legde ook een "schijnbaar banaal conflict over maaltijdpauzes" urenlang het vliegverkeer op Brussels Airport stil. In een podcastreeks vertelt het Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis het verhaal van de invulling van die schafttijd vroeger, vandaag en morgen. Via Folio kan je het verhaal volgen.

Lunch atop a Skyscraper - Charles Clyde Ebbets
'Lunch atop a Skyscraper', een iconische foto van schafttijd. (Charles Clyde Ebbets)

Alvast één winnaar in Oekraïne: Iran

Onlangs raakte bekend dat het Russische leger Iraanse drones inzet in de oorlog in Oekraïne. Die steun van de regering in Teheran is significant. Het bewijst dat Iran op dit moment de enige winnaar is in dit gruwelijke conflict. Het land ligt op ramkoers met de EU en de Verenigde Staten na de gewelddadige repressie tegen jonge vrouwen die weigeren een hoofddoek te dragen. Iran kan zich aan nieuwe sancties verwachten. Eerder raakte een nucleaire deal ook niet goedgekeurd, waardoor de aanslepende discussie over de vermeende plannen van Iran om kernwapens te produceren, niet beslecht kan worden. Met militaire steun aan Rusland, hoopt Teheran wellicht op de steun van Poetin. The Conversation heeft het verhaal.

En wat als het (g)een koude winter wordt?

Een oog op onze energiefactuur doet ons verlangen naar een warme winter. Maar komt die eraan? Of moeten we de verwarming toch hoger draaien? Weerexpert Samuel Helsen legt op de blog van EOS uit hoe betrouwbaar seizoensvoorspellingen zijn en waagt er zich ook heel voorzichtig aan. Spoiler alter! “Als we even terug inzoomen op wat er op de Atlantische Oceaan gebeurt, dan zien we op dit moment ook daar hogere temperaturen dan normaal en dat zal (gezien de traagheid waarmee de warmte wordt afgegeven) ook tijdens de komende maanden zo blijven.”

Ons netwerk

Apache werkt samen met een netwerk van binnen- en buitenlandse nieuwsmedia die eveneens dieper graven. We nemen hun beste stukken over of werken samen aan onderzoeken. Zo krijg jij nog meer steengoede onderzoeken en kritische analyses te lezen. Sommige artikels verschijnen integraal (in vertaling) op onze site, maar tweewekelijks signaleren we in de Keuze van Apache nog meer interessant leesvoer.

LEES OOK
Karl van den Broeck / 30-09-2023

Crisis in Nagorno-Karabach, Biden bezoekt stakerspiket en PFAS-vervuiler veroordeeld

Van Armenië tot PFAS, van Biden tot Piketty: dit is de Keuze van Apache.
Amerikaans president Joe Biden spreekt een stakerspiket van UAW toe aan een fabriek van General Motors.
Karl van den Broeck / 02-09-2023

Ineos beschuldigd, de andere droom van Martin Luther King, en populair kunstonderwijs

Van Ineos tot Martin Luther King: dit is de Keuze van Apache.
Martin Luther King op het podium tijdens de legendarische March on Washington in 1963.
Karl van den Broeck / 19-08-2023

Hoop voor Assange, de winst van de banken, en de morele paniek van Houellebecq

Van Assange tot Houellebecq: dit is de Keuze van Apache.
Julian Assange houdt een papier vast.